ZnajZnak – najnowsza planszowa gra historyczna IPN

„ZnajZnak”, najnowsza z serii gier edukacyjnych IPN, jest grą niezwykłą. Jest to jeden z niewielu tytułów edukacyjnych, które mając ambicje przekazania graczom konkretnej porcji wiedzy, przy tym czyni to dynamicznie i emocjonująco.

Nowatorstwo gry „ZnajZnak” polega nie tylko na uwzględnieniu najnowszych trendów w projektowaniu gier, ale także na tym, że do rozpoczęcia rozgrywki nie jest wymagana żadna wiedza. Jest to gra w której przychodzi ona samoistnie podczas rozgrywki. Jak to zostało osiągnięte?

Gra składa się ze 132 kart. Na każdej znajduje się 12 różnych symboli dotyczących najnowszej historii Polski. Jeżeli weźmiemy dowolne dwie karty i uważnie się im przyjrzymy okaże się, że mają jeden wspólny symbol. 132 karty 133 symbole i zawsze tylko jeden wspólny znak na dwóch kartach. Wydaje się to niemożliwe, a jednak!

„Zastosowany w grze wzór matematyczny nie został jeszcze nigdy użyty w grze karcianej. Projektując „ZanjZnak„ inspirowałem się znakomitą grą „Dobble„, tam jednak kart jest tylko 55 a symboli prawie trzy razy mniej. W grze ”ZnajZnak” niezbędny był też mechanizm umożliwiający zapamiętywanie nazw symboli, to bardzo istotne przy grze edukacyjnej - podkreśla Karol Madaj – autor gry, pracownik Biura Edukacji Publicznej IPN.
„Dla mnie jako dla grafika przelanie takiego wzoru matematycznego na papier było nie lada wyzwaniem – wspomina Tomasz Ginter, autor projektu graficznego – wraz z autorem spędziliśmy wiele godzin na mozolnym układaniu symboli i sprawdzaniu czy na pewno zawsze jest tylko jeden wspólny symbol na dwóch kartach. Wiedzieliśmy, że teoretycznie wszystko powinno się zgadzać, ale w praktyce nie było to wcale takie łatwe”.

Zasady gry można wytłumaczyć w pół minuty. Gracze mają za zadanie jak najszybciej znaleźć wspólny symbol na dwóch leżących na stole kartach i podać jego nazwę. Jeżeli graczowi się to uda, kartę musi zabrać przeciwnik. Jeżeli gracz nie zna nazwy symbolu, to może ją przeczytać, a na stół wykłada nowa kartę i gra toczy się dalej. Wygrywa ten kto pierwszy pozbędzie się wszystkich pięciu kart.

„Chcieliśmy zaproponować szkołom grę dostosowaną do ich potrzeb. Dla całej klasy potrzebne jest tylko jedno pudełko, a zasady gry można wytłumaczyć w minutę”. – mówi dr Andrzej Zawistowski, dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN, konsultant merytoryczny gry.

Gra „ZnajZnak„ to nie tylko wciągająca gra, ale także bogaty materiał dydaktyczny – historia XX wieku w obrazach. Na kartach pojawiają się 133 symbole dotyczące najnowszej historii Polski. Do gry dołączone są karty pomocnicze, na których każdy z symboli został szczegółowo opisany. Opisy symboli, sporządzone przez kilkunastu specjalistów z Biura Edukacji Publicznej IPN, będą nauczycielowi pomocne przy omawianiu tematów dotyczących historii Polski w latach 1918 – 1989. Na kartach pomocniczych znajdują się także symbole w dużym formacie, dzięki którym nauczyciel może łatwo przeprowadzić drużynowy quiz sprawdzający świeżo zdobytą wiedzę. Gra jest niejako dydaktycznym rozwinięciem książki „Od Niepodległości do Niepodległości„. Kolory oznaczeń chronologicznych na kartach odpowiadają tym użytym w książce. ”Chcemy ułatwić pracę nauczycielom, którzy często zwracają uwagę na brak czasu na samodzielne poszukiwanie materiałów do lekcji. Dołączony do gry materiał edukacyjny pozwala na szybkie dostosowanie gry do tematu lekcji. Lekcji nie tylko historii, ale także WOSu, języka polskiego czy religii” – mówi dr Andrzej Zawistowski.

Na kartach do gry „ZnajZnak„ pojawiają się nie tylko najważniejsze godła czy odznaczenia takie jak oba godła II RP czy order Virtuti Militari. Na obrazkach znalazły się także kluczowe dla naszej historii daty. Dzięki nim uczniowie nauczą się rozróżniać 22 VI 1944 od 1 VIII 1944. Do gry trafiło kilkanaście symbolicznych postaci takich jak Józef Piłsudski, Janusz Korczak, ks. Jerzy Popiełuszko czy Anna Walentynowicz. Wśród symboli znaleźć można charakterystyczne pomniki, symboliczne zdjęcia czy historyczne graffiti takie jak malowana czarną farbą „Polska Walcząca„ czy krasnal Pomarańczowej Alternatywy. Pokazując nasyconą symbolami historię Polski nie sposób było wykluczyć także symbole negatywne, takie jak flaga III Rzeszy czy godło Związku Sowieckiego. ”Zestawienie symboli pozytywnych z negatywnymi może budzić sprzeciw, jest ono jednak celowe. Przecież w materiałach fotograficznych czy filmowych młody człowiek często z takimi zestawieniami się spotyka. Chcemy by uczeń potrafił w gąszczu otaczających go znaków odróżnić i scharakteryzować te, które reprezentują wrogie ideologie.” - mówi dr Andrzej Zawistowski.

Realizując swoją misję edukacyjną IPN zaprasza szkoły oraz biblioteki do wzięcia udziału w ogólnopolskim projekcie: „Znaki dwa – klasa gra„. W ramach trwającego do 15 marca 2013 r. projektu nauczyciele i edukatorzy, którzy chcą wykorzystać grę „ZnajZnak„ na swoich zajęciach, mogą otrzymać bezpłatny egzemplarz.. Wszyscy zainteresowani mogą zapisywać się na stronie internetowej IPN, a już w styczniu 2103 r. egzemplarze gry trafią do pierwszych uczestników. „Pula bezpłatnych gier jest niestety ograniczona. Egzemplarze będę dostępne także w punktach sprzedaży IPN oraz w wybranych sklepach z grami planszowymi” – mówi Marta Kirszling IPN, koordynator projektu ”Znaki dwa – klasa gra”.

Edukacyjne planszowe gry historyczne Instytutu Pamięci Narodowej od lat cieszą się niesłabnącą popularnością. Doceniane są zarówno przez szerokie grono odbiorców, nauczycieli i wychowawców, jak również specjalistów branżowych. Gra „303„ zdobyła w 2010 r. tytuł Wojennej Gry Planszowej Roku, a ”Kolejka” – tytuł Gry Planszowej Roku 2012. O tym ostatnim tytule doniosły media w niemal wszystkich krajach świata.

Więcej szczegółów oraz regulamin udziału w projekcie można znaleźć na stronie znajznak.pl.