Zapowiedź: Wystawa „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań i kultury”

Najważniejszym przesłaniem wystawy „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań i kultur (XVI-XVIII w.)”, zorganizowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie, jest przedstawienie fenomenu dawnej Rzeczypospolitej - jednego z najbardziej zróżnicowanych językowo, wyznaniowo i kulturowo państw wczesnonowożytnej Europy.

Akt konfederacji warszawskiej (1573 r.) gwarantujący tolerancję religijną w I RP

Głównym celem wystawy „Pod wspólnym niebem...” jest przypomnienie współczesnym widzom, że na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, na których obecnie istnieją różne państwa i narody, przez prawie dwa i pół stulecia funkcjonowało państwo, formalnie będące federacją dwóch organizmów: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego rządzonej przez naród szlachecki, zamieszkane przez wiele grup narodowościowych, etnicznych i religijnych.

Organizatorzy chcą pokazać bogactwo kulturowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Państwo to w swojej epoce było przykładem tolerancji i pokojowego współżycia narodów. Zamierzają pokazać jego wspaniałość i osiągnięcia, ale nie przemilczymy również słabości.

Wystawa jest również pretekstem by zapytać o obecność jej dziedzictwa w polskiej kulturze współczesnej i relacje kulturowe, które łączą nas z innymi narodami, z którymi dzieliliśmy „wspólne niebo” ale i wspólną ziemię. Zamieszkujące dawną Rzeczpospolitą grupy etniczne i wyznaniowe były w stanie z jednej strony utrzymać i rozwijać własne tradycje, z drugiej zaś stworzyć ciekawe przykłady syntezy rozmaitych wzorców kulturowych. Z tym dziedzictwem obcujemy mniej lub bardziej świadomie po dziś dzień.

Wystawa „Pod wspólnym niebem…” będzie składać się z sześciu modułów tematycznych, które zostały odpowiednio zaaranżowane do wymogów przestrzeni wystawienniczej użyczonej Muzeum przez Zamek Królewski w Warszawie. Dwa pierwsze moduły prezentują zjawisko szeroko pojętej wielokulturowości z perspektywy całego państwa, koncentrując się na takich zagadnieniach jak: fenomen staropolskiego federalizmu oraz skład etniczny i wyznaniowy społeczeństwa I RP. Treść tego fragmentu ekspozycji będzie stawiać pytania o możliwości pokojowej koegzystencji (i czy aby zawsze i na pewno pokojowej?) różnych grup narodowo-językowych oraz wspólnot religijnych. Z kolei dwa kolejne moduły, stopniowo zawężają perspektywę, koncentrując się na problematyce tożsamości regionalnych i lokalnych oraz sposobów funkcjonowania jednostek w społeczeństwie wielokulturowym. Moduł piąty dotyczy zjawiska oddziaływania wieloetniczności na ówczesną kulturę. Na koniec – prowadząc widza w kierunku współczesności – w ostatnim module prezentujemy problem, jak nam się wydaje, nader ważny i aktualny: co przetrwało do czasów nam współczesnych z wielokulturowości Rzeczypospolitej wielu narodów?

Wśród bardzo cennych eksponatów na wystawie znajdą się m.in. oryginalny akt Unii Lubelskiej, kapa ze stroju ślubnego królowej Bony i różaniec króla Stefana Batorego. Oprócz eksponatów i dokumentów z epoki autorzy wystawy wykorzystują rozmaite nowoczesne technologie ekspozycji m.in. mapy multimedialne oraz tzw. prezentacje poliwizyjne. Dzięki nim możliwa będzie m.in. atrakcyjna ekspozycja panoram wielu miast we wczesnej epoce nowożytnej, a także prawie nieznanych szkiców gdańszczanina Martina Grunewega z jego licznych podróży po Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku.

Termin: 3 maja-31 lipca 2012

Miejsce: Zamek Królewski w Warszawie

Powierzchnia wystawiennicza: ok. 700 m²

Autorzy scenariusza: dr hab. Igor Kąkolewski, Monika Matwiejczuk

Komisariat wystawy: dr hab. Igor Kąkolewski, Monika Matwiejczuk, Anna Kosińska, Iwona Jesionowska, Łukasz Kubacki

Autorka aranżacji: Agnieszka Sowa-Szenk

Honorowy Patronat Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego

Organizator: Muzeum Historii Polski Współorganizator: Zamek Królewski w Warszawie

Sponsorzy wystawy: Bank Zachodni WBK, Samsung Electronics Polska.

Sponsorzy Zamku Królewskiego w Warszawie: PZU S.A., Polska Telefonia Cyfrowa, Lidex.