„Łzy Diabła” – M. Kozak – recenzja

O historii można pisać różnorako – liczne metodologie oferują wiele sposobów przedstawiania dziejów. Można z nich wycinać fragmenty i poddawać je analizie, można wyciągać monumentalne wnioski. Można też, jak Magdalena Kozak, przenieść historię do świata fantastyki.

Magdalena Kozak jest znana w świecie polskiej fantastyki nie od dziś. Publikowała w licznych czasopismach, wydała kilka cykli opowiadań i sześć powieści, bardzo ciepło przyjętych przez czytelników. Poza tym jest lekarzem wojskowym z doświadczeniem misji w Afganistanie. Te właśnie doświadczenia stały się kanwą jej najnowszej książki.

Jej najnowsza powieść przenosi czytelnika na planetę Dżahan, gdzieś w kosmosie. Do królestwa Farja, rządzonego przez starą dynastię Smoka. Państwo ma swoją długą, chwalebną historię, ma starych wrogów i nowych sprzymierzeńców – ludzi, którzy pojawili się tam, poznawszy techniki podróży międzygwiezdnych. Podstawą obecności ludzi na planecie jest handel – ziemską technologię, w tym zbrojeniową, sprzedają w zamian za czas, stanowiący surowiec do produkcji narkotyku, który na Ziemi zaprowadził okres pokoju i dobrobytu.

Głównymi bohaterami powieści są Izzat – następca tronu Farji, wysłany by podbić krnąbrnych górali, oraz Znajda – człowiek znikąd, który staje się symbolem walki o Sprawę. Ich losy zazębiają się w intrygujący i emocjonujący sposób, co podsyca naprzemienne prowadzenie narracji z perspektywy obydwu bohaterów. Walki sił rządowych i fanatycznych partyzantów przeplatają się wzajemnie. Mogę zapewnić, że finał losów obu mężczyzn jest niesamowity i absolutnie zaskakujący!

Jednak nie sama fabuła i nie bohaterowie są w tej książce najistotniejsi. Są oni jedynie częścią większego procesu, który można dostrzec w powieści – jest ona monumentalną alegorią wojny w Afganistanie. Począwszy od terenów, na których w większości toczy się akcja, nieprzyjaznych gór, w których działają małe partyzanckie grupki doskonale obeznanych z polem walki fanatyków, przez niesamowitą historię Farji, w której często pojawiają się motywy walki o władzę, testowania młodych książąt poprzez wysyłanie ich na kampanie wojenne przeciwko górskiemu, krnąbrnemu ludowi Wysokich, aż do szalenie rozbudowanej listy broni i uzbrojenia, jakie jest zaprezentowane w książce.

Farja to Afganistan na innej planecie. Doskonale zmetaforyzowany, ujęty w ramy fantastyki, ale dla uważnego czytelnika, aż nadto wyłaniający się zza literackich osłonek. Magdalena Kozak doskonale oddaje klimat klaustrofobicznej walki w górach – na szczytach, w jaskiniach i wąwozach. Równie sprawnie konstruuje liczne akcje specjalne i wielopoziomowe intrygi polityczne. Z prawdziwym znawstwem prezentuje broń, wyposażenie i sposoby ich użycia, a także ukazuje niemal rewolucyjne zmiany w sposobach myślenia Farjan. Obcy, będący alegorią Amerykanów, Brytyjczyków i innych uczestników Koalicji – doprowadzają do ewolucji myślenia taktycznego, operacyjnego i strategicznego na swoją, nam współczesną, modłę, jednocześnie starając się nie ingerować w mocno zaakcentowany w powieści świat wierzeń i zastanej sytuacji politycznej.

Trzeba także przyznać, że bohaterowie, nie tylko pierwszoplanowi, są bardzo ciekawie zarysowani – niewiele jest postaci płaskich, ledwie dwuwymiarowych. Niemal każda postać ma głębię, swoje cechy charakterystyczne, typowy sposób wypowiedzi, elementy ściśle ją charakteryzujące i wyróżniające. Również portret zbiorowy Farjan i Rebeliantów jest niezwykle interesujący – honor, uczciwość, lojalność i waleczność, to cnoty nade wszystko cenione w różnych społecznościach.

Nagrzany, pylisty świat gór Farji i bogactwo jej miast przyciąga. Historia państwa i kampanii wojennej następcy tronu daje możliwość zapoznania się ze współczesnymi technikami walki, a partyzantka Znajdy ukazuje drugą stronę frontu. Z tego też powodu uważam, że „Łzy Diabła” można z czystym sumieniem polecić wszystkim tym, którzy lubią dobrą, mocną akcję. To także dobra lektura dla miłośników wojskowości – lżejsza i częstokroć przyjemniejsza od kolejnych wspomnień i reportaży z misji.

Na plus:

+ wspaniała metafora jednego z ważniejszych konfliktów XXI wieku

+ świetny język i wartka akcja

Na minus:

- może zbyt optymistyczne zakończenie?

Tytuł: Łzy Diabła

Autor: Magdalena Kozak

Wydawnictwo: Insignis

Rok wydania: 2015

Oprawa: miękka

ISBN: 978-83-6349-44-780

Stron: 735

Cena: 39,99 zł

Ocena recenzenta: 10/10