„Heretycy i Inkwizytorzy” – E. Potkowski – recenzja (2)

W średniowiecznym świecie hegemonia należała do dwóch potęg: papiestwa i cesarstwa. Kościół starał się za wszelką cenę podporządkowywać wszystkich własnym naukom, niejednokrotnie tocząc walki z tymi, którzy nie zgadzali się z powszechnymi opiniami. Heretycy i ich zwolennicy byli zwalczani za pośrednictwem utworzonego systemu inkwizycji. System ten był w dużej mierze oparty na terrorze.

Pozycja ta została podzielona na trzy rozdziały. Pierwszy dotyczy tzw. świętej wojny, czyli krucjaty wojsk chrześcijańskich przeciwko innowiercom. Książka porusza tylko jedną z nich – zorganizowaną przez papieża Innocentego III przeciwko albigensom. W rozdziale tym poruszana jest także kwestia herezji w ogóle. Drugi poświęcony został działalności Świętej Inkwizycji. Omówione zostały różnorodne metody zwalczania herezji, przebieg sądowej rozprawy skierowanej przeciwko potencjonalnemu heretykowi. Z tego rozdziału Czytelnik dowiaduje się także jak wyglądał proces oskarżenia, jakie stosowano kary, poznaje procedurę sądową. Ostatni porusza kwestie znanych inkwizytorów – Jana z Vicenzy, Piotra z Werony oraz Rainiera Sacconi, ich działalności, a także heretyków i inkwizytorów z innych miast europejskich – Niemiec, Hiszpanii i Polski.

Omawiana książka stanowi niewątpliwie monografię zjawiska inkwizycji i herezji, porusza najważniejsze zagadnienia i problemy z nimi związane. Autor – w miarę możliwości – wiernie odtworzył podłoże wszelkich rozbieżnych od Kościoła poglądów, po to by uzmysłowić Czytelnikom idee, którymi kierowano się przy tworzeniu urzędu inkwizycji.

Niewątpliwie atrakcją publikacji jest odwoływanie się do licznych źródeł, co umożliwia weryfikację faktów podawanych przez Autora. Powołuje się zarówno na średniowieczne dokumenty trubadurów m. in. przekaz Peira Cardenala, a także na dokumenty papieskie, np. Dyktat papieski oraz na pozycje napisane przez współczesnych historyków i badaczy. Pisarz posługuje się łatwym językiem, co sprawia, że pozycję czyta się ją „od deski do deski”. Uzupełnieniem narracji są kolorowe ilustracje stanowiące dwie wkładki. Przedstawiają one władców świeckich i kościelnych, wizerunki świętych, w tym Jezusa Chrystusa. Niewątpliwym plusem jest niezwykle bogata – bo licząca cztery strony – bibliografia, która umożliwia Czytelnikom pogłębienie wiedzy. Minusem jest opatrzenie książki miękką oprawą, która powoduje, że szybko się niszczy. Zastrzeżenia budzi fakt, iż Autor niektóre wątki traktuje bardzo pobieżnie np. znaczenie działalności poszczególnych inkwizytorów. Wynikać może to z małej objętości publikacji, która zawiera tylko najważniejsze fakty z prezentowanego zjawiska.

Pozycja jest prezentacją najważniejszych wydarzeń związanych z krucjatom papieża Innocentego III. Gorąco polecam ją wszystkim tym, którzy chcieliby usystematyzować swoją wiedzę na temat średniowiecznych herezji i inkwizytorów, a także tym, dla których jest to całkiem obce zagadnienie. Miłośni tego okresu będą z całą pewnością z niej zadowoleni.

Plus minus:
Na plus:
+ styl Autora
+bibliografia
+źródła
+ilustracje
Na minus:
- miękka oprawa
- pobieżne traktowanie poszczególnych wątków

Tytuł: Heretycy i Inkwizytorzy
Autor: Edward Potkowski
Wydawca: Bellona
Data wydania: 2011
ISBN/EAN: 978-83-11-121430
Liczba stron:168
Oprawa: miękka
Cena: ok. 20 zł
Ocena recenzenta: 7/10