Wielka kolonizacja Grecka

VIII-VI w. p.n.e. mamy do czynienia z Wielką Kolonizacją Grecką. Był to właściwie dalaszy ciąg wędrówek plemion greckich, jednak w o wiele większych rozmiarach. Skupienie ziemi w rękach klasy rządzącej, wzrastająca liczba ludności, prymitywna uprawa, zaostrzająca się walka między biedotą a bogatymi (szczególnie w miastach mających charakter osiedli rolniczych), wreszcie rozwijający się handel - zmusiły Greków do szukania siedzib poza ojczyzną i zakładania kolonii zamorskich. W kolonizacji wzięł udział głównie miasta: Milet, Megara, Korynt i Chaliks (na Eubei).

Terenami kolonizacji były: na zachodzie - południowa Italia, miasta: Sybaris i Kroton (kolonie achajskie), Tarent (kolonia Sparty), Kyme czyli późniejsze Kume (kolonia Chaliks), Neapol. Sycylia miasta: Katana, Syrakuzy, Gele i inne (tu Grecy konkurowali z Kartagińczykami). Południowe wybrzeże Francji miasta: Massalia (dzisiejsza Marsylia), Nicea i inne. W Hiszpanii Mainake (koło dzisiejszej Malagi), gdzie jednak Grecy napotkali twardy opór Fenicjan. Kolonie na Sycylii i w Italii nazwane nawet Wielką Grecją miały szczególne znaczenie. Sprowadzano stamtąd zboża, wino i drewno. Na wschodzie kolonizowano północne wybrzeża Morza Egejskiego: Potidea, Abdera. Cieśniny: Hellespont (Kardia, Abydos) i Bosfor (Byzantion, Chalcedon). Wybrzeża Morza Czarnego: Odessus, Tomis (dziś Konstanca), Tyras u ujścia Dniestru, Olbia u ujśca Dniepru, Teodozja na Krymie, Tanais u ujścia Donu. Na północnych wybrzeżach Azji Mn. powstały kolonie: Heraklea, Sinope, Trapezunt. Na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego: Ardos, Byblos, Sydon, Tyr. Na Cyprze - miasto Salamina. Ze wschodnich koloni sprowadzano zboże, solone i wędzone ryby, futra i niewolników. W zamian dostarczano oliwę i wyroby rzemieślnicze. Na południu, na wybrzeżu Afryki założono Naukratis (u ujścia Nilu), Kyrene, Apollonię. Z Egiptu sprowadzono głównie zboże i papirus z Kyrene - pachnidła, zioła lecznice i dywany.

Około połowy VI w. p.n.e. ruch kolonizacyjny osłabł napotykając przeszkody ze strony rozwijającej się monarchii perskiej (zagarnęła Jonię), a jeszcze bardziej Kartaginy, która uniemożliwiła ekspansję Greków na zachodzie (np. a Korsyce i Sycylii). Grecy uświadomili sobie swą wspólnotę językową i kulturową. Cały obszar zamieszkany przez Greków zaczęto nazywać Helladą, a Greków Hellenami. Stopniowo na czoło państw Greckich wysunęły się 2 państwa: Sparta (na Peloponezie) i Ateny.

Źródło:

1. Stanisław Arnold, Władysław Kurkiewicz, Adam Tatomir, Wiesław Żurkowski, Dzieje Świata, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1976.