„Złote stolice Arabów” - M. Dziekan - recenzja


Złote meczety i bazary wyśnionych stolic, a wśród nich złote umysły - oto moje „złote stolice”1- tak tłumaczy znaczenie tytułu we wstępie swojej książki profesor Marek Dziekan. Bo i sam tytuł jest nieco mylący. Autor nie zaprasza nas bowiem na wędrówkę po pięciu „złotych stolicach” - czyli Damaszku, Kairze, Casablance, Bagdadzie i Algierze - tylko do zapoznania się z postaciami arabskich intelektualistów.

Książka opisuje więc twórczość wybranych arabskich myślicieli, jednocześnie ukazując szerszą panoramę współczesnej, arabskiej myśli filozoficznej, społecznej i politycznej.

Oczywiście wspomniane wyżej przeze mnie miasta są obecne na kartach książki. Zapoznając się z tezami, twórczością czy działalnością bohaterów niniejszej książki poznajemy też pobieżnie historię miast czy regionów, z którymi są lub byli oni związani. Absolutnie nie jest to jednak temat przewodni opracowania, a co najwyżej drugo- lub nawet trzecioplanowe tło. Najwięcej wiadomości historycznych mamy we wstępie (strony 7-41), w którym Autor omawia dzieje poszczególnych miast i uzasadnia swoje wybory odnośnie treści książki. Niezwykle interesujące jest też kilkustronnicowe podsumowanie (strony 277-285).

Kilka słów wypada poświęcić samemu Autorowi: profesor Marek Dziekan, m.in. kierownik Katedry Bliskiego Wschodu i Północnej Afryki Uniwersytetu Łódzkiego, przewodniczący Rady Programowej Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego i redaktor naczelny Rocznika Orientalistycznego, jest uznawany za jednego z największych polskich ekspertów z dziedziny szeroko rozumianej arabistyki2.

W swoich badaniach zajmuje się głównie historią cywilizacji arabsko-muzułmańskiej, muzułmańską literaturą i myślą polityczną oraz islamem klasycznym i współczesnym. Do najważniejszych prac profesora Dziekana możemy zaliczyć Dzieje kultury arabskiej(PWN, 2008), Cywilizacja islamu w Azji i Afryce (Książka i Wiedza, 2007) czy Historię Iraku (Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2002, wydanie II rozszerzone 2007). Autor zajmuje się także przekładem arabskiej literatury pięknej, w tym poezji.

Za plus pracy bez wątpienia można uznać wybór jakiego dokonał Autor odnośnie prezentowanych na kartach książki postaci myślicieli arabskich. Profesor Dziekan starał się bowiem wybrać osoby reprezentujące różne nurty myśli arabskiej, często zajmujące zupełnie odmienne stanowiska. Poznamy więc syryjskiego poetę Adonisa (właść. Ali Ahmad Sa’id Isbir, aktualnie mieszkający we Francji), profesora filozofii Sadika al-Azma z Damaszku, Imada ad-Din Chalila - irackiego historyka i teoretyka kultury piszącego z perspektywy islamskiego fundamentalizmu - czy Egipcjanina Faradża Faudę, przeciwnika tegoż i ofiarę zamachu z czerwca 1992 r. Autor do każdego z miast wybiera po dwóch twórców czy myślicieli, w związku z czym w sumie zapoznamy się z dorobkiem dziesięciu osób.

Przyznać trzeba, że praca jest trudna. Specjaliści będą zapewne usatysfakcjonowani, natomiast osobom dopiero zapoznającym się z tematem lektura może sprawić nieco kłopotu. Autor korzysta bardzo szeroko z cytatów, aby jak najdokładniej zobrazować tezy wybranych intelektualistów, skrupulatnie omawia ich poglądy, przekonania czy komentuje fragmenty ich dzieł.

Książka wydana została w miękkiej oprawie, nie posiada niestety żadnych ilustracji, choćby zdjęć bohaterów pracy, ale nie jest to zapewne poważny zarzut. Na końcowych kartach znajdziemy bogatą bibliografię podzieloną według rozdziałów.

Podsumowując należy bez wątpienia stwierdzić, że książka jest godna polecenia i wszystkim zainteresowanym dziejami kultury i filozofii arabskiej z pewnością potrzebna. Jest to bardzo ważna praca, która przybliża polskiemu Czytelnikowi zagadnienia dotyczące współczesnej myśli arabskiej.

Plus minus:
Na plus:
+ bardzo ciekawy temat, rzadko poruszany na polskim rynku wydawniczym,
+ szeroki dobór myślicieli prezentujących różne światopoglądy,
+ duża bibliografia,
Na minus:
- nieco mylący tytuł,
- całkowity brak ilustracji,
- trudna w odbiorze

TytułZłote stolice Arabów
Autor: Marek Dziekan
Wydanie: 2011
Wydawca: Czytelnik
ISBN: 978-83-07-03272-6
Stron: 306
Oprawa: miękka
Cena: 34 zł
Ocena recenzenta: 8/10

  1. M. Dziekan, Złote stolice Arabów, Warszawa 2011, s. 8. []
  2. Polecam zapis czatu z prof. Dziekanem : http://czytelnia.onet.pl/0,1114514,czat.html []

Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.

Zostaw własny komentarz