Wiek XIX to czas uporządkowywania spraw po Rewolucji Francuskiej i rządach Napoleona. Ten burzliwy okres zaczął się od Kongresu Wiedeńskiego. Był to okres zrywów rewolucyjnych i narodowościowych. To także wiek narodzin nowych idei politycznych, rewolucji przemysłowej w Anglii, wzmacniania się USA oraz początków nowego międzynarodowego konfliktu…

Kategoria: XIX wiek, I wś

Dublińczycy - trudny debiut Joyce’a

Dublińczycy - trudny debiut Joyce’a

W ostatnich zdaniach Portretu Artysty z czasów młodości będącego artystyczną autobiografią Jamesa Joyce’a - Stephen Dedalus - literackie alter ego pisarza tuż przed opuszczeniem swej ojczyzny mówi: „Po raz milionowy idę, by zmierzyć się z rzeczywistością doświadczeń i w kuźni swej duszy stworzyć nieistniejące sumienie mego narodu”1. Słowa te prawdopodobnie dotyczą  aktu tworzenia Dublińczyków - […]

Paul Cézanne - prekursor modernizmu

Paul Cézanne - prekursor modernizmu

Postimpresjonizm był nurtem w malarstwie będącym odpowiedzią na twórczość impresjonistów. Nie stanowił jednak jej zaprzeczenia lecz próbę rozwinięcia impresjonistycznych środków wyrazu na przykład: obok typowych dla impresjonistów technik malarskich, na przykład impastu (polegającego na nakładaniu grubej warstwy farby na płótnie za pomocą pędzla, a czasem nawet szpachli, przejętego przez impresjonistów od malarzy pejzażystów, spośród których […]

Od ideologii arystokracji do postulatów socjalnych – zróżnicowanie francuskiej myśli liberalnej w XIX w.

Od ideologii arystokracji do postulatów socjalnych – zróżnicowanie francuskiej myśli liberalnej w XIX w.

Wolność, własność, niezależność – pewne pojęcie o istocie liberalizmu ma każdy. Kiedy jednak zaczniemy analizować historię tej doktryny, może nas zadziwić jej ewolucja. Jak wyglądały założenia liberałów w XIX w.? Czy znajdziemy w nich więcej punktów wspólnych czy różnic? W końcu – jakie są przyczyny wciąż żywej u wielu sympatii do tej filozofii? Liberalizm  czy […]

Martwa natura Paula Cézanne’a

Martwa natura Paula Cézanne’a

Cichy, szorstki w obyciu – tak właśnie postrzegała znakomitego twórcę paryska publiczność i impresjoniści. On sam nie zapominał o wielkim znaczeniu światła i koloru, przedstawiał geometryczne kształty przedmiotów, był wielbicielem prostej i logicznej konstrukcji obrazu. Nic więc dziwnego, że powrót do sztuki klasycznej spowodował, że Cézanne stał się autorytetem i wzorem dla awangardowych twórców XX […]

„Schowaj matko suknie moje...” Żałoba Narodowa 1861-1866

„Schowaj matko suknie moje...” Żałoba Narodowa 1861-1866

Obchodzimy dziś kolejną rocznicę Powstania Styczniowego. Ten niepodległościowy zryw budzi żywe zainteresowanie badaczy, jednak większość z nich skupia się na kwestiach militarnych i politycznych. Pomijając tematykę społeczną, w tym rolę kobiet.

Świąteczne rozejmy i zakazane kamery – słów kilka o bożonarodzeniowym zawieszeniu broni na froncie zachodnim w 1914 r.

Pośród scen, które kojarzą nam się z Wielką Wojną, często stereotypowych i rzadko wyrastających z rzeczowej wiedzy, obraz rozejmów z czasu Bożego Narodzenia 1914 r. jawi się jako jedna z niewielu (lub jedyna) z jasnych chwil tego straszliwego konfliktu. Już u współczesnych wydarzenia te wywoływały zdumienie. Żołnierze porzucają swe okopy, by spotkać się na ziemi […]

Rzecz o malarstwie impresjonistycznym we Francji

Rzecz o malarstwie impresjonistycznym we Francji

Pomimo iż sztuka współczesna nie podlega konkretnym ramom czasowym, to jej początków upatrujemy w narodzinach kubizmu, ekspresjonizmu i futuryzmu. Pierwszym, jednak wyjątkowo nowatorskim nurtem w sztuce, był impresjonizm, który w pewien sposób wydeptał szlak nowoczesnemu malarstwu wieku XX. Powstał on nie tylko w konkretnym czasie, ale również w konkretnym środowisku. Należy podkreślić, że impresjonizm nie […]

Imperialna Komisja Grobów Wojennych kontra „Obrońcy krzyża”

W kulturze europejskiej krzyż jest jednym z ważniejszych symboli, z całym jego ładunkiem znaczeń religijnych, historycznych i kulturowych. Bez niego trudno wyobrazić sobie historię naszego kontynentu. W historii Polski wokół krzyża toczyło się wiele wydarzeń, ba wiele sporów. W czasach komunistycznych broniono krzyży wiszących w salach szkolnych, były one przejawem opozycji wobec władz. Później symbol chrześcijaństwa […]

Franz Reichelt - latający krawiec

Franz Reichelt - latający krawiec

Marzenie o lataniu dręczyło ludzkość od zarania świata. W lutym 1912 r. Franz Reichelt, austriacki krawiec i wynalazca, postanowił przetestować płaszczo-spadochron własnego projektu. Zginął na oczach tysięcy Paryżan a tragiczny skok uchwycił obiektyw kamery. Pierwszym legendarnym spadochroniarzem był chiński cesarz Shun, który miał skoczyć z płonącej stodoły trzymając w rękach dwa kapelusze, mające uchronić go przed śmiertelnym upadkiem. […]

Drogą morską do Ziemi Obiecanej

Drogą morską do Ziemi Obiecanej

„This land is mine God gave this land to me…” śpiewał Andy Williams w piosence ze słynnego filmu Exodus. Zanim jednak sytuacja, która była zwieńczeniem tego filmu, realnie nastąpiła, na tereny obecnego Izraela już od kilku dekad przybywali ambitnie przedstawiciele ludności żydowskiej z całego świata. Swoją drogę przemierzali oni przeważnie za pomocą statków, gdyż był […]