Maria Juszkiewiczowa - kobieta, o którą rywalizowali Józef Piłsudski i Roman Dmowski

Mówi się, że mężczyźni potrafią poróżnić się o kobietę. Kim była Maria Juszkiewiczowa – zwana „piękną panią”? Czy to prawda, że u podstaw wzajemnej niechęci Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego leżała rywalizacja o względy wspomnianej kobiety?

1. 

   Maria Juszkiewiczowa

   Maria Juszkiewicz, działaczka PPS-u była uważana za wyjątkową piękność (nazywano ją piękną panią w skrócie „PP„, a złośliwie - ”PPS bez S”)

2. Maria nie mogła narzekać na brak adoratorów – jednym z nich był Roman Dmowski. Kobieta przed pewien czas przyjmowała go z ochotą, do momentu, gdy na jej drodze życiowej pojawił się Józef Piłsudski. Rywalizacja o względy „pięknej pani” trwała trzy lata, i to Piłsudski wyszedł z niej zwycięsko. Ten fakt na zawsze miał zadecydować o stosunkach Piłsudskiego z Dmowskim. Przywódca endecji nie wybaczył Piłsudskiemu odebrania ukochanej, a tym bardziej późniejszego ślubu z Marią.
3. Kobieta należała do Kościoła ewangelicko-augsburskiego (luterańskiego), w tym też obrządku unieważniła swoje małżeństwo. Jedyną możliwością legalizacji związku z Piłsudskim (na co w końcu się zdecydowali) była konwersja na wyznanie narzeczonej. Dlatego też 24 maja 1899 r. Józef Piłsudski został luteraninem, a miesiąc później poślubił ukochaną w zborze w Paproci Dolnej (Łomżyńskie).
4. Przez pierwsze lata związku z Piłsudskim była przez niego uznawana za ideał kobiety- była nie tylko bardzo piękna, ale i inteligentna, kulturalna, i odważna (działała w konspiracji). Z czasem przyszłemu Marszałkowi zaczęło przeszkadzać, że jego żona spędzała wieczory w krakowskich kawiarniach.
5. Maria Piłsudska prowadziła w Krakowie „dom otwarty” – można było w nim spotkać Stefana Żeromskiego, Stanisława Ignacego Witkiewicza, Bolesława Limanowskiego.
6. W 1908 r. Maria Piłsudska przeżyła osobistą tragedię - zmarła jej córka Wanda, co spowodowało, że kobieta zapadła na depresję. Ponadto ciężko zachorowała i musiała poddać się operacji.
7. Przez pewien czas Maria żyła w osobliwym „trójkącie miłosnym” – w czasie, gdy była żoną Piłsudskiego, on miał romans z Aleksandrą Szczerbińską, o czym doskonale wiedziała. Postępowała jednak rozsądnie i spokojnie, tym bardziej, że Piłsudski zawsze do niej wracał. Ponadto otoczenie Komendanta jej sprzyjało.
8. Maria Piłsudska, zmarła 17 sierpnia 1921 r. w wieku 56 lat. Zgodnie z jej ostatnią wolą pochowano ją w Wilnie przy córce – Wandzie Juszkiewicz. Sam Piłsudski w pogrzebie nie uczestniczył, wysłał w swoim zastępstwie brata Jana, który był świadkiem na ślubie jego i Marii. Ten fakt wzburzył opinią publiczną.

Bibliografia:

1. Kienzler I., Kobiety w życiu Marszałka Piłsudskiego, Warszawa 2014.
2. Koper S., Józef Piłsudski. Prywatne życie Marszałka, Warszawa 2013.
3. Koper S., Życie prywatne Elit Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2009, 2014.

^{Korekta: Malwina Lange}