Przegląd nowości wydawniczych (26 stycznia-8 lutego 2011)

Kolejne dwa tygodnie za pasem, czas więc na tradycyjny raport o tym, co nowego ukazało się na rynku książkowym. Tym razem mogę Wam zaprezentować ponad 20 pozycji.

Na samym początku mam dobrą wiadomość dla miłośników Starożytności, którzy ostatnio nie byli rozpieszczani przez wydawców. Pierwszą z nowości jest tutaj Świat rzymski w V wieku, pod red. R. Kosińskiego i K. Twardowskiej (Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica), która przedstawia jak wyglądało życie i jakie sprawy zajmowały ludzi po tym, jak Imperium Rzymskie podzieliło się na dwie części - zachodnią i wschodnią. Z kolei Ostatni triumf Ptolemeuszy, tom 8 Tomasza Grabowskiego (Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica) to przybliżenie IV wojny syryjskiej toczonej między Ptolemeuszami, a Seleukidami o panowanie nad Syrią. Natomiast Ochrona dróg i rzek publicznych w prawie rzymskim w okresie Republiki i Pryncypatu Renaty Kaminskiej (Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego) rzuca światło na przepisy prawne, które regulowały użytkowanie dróg i rzek w Imperium Rzymskim, a tym samym dbały o dobro publiczne.

Dla wielbicieli Średniowiecza oraz Nowożytności mam po jednej nowej pozycji. Krakowska rada miejska w średniowieczu Marcina Starzyńskiego (Towarzystwo Naukowe Societas Vistulana) w wyczerpujący sposób przybliża genezę powstania, składy, zasady wyboru, działania i wiele więcej rady miejskiej najważniejszego ówcześnie miasta Rzeczpospolitej. Z kolei Zjazdy i sejmy z okresu bezkrólewia po śmierci Batorego Anny Pieńkowskiej (Akademia Humanistyczna im. A. Gieysztora) opowiada o tym, jak funkcjonowała administracja i zarządzanie państwem po śmierci króla Stefana Batorego.

Także Ci, którzy lubią wiek XIX nie powinni czuć się pokrzywdzeni, gdyż doczekali się trzech nowych książek. Pierwszą z nich jest Kawaleria Królestwa Polskiego 1815-1830 Macieja Trąbskiego (Wydawnictwo DiG), która przybliży Wam jak była zorganizowana, jakie miała wyposażenie, jacy ludzie znajdowali się w kadrze, a także czym się zajmowała kawaleria Królestwa Polskiego w latach przed wybuchem Powstania Listopadowego. Dziennik oficera rosyjskiego z kampanii węgierskiej 1849 roku (Wydawnictwo Cursor) to zebrane i opracowane przez Tadeusza Epszteina wspomnienia Władysława Tomaszewicza, który opisał w nich to, co zapamiętał z działań wojennych w czasie kampanii węgierskiej w 1849 roku. Natomiast Historia cywilizacji amerykańskiej, tom 2: Era sprzeczności 1787-1865 Zbigniewa Lewickiego (Wydawnictwo Naukowe Scholar) przybliży nam najważniejsze wydarzenia polityczne, gospodarcze i kulturowe od powstania Stanów Zjednoczonych do końca Wojny Secesyjnej, a także opowie o życiu codziennym ówczesnych ludzi.

Nikogo chyba już nie zdziwi fakt, że najwięcej nowych tekstów związanych jest z wiekiem XX. Podzieliłem je na trzy części, z których w pierwszej są dwie książki dotyczące okresu przed II Wojną Światową. Związek strzelecki (1910-1939) Małgorzaty Wiśniewskiej (Wydawnictwo Neriton) opowiada o powstaniu, historii oraz działaniach w bardzo wielu różnych dziedzinach Związku Strzeleckiego, zaś Południowe Podlasie w systemie obronnym II Rzeczpospolitej w latach 1918-1939 Rafała Roguskiego (Wydawnictwo Neriton) przedstawia organizację, zadania i udział w systemie obronnym II RP południowego Podlasia na tle sytuacji politycznej, społecznej, gospodarczej i kulturowej tego regionu.

Następne pozycje dotyczą wyłącznie czasów II Wojny Światowej i je też podzieliłem - na związane z historią Polski i historią powszechną. Jeśli chodzi o te pierwsze, to W matni. Kościół na ziemiach polskich w latach II Wojny Światowej, pod red. Bartłomieja Noszczaka (Wydawnictwo Naukowe PWN) przybliża sytuację kościoła w Polsce w czasie okupacji - represje, próby wykorzystania duchownych do różnych celów, a także to, jakie postawy przyjmowali oni wobec najeźdźców. Udział Słowacji w agresji na Polskę w 1939 roku Igora Baki (Polski Instytut Spraw Międzynarodowych) wyjaśnia dlaczego Słowacja przyłączyła się do ataku III Rzeszy na Polskę, jak przebiegały działania wojenne z udziałem jej żołnierzy oraz co kraj ten zyskał dzięki tym wydarzeniom. Ostatnia książka tutaj to Nie tylko polskie Termopile. Wizna w latach 1939-1945 (Stowarzyszenie Wizna), czyli zbiór ponad 30 rozmów z mieszkańcami tego miasta, którzy wspominają życie, a także nie zawsze chwalebne wydarzenia, które miały miejsce na tym terenie podczas II Wojny Światowej.

Przejdziemy teraz do prac o II Wojnie Światowej związanych z historią powszechną. Pierwszą z nich jest Bitwa o Norwegię 1940 Henrika Lunde (Wydawnictwo Dolnośląskie), która w sposób niezwykle rzetelny i szczegółowy przybliży Wam kampanię norweską z 1940 roku - jej genezę, działania wojenne, a także wyjaśni, dlaczego była tak ważna dla późniejszych wydarzeń. Skoro już jesteśmy przy III Rzeszy, to 31 Dywizja Grenadierów Waffen-SS. Grenadierzy dunajscy i szwabscy Rudolfa Pencza (Bellona) opowie historię powstania, działań, a także organizacji i najważniejszych postaci, które wchodziły w skład 31 Dywizji Grenadierów Waffen-SS. Z kolei 25 czerwca. Głupota, czy agresja? Marka Sołonina (Dom Wydawniczy Rebis) dotyczy wojny między ZSRR i Finlandią w latach 1941-44, jej genezy, przebiegu oraz sytuacji, która po niej powstała. Ostatni tekst związany z historią powszechną II Wojny Światowej to Indochiny francuskie w polityce Japonii w latach 1940-1945 Leszka Sobolewskiego (Wydawnictwo Trio), który przedstawi działania wojenne prowadzone przez Japonię na terenie Indochin francuskich w latach 1940-45, które zakończyły się klęską najeźdźcy i powstaniem Wietnamu, Kambodży i Laosu.

Trzecią i ostatnią częścią książek związanych z XX wiekiem są te, które dotyczą okresu po II Wojnie Światowej lub też całego stulecia. I tak Stosunki polsko-rumuńskie w XX wieku, pod red. Mariusza Pawelskiego i Marka Białokora (Wydawnictwo Adam Marszałek) przybliżają kontakty między Polską, a Rumunią w ubiegłym stuleciu, dzięki czemu czytelnik może znacznie lepiej poznać ten jakże ciekawy kraj. Z kolei Słownik biograficzny Żydów z Podkarpackiego Andrzeja Potockiego (Wydawnictwo Carpathia) to ponad 300 biogramów wybitnych postaci pochodzenia żydowskiego mieszkających na terenach województwa podkarpackiego, zaś Zakłamany słownik, czyli żargon funkcjonariuszy bezpieczeństwa PRL (Dom Wydawniczy Rafael) pozwoli poznać i zrozumieć zwroty, jakich używali w rozmowach między sobą pracownicy Bezpieki w czaszach PRL. Kraj utracony. Historia mojego Izraela Gorana Rosenberga (Wydawnictwo Czarne) to barwna opowieść wspomnieniowa na temat historii Izraela na przestrzeni kilkudziesięciu lat, a także próba odpowiedzi na wiele trudnych pytań związanych z tym krajem. I na sam koniec tej kategorii mamy biografię - Ronald Reagan. Duchowa biografia Paula Kengora (Dom Wydawniczy Rafael), dzięki której nie tylko poznamy życiorys Reagana, lecz także zrozumiemy jak został prezydentem USA oraz w jaki sposób odnosił sukcesy.

W raporcie tym nie mogło zabraknąć również książek związanych z historią przekrojową. Pierwsza z nich to Urzędy państwowe, organy samorządowe i kościelne oraz ich kancelarie na polsko-ruskim pograniczu kulturowym i etnicznym w okresie od XV do XIX wieku, pod red. Henryka Gmiterka i Janusza Losowskiego (Wydawnictwo Avalon), czyli zbiór referatów traktujących o różnorakich urzędach administracyjnych, które funkcjonowały na polsko-ruskim pograniczu i o tym jak się one zmieniały na przestrzeni kilku stuleci. Drugą zaś jest Mundur i barwy artylerii polskiej w XVIII i XIX wieku Aleksandra Smolińskiego (Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika), która przybliża czytelnikowi wygląd ubioru artylerzystów polskich oraz jakie zmiany w nim zachodziły w ciągu dwóch stuleci.

Na sam koniec zostawiłem jeszcze powieść historyczną. Jest to Elbing 1945, tom 2 Tomasza Stężały (Instytut Wydawniczy Erica), w której autor w bardzo realistyczny i wierny historii sposób przedstawia ostatnie wydarzenia związane z zagładą Elbląga w 1945 roku.

I to już wszystkie nowe książki historyczne, które pojawiły się w księgarniach w ostatnim czasie. Wydaje mi się, że każdy może znaleźć coś dla siebie, gdyż wreszcie wszystkie epoki doczekały się przynajmniej jednej nowości. Następny raport, jak zwykle, za dwa tygodnie. Do usłyszenia! 🙂