„Malezja” - A.W. Jelonek, E. Trojnar – recenzja

W wydawanej przy współpracy Instytutu Historycznego  Uniwersytetu Warszawskiego i Wydawnictwo Trio serii Historia Państw Świata w XX wieku ukazała się praca autorstwa Adama W. Jelonka1 i Ewy Trojnar2, która porusza tematykę dosyć egzotyczną dla polskiego czytelnika – współczesne dzieje Federacji Malajskiej.

Autorzy podzielili swoją książkę na siedem rozdziałów, które ponadto zostały podzielone na podrozdziały. W pierwszym rozdziale zostały ukazane warunki geograficzne i stosunki etniczne, a także początkowe dzieje Malezji. Drugi przybliża brytyjski okres kolonialny regionu do wybuchu w nim drugiej wojny światowej, o której traktuje rozdział trzeci. Czwarty ukazuje Malaje tuż po drugiej wojnie i ich droga do niepodległości. Następny przedstawia pierwsze lata niepodległości tego państwa. Przedostatni kryzys polityczno-gospodarczy z lat 70. Ostatni zaś prezentuje dzieje Malezji od przejęcia rządów przez Mahathira Mohamada (od roku 1972) do roku 2008.

Przejdę teraz do omówienia zalet tej publikacji. Na wstępie należy się pochwała dla Autorów, którzy zdecydowali się zaprezentować polskiemu czytelnikowi nowsze opracowanie ukazujące dzieje tego egzotycznego dla nas kraju, który nie znalazł do tej pory szerszego zainteresowania naszych rodzimym autorów. Kolejnym jest ukazanie nie tylko dziejów Malezji w wieku XX i XXI, ale również tych wcześniejszych z naciskiem na wiek XIX. Dając możliwość polskiemu czytelnikowi zapoznania się z wcześniejszymi dziejami tego kraju. Kolejnym są tematy, które poruszyli współautorzy. Szeroko zostały przez nich przedstawione trzy – kwestie etniczne, gospodarcze i polityczne. W szczególności po roku 1945. Czytając fragmenty dotyczące pierwszej czytelnik zrozumie specyfikę tego wieloetnicznego kraju, w którym dominują trzy wielkie grupy etniczne – Malajowie, Chińczycy i Hindusi, Mają one powiązania z kwestiami gospodarczymi, w których przez bardzo dłuższy okres dominowali przede wszystkim Chińczycy i w znacznie mniejszym stopniu Hindusi, ale sytuacja ta dzięki polityce rządu zmienia się na korzyść Malajów. Mamy również ukazane jej wzloty i upadki spowodowane przede wszystkim przez kwestie narodowościowe, które obecnie odeszły na dalszy plan powodując tym samym znaczący jej rozwój. Jeżeli chodzi o kwestie polityczne to zostały ukazane różnorodne drogi polityki malajskiej od zmian w systemie politycznym poczynając poprzez różnorodną politykę gospodarką na kwestiach etnicznych kończąc. Które są o tyle ciekawe, że widzimy różne jej drogi, które miały z jednej strony utrzymać kraj w jedności, a drugiej wzmocnić pozycję najliczniejszych, ale uboższych Malajów. Następną jest styl Autorów, którzy napisali ją bardzo jasnym i klarownym językiem, który sprawia, że książkę czyta się bardzo przyjemnie.

Praca posiada również i pewne minusy. Możemy do niej zaliczyć przede wszystkim zbyt szerokie poruszenie kwestii gospodarczych i politycznych, zaś w znacznie mniejszym pozostałe zagadnienia. W tej drugiej kwestii przewija się znaczna imion polityków wszystkich grup etnicznych i nazw partii, które mogą spowodować, że czytelnik może się trochę pogubić w panującej w danym okresie sytuacji.

Szata graficzna pracy prezentuje się bardzo dobrze. Składa się na nią kilkadziesiąt zdjęć, które w głównej mierze prezentują sylwetki znanych polityków i osobistości związanych z dziejami Malezji. Uzupełniają je trzy porządnie wykonane mapy. Jedna ogólna i dwie przedstawiające współczesny i kolonialny podział administracyjny Malajów. Szkoda jednak, że są one czarnobiałe.

Bibliografia została podzielona tematycznie, w której zawarto najważniejsze i najwartościowsze prace na jej temat. Dominują w niej prace w języku angielskim, co ma związek z kolonialną przeszłością Malajów. Zostały również wskazane nieliczne prace w naszym rodzimym języku.

Podsumowując. Malezja jest pracą, którą można polecić praktycznie każdemu. Otrzymują oni bowiem napisane solidnie opracowanie, które przedstawia polskiemu czytelnikowi w zarysie współczesne dzieje tego egzotycznego kraju. W którym każdy znajdzie sobie coś dla siebie.

Plus minus:
Na plus:
+ styl autorów
+ tematyka
+ wartość merytoryczna
+ bibliografia z podziałem tematycznym i zasygnalizowaniem prac polskich
+ wykaz władców i premierów Malezji
+ szerokie ukazanie kwestii etnicznych, gospodarczych i politycznych panującym w tym kraju
+ indeks osobowy
+ wykresy
+ ilustracje
+ mapy
Na minus:
- trochę za szeroko ukazano kwestie gospodarcze i polityczne, a w znacznie mniejszej mierze pozostałe
- czarnobiałe mapy

Tytuł: Malezja
Autor: Adam W. Jelonek, Ewa Trojnar
Wydawca: Wydawnictwo Trio
Data wydania: 2009
ISBN/EAN: 978-83-7436-184-2
Liczba stron: 232
Oprawa: miękka
Cena: ok. 30 zł
Ocena recenzenta: 9/10

1. Ambasador RP w Kuala Lumpur, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, były kierownik Katedry Bliskiego i Dalekiego Wschodu WSPiM UJ. Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Studiów Regionalnych UJ. Absolwent Wydziału Nauk Politycznych i Dziennikarstwa oraz Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, MBA na University of Illinois, doktorat i habilitacja w dziedzinie socjologii. Zajmuje się teorią i programami rozwoju społecznego, teorią demokracji oraz antropologią polityczną Azji Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Autor kilkudziesięciu artykułów naukowych oraz m.in. książek:Kibuc. Czy kryzys kolektywistycznego socjalizmu? (Warszawa 1994), Rewolucja Czerwonych Khmerów 1975-1979 (Warszawa 1998), Koncepcje rozwoju społecznego (Warszawa 2001), W stronę nieliberalnej demokracji (Warszawa 2002), Dylematy konsocjonalizmu. Przypadek Malezji (Warszawa 2004),Wietnamczycy-Systemy Wartości-Stereotypy Zachodu (Warszawa 2004), Jednostka i społeczeństwo w Azji(red.) (Toruń 2007),  Confucianism. China Towards the New Century,(red. z B. Zemankiem) (Kraków 2008) oraz Historia Kambodży, (Warszawa 2008). W przygotowaniu: Historia Malezji – wspólnie z E. Trojnar (Warszawa 2009); Państwo i mniejszości etniczne w Azji Południowo-Wschodniej (Kraków 2009) za: http://www.orient.uj.edu.pl/newsite/index.php?id=44 [dostęp 27 stycznia 2011]. [↩]
2. Adiunkt w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu WSPiM UJ. Absolwentka Instytutu Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych UJ – doktorat z nauk o polityce w zakresie stosunków międzynarodowych; Akademii Ekonomicznej w Krakowie – magisterium w zakresie studiów europejskich. Zajmuje się stosunkami międzynarodowymi w Azji. Przygotowuje monografie: Japonia a monarchie Zatoki Perskiej (Kraków 2009), Historia Malezji – wspólnie z A.W. Jelonkiem (Warszawa 2009). Amatorka turystyki i fotografiki za: http://www.orient.uj.edu.pl/newsite/index.php?id=55[dostęp 27 stycznia 2011]. [↩]