„Sekretarze ab epistulis i a libellis w kancelarii cesarzy...” - K. Kłodziński - recenzja

Praca naukowa napisana przez studenta i opublikowana w uznanym uniwersyteckim wydawnictwie z pewnością już sama w sobie jest ciekawostką. Jeżeli jeszcze dotyka tak interesującego zagadnienia, jak rozwój kancelarii cesarskiej od czasów Augusta do Hadriana to dla zainteresowanych tematyką staje się jednocześnie pozycją wręcz obowiązkową.

Autor jest studentem ostatniego roku historii na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, w roku akademickim 2009/2010 r. został uznany najlepszym studentem uniwersytetu1. Recenzowana publikacja powstała w oparciu o pracę licencjacką Autora obronioną na Wydziale Prawa i Administracji UMK (promotor dr hab. W. Mossakowski prof. UMK, recenzent dr hab. A. Sokala, prof. UMK).

Prezentowana książka, omawia zagadnienie ewolucji dwóch urzędów kancelarii cesarskiej w okresie od panowania Augusta do rządów Hadriana, koncentrując się na postaciach sekretarzy do spraw korespondencji (ab epistulis) i petycji (a libellis). Porusza także problem pozycji urzędników kancelarii oraz dodatkowo zawiera rozważania na temat powierzenia ekwitom wyżej wymienionych stanowisk.

Książka posiada podtytuł „studium historyczno-prawne”, co znajduje swoje uzasadnienie w rozdziale V pracy (Kompetencje sekretarzy), który oparty jest w znacznej mierze na źródłach jurydycznych. Natomiast pozostała jej część (rozdziały I-IV), koncentruje się głównie na źródłach epigraficznych.

Recenzowana książka jest pracą spełniającą wymogi dotyczące publikacji naukowych, bogato wyposażoną w aparat naukowy. Autor dysponuje ciekawym stylem, dlatego też praca nawet dla zupełnych laików może być interesująca, a napisana została naprawdę w bardzo przystępny sposób. Autor nie boi się też momentami podejmować polemiki z innymi badaczami co bez wątpienia podnosi wartość opracowani.

Książka liczy 139 stron, z czego tekst główny zajmuje strony 9–115, cechą charakterystyczną wydania jest bardzo duża czcionka (zarówno tekstów głównego jak i przypisów). Nie może być to jednak negatywnym zaskoczeniem, bowiem jak wyżej wspomniałem, publikacja oparta jest na pracy licencjackiej Autora, a poza tym do szerszego przedstawienia tematu często brakuje źródeł. Wewnątrz książki znajdziemy 6 kolorowych ilustracji. Odpowiednio bogaty wykaz literatury liczy 257 pozycji, z których część stanowią hasła z Realencyclopädie der classischen Altertumswissenschaft, Der Kleine Paulyczy też The Cambridge Ancient History.

Podsumowując, krótka praca Karola Kłodzińskiego stanowi bez wątpienia dopiero przyczynek do szerszych badań, świetnie stałoby się gdyby mogły to być już badania na temat organizacji i działania całej kancelarii cesarskiej. Szczególnie, że zagadnienie to nie było poważniej badane przez polskich romanistów ani historyków, a znaczna część literatury pochodzi z końca XIX lub początku XX wieku. Osobiście mam nadzieję, że to nie koniec zamierzeń Karola Kłodzińskiego w tej dziedzinie.

Plus minus:
Na plus:
+ zagadnienie pierwszy raz poruszane w takim zakresie na polskim rynku wydawniczym
+ estetyka wydawnictwa („skrzydełka”, ładne kolorowe ilustracje)
+ bibliografia
+ indeks osobowy
+ aneksy
Na minus:
- rozmiar opracowania

Tytuł: Sekretarze ab epistulis i a libellis w kancelarii cesarzy od Augusta do Hadriana
Autor: Karol Kłodziński
Wydanie: 2011
Wydawca: Wydawnictwo UMK
ISBN/EAN: 978-83-231-2591-4
Stron: 139
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Cena: 28 zł
Ocena recenzenta: 8.5/10

1. http://www.pomorska.pl/apps/pbcs.dll/article AID=/20101001/STUDENT/260834528, Gazeta Pomorska, wyd. internetowe, 1 października 2010. [↩]