„Obława na Wyklętych. Polowanie bezpieki na Żołnierzy Niezłomnych” – T. M. Płużański – recenzja

Obława na Wyklętych to kolejna książka w dorobku Tadeusza Płużańskiego, która opowiada o losach Żołnierzy Wyklętych oraz przedstawia życiorysy ich oprawców. Tym samym publikacja ta wpisuje się w kanon książek odkłamujących powojenną historię Polski, ukazuje bowiem wreszcie w prawidłowej perspektywie bohaterów naszego kraju, ale też tych, którzy znajdowali się po drugiej stronie barykady.

Tadeusz M. Płużański (ur. 1971 r.) to polski historyk, dziennikarz i publicysta. Jest synem nieżyjącego już Tadeusza Płużańskiego ps. „Tadeusz Radwan„, członka Tajnej Armii Polskiej Witolda Pileckiego. Autor recenzowanej publikacji współpracował m.in. z czasopismami: „Najwyższy Czas!„, „Nasza Polska„, „Uważam Rze”, „W Sieci”, ”Do Rzeczy” i ”Gazeta Polska”. Aktualnie jest szefem działu Opinie w „Super Expressie„, prezesem Fundacji ”Łączka” oraz zasiada w Radzie Fundacji Reduta Dobrego Imienia – Polska Liga przeciw Zniesławieniu. W 2015 r. otrzymał Nagrodę im. Jacka Maziarskiego. Jest autorem takich książek jak: Bestie. Mordercy Polaków (2011), Oprawcy. Zbrodnie bez kary (2012), Bestie 2 (2013), Lista Oprawców (2014), Moje spotkania z bestiami (2014) oraz Rotmistrz Pilecki i jego oprawcy. Biografia (2015).

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że najnowsza publikacja Wydawnictwa Replika jest podobna do innych prac poświęconych Żołnierzom Wyklętym. W środku znajduje się kilkanaście rozdziałów przedstawiających losy Niezłomnych Bohaterów. Autor rozpoczyna swą opowieść od Łukasza Cieplińskiego „Pługa„, legendarnego dowódcy IV Komendy WiN, skazanego przez komunistyczny sąd na karę śmierci. W dalszej części na kartach książki czytelnik odnajdzie życiorysy Pileckiego, „Zapory„, „Roja„, „Nila”, „Bartka”, „Lalka”, „Inki”, ”Łupaszki” i ”Zucha”. Ale obok tych najbardziej znanych Wyklętych pojawiają się również ci mniej znani i w innych rozdziałach zapoznać się można z ich burzliwymi wojennymi drogami, najczęściej niestety zakończonymi tragicznym finałem. Dzięki temu w tekście znajdują się życiorysy Stanisława Kasznicy, Bolesława Kontryma, Stanisława Mieszkowskiego, Anatola Radziwonika i Jana Rodowicza. Ale to jeszcze nie koniec pozytywnego zaskoczenia.

Obok historii z życia Wyklętych pojawiają się też krótkie wzmianki o ich przeciwnikach. W książce znajdują się fragmenty poświęcone karierom komunistycznych sędziów, prokuratorów i funkcjonariuszy UB. Praca zawiera również opisy metod pracy agentów bezpieki oraz dane personalne zdrajców i katów. I to jest właśnie ta rzecz, która wyróżnia pracę Tadeusza Płużańskiego na tle innych książek o bohaterach antykomunistycznego powstania. Obok opisu znanych bohaterów, czytelnik otrzymuje garść informacji o tych, o których się mówi mało albo wcale. A na dodatek może zapoznać się z ludźmi walczącymi po drugiej stronie barykady.

Praca została podzielona na 16 rozdziałów. Na końcu książki znajduje się indeks osób, miejsc, wojsk i oddziałów oraz organizacji. Całość pracy została starannie wydana – kartki zszyto i oprawiono w twardą okładkę z obwolutą. Nie można w żaden sposób przyczepić się do pracy redakcji i korekty – nie znalazłem poważniejszych i rażących potknięć w tekście. Należy jeszcze wspomnieć, że pracę uzupełniają archiwalne czarno-białe zdjęcia przedstawiające bohaterów i antybohaterów pojawiających się w książce.

Wadą jest, że tytuł i podtytuł mogą w pewnym sensie mylnie sugerować czytelnikom, iż w książce znajdują się wyłącznie opisy działań strony komunistycznej: wojskowe obławy, ubeckie „polowania”, agencyjne rozpracowania, naciągane sprawy sądowe i niesprawiedliwe wyroki. Tak nie jest, a recenzowana praca opowiada w głównej mierze o Żołnierzach Wyklętych. Działania i postacie strony przeciwnej są tylko dopełnieniem głównego tekstu.

Pomimo tego szczerze polecam najnowszą książkę Tadeusza Płużańskiego. Obława na Wyklętych to świetna publikacja, od której można zacząć swoją przygodę z historią antykomunistycznej konspiracji i walki Żołnierzy Niezłomnych. To znakomita, wciągająca lektura dla wszystkich zainteresowanych powojenną historią Polski.

Plus minus:

Na plus:

+ kolejna książka o Żołnierzach Wyklętych

+ znane i mniej znane postacie antykomunistycznego podziemia

+ przedstawienie również „bohaterów” strony przeciwnej

+ interesująca narracja i świetny styl

+ staranne i ładne wydanie

Na minus:

- tytuł i podtytuł sugerujące treść wyłącznie o działaniach służb komunistycznych

Tytuł: Obława na Wyklętych. Polowanie bezpieki na Żołnierzy Niezłomnych

Autor: Tadeusz M. Płużański

Wydawca: Replika

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-7674-596-1

Strony: 304

Oprawa: twarda z obwolutą

Cena: 49,90 zł

Ocena recenzenta: 7,5/10

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Petrynko}

^{Korekta: Klaudia Orłowska}