Pomarańczarka Aleksandra Gierymskiego odzyskana

„Ten rok będzie rokiem szczególnym pod względem odzyskiwanych dzieł ”- mówił minister kultury Bogdan Zdrojewski prezentując Pomarańczarkę Aleksandra Gierymskiego. Jak podkreślał, dzieło zostało odzyskane m.in. dzięki intensywnym staraniom Departamentu Dziedzictwa Kulturowego. Obraz, który po kilkudziesięciu latach wrócił do Polski, pokazano na konferencji prasowej 27.07 br.

Odzyskany obraz Aleksandra Gierymskiego

Żydówkę z pomarańczami Aleksander Gierymski namalował około 1881 r. Przedstawił starą kobietę, ujętą frontalnie, opartą plecami o balustradę na tle zamglonej, odległej panoramy Warszawy w rejonie Uniwersytetu Warszawskiego, z charakterystycznymi wieżami kościoła p.w. Świętego Krzyża oraz bryłą Pałacu Kazimierzowskiego. Kobieta zajęta robieniem na drutach, na wysokości łokci przewieszone ma dwa wiklinowe kosze; w lewym dno wypełniają pomarańcze. Obraz sygnowany po lewej u dołu: A.Gierymski | Warszawa.

Do wybuchu II wojny światowej obraz stanowił część galerii malarstwa polskiego Muzeum Narodowego w Warszawie. Został zrabowany prawdopodobnie w 1944 r. po upadku Powstania Warszawskiego. Od tego momentu jego losy pozostawały nieznane. Od 1945 r. był poszukiwany przez stronę polską. W 2010 r. pojawiło się na rynku antykwarycznym w północnych Niemczech. Dzięki natychmiastowej interwencji ministra Bogdana Zdrojewskiego wstrzymano sprzedaż obrazu. Autentyczność i proweniencja płótna zostały potwierdzone przez ekspertów z Muzeum Narodowego w Warszawie. W grudniu 2010 r. Ministerstwo - w kontakcie z Pełnomocnikiem Rządu RFN ds. Kultury i Mediów Berndem Neumannem oraz za pośrednictwem berlińskiej kancelarii prawnej - rozpoczęło negocjacje z obecnymi posiadaczami obrazu na temat jego zwrotu do Polski. Do czasu zakończenia rozmów dzieło pozostawało w skrytce bankowej.

Minister kultury Bogdan Zdrojewski prezentuje odzyskaną Pomaranczarkę / fot. mkidn.gov.pl

Negocjacje zakończyły się sukcesem. Na mocy zawartej ugody, 15 lipca br. obraz został wydany stronie polskiej i przewieziony do Muzeum Narodowego w Warszawie. W najbliższym czasie zostanie poddany konserwacji, a następnie udostępniony publiczności. Koszty związane z odzyskaniem obrazu oraz jego konserwacją pokryte zostały przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń.

Żydówkę z pomarańczami w najbliższym czasie zostanie poddana gruntownej konserwacji. Będzie ją można zobaczyć na wystawie monograficznej Aleksandra Gierymskiego planowanej przez Muzeum w Roku Jubileuszowym albo wcześniej - jeśli stan obrazu na to pozwoli - na specjalnym pokazie.