Przed rocznicą Grunwaldu na Wawelu pokazano ewangelistarz Tomickiego

W czwartek 10 czerwca na Wawelu mediom zaprezentowano bogato ilustrowany XVI- wieczny rękopis fundacji biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego, który upamiętnia zwycięstwo pod Grunwaldem. Ewangelistarz będzie wyjątkowo pokazywany publicznie od 15 lipca na wystawie „Na znak świetnego zwycięstwa”, zorganizowanej z okazji 600-lecia zwycięstwa pod Grunwaldem.

Rękopis fundacji biskupa krakowskiego Piotra Tomickiego / fot. Wojtek Duch

Prezentowany na pokazie ewangelistarz został przekazany katedrze krakowskiej w roku 1542 na mocy testamentu biskupa Piotra Tomickiego, bibliofila, mecenasa sztuki, długoletniego protektora Stanisława Samostrzelnika. W czasie II wojny światowej księga została skradziona przez Hansa Franka, powróciła ze śląska 31 sierpnia 1945 r. i została złożona na Wawelu w składnicy muzealnej, by wkrótce trafić do właściciela.

O znaczeniu wiktorii grunwaldzkiej najlepiej świadczy fakt, że sam król Władysław Jagiełło wydał polecenie doprawiania uroczystych nabożeństw, by wydarzenie to na trwałe zachowało się w pamięci Polaków. Dzień 15 lipca przez cały XV w. czczony był w kościele polskim zgodnie z postanowieniem Jagiełły i „wszystkich stanów duchownych i świeckich”, o czym możemy się dowiedzieć z zapisków Jana Długosza. Było to pierwsze święto narodowe i pierwsze w kościele polskim święto obchodzone jako rocznica polityczna. Polskie księgi liturgiczne z XV w. zachowały modlitwy i ceremoniał uroczystej procesji na pamiątkę „zwycięstwa danego przez Boga Polakom przeciwko Prusakom” w 1410 r. Dekoracja kart z herbem Królestwa Polskiego wskazuje z jednej strony na wagę święta Rozesłania Apostołów w kalendarzu liturgicznym, z drugiej zaś obrazuje pamięć i pewnego rodzaju mitologizację wiktorii grunwaldzkiej w świadomości społecznej początku XVI w.