Ministerstwo Kultury podsumowało 2012 r. - „Rok rekordów”

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego postanowiło podsumować kończący się rok. Pochwaliło się przy tej okazji swoimi dokonaniami i rekordowym budżetem, który wyniósł 3,5 mld zł. Przy zachowaniu obecnej dynamiki wzrostu nakładów na kulturę, postulowany 1% budżetu na kulturę ma zostać osiągnięty już w 2015 r.

mkidn logo

Inwestycje

W tym roku MKiDN prowadziło 200 inwestycji o wartości ok. 800 mln zł. Podpisano umowy o dofinansowaniu: Zespołu Pałacowo-Parkowego w Rogalinie, Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Teatru Wielkiego Opery Narodowej. Projekty budowy Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku i siedziby NOSPR w Katowicach uzyskały akceptację Komisji Europejskiej.

W 2012 r. zakończono realizację 14 projektów dotowanych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko: Ośrodka Kultury Morskiej w Gdańsku (26.04), Opery Leśnej w Sopocie (28.07), Filharmonii Świętokrzyskiej (18.01), Filharmonii Opolskiej (07.09), Teatru Starego w Lublinie (11.03), Teatru Witkacego w Zakopanem (08.12), Centrum Kultury Zamek w Poznaniu (14.12), Parku w Wilanowie (12.11), Warszawskich Piwnic Staromiejskich (27.04), ASP we Wrocławiu (01.10), Szkół Muzycznych w Białymstoku (04.06) i Suwałkach, Szkoły Plastycznej w Częstochowie (19.04). Największy z zakończonych projektów to Opera i Filharmonia Podlaska otwarta 28 września. Jest to drugi z pięciu „dużych” projektów realizowanych z funduszy europejskich dofinansowany kwotą ponad 100 mln zł w ramach POIiŚ.

Wydatki na infrastrukturę instytucji kultury pochodzą także ze środków budżetowych MKiDN. Najważniejsze z nich, zrealizowane w 2012 r. to:

• Muzeum Narodowe w Warszawie ponownie otwarte 17.05- Projekt sfinansowany został przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które na ten cel przekazało 15 mln zł
• Kino Iluzjon FN w Warszawie, otwarte 12.11- w 2008 roku budynek zakupiony przez FN ze środków MKiDN za ok. 18 mln zł brutto. Jego modernizacja trwał od maja 2011 r. sfinansowana została przez MKiDN kwotą prawie 15 mln zł. Dodatkowo z budżetu resortu zagwarantowano 4,6 mln zł

Upowszechnianie zasobów dziedzictwa narodowego i zwiększanie uczestnictwa w kulturze

W ramach projektu „Digitalizacja” zdigitalizowano już ponad 10 mln stron dokumentów tekstowych, ponad 600 tys. fotografii, ponad 2 tys. nagrań dźwiękowych i ponad 300 filmów. Także największe polskie muzea udostępniły w Internecie część swoich zasobów (m.in. Muzeum Narodowe w Warszawie, Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Śląskie w Katowicach) . Dostępne są tysiące cyfrowych reprodukcji dzieł sztuki. Rośnie także liczba książek, które można przeczytać w Internecie. Największa polska biblioteka internetowa Polona liczy już 40 tys. tytułów.

21 marca otwarto serwis Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, który prezentuje działania Filmoteki w domenie cyfrowej. W serwisie prezentowane są fragmenty powojennych filmów fabularnych, filmy przedwojenne, materiały filmowe z Polskiej Kroniki Filmowej, kroniki Polskiej Agencji Telegraficznej i animacje.

Darmowy listopad

Aby umożliwiać dostęp do kultury, MKiDN zainicjowało po raz pierwszy akcję „Darmowy listopad” w rezydencjach królewskich. Wolny wstęp do Zamku Królewskiego w Warszawie, na Wawel oraz do Łazienek Królewskich i Pałacu w Wilanowie przyciągnął 265 tys. zwiedzających. To 3,5 razy więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

60+kultura

Taki sam cel miała przeprowadzana przez MKiDN po raz drugi inicjatywa „60+kultura”, która umożliwiła seniorom w całym kraju bezpłatnie lub za symboliczną opłatą korzystanie z oferty instytucji kulturalnych w pierwszy weekend jesieni.

Inwestycje zagraniczne

Projekty kulturalne za wschodnią granicą to przede wszystkim:

• otwarcie i poświęcenie Polskiego Cmentarza Wojennego (czwartego Cmentarza Katyńskiego) w Kijowie-Bykowni 21 września. Koszt prac związanych z budową Cmentarza to ok. 8 milionów złotych. Środki na ten cel MKiDN przekazało Radzie Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa;
• Rozstrzygnięcie konkursu na pomnik upamiętniający ofiary katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem
• Odsłonięcie 20 września pomnika Juliusza Słowackiego w Kijowie
• wspólna realizacja projektów w sferze badań, staży i wyjazdów studyjnych, organizacji i udziału w seminariach, konferencjach, wystawach muzealniczych oraz publikacji wydawnictw na mocy porozumienia z 23 lutego o współpracy pomiędzy Państwowym Muzeum Ermitaż a Muzeum Zamek Królewski, Muzeum Łazienki Królewskie i Instytutem Adama Mickiewicza;
• zakończenie II etapu międzynarodowego projektu badawczego „Ostbalticum”. Głównym założeniem projektu realizowanego od 2008 r. przez MKiDN, jest odtworzenie zniszczonych i rozproszonych w wyniku II wojny światowej archeologicznych zbiorów muzealnych z terenu południowo-wschodniego wybrzeża Bałtyku.

Po latach udało się nareszcie podpisać 30 marca 2012 r. umowę o grobach poległych lub zmarłych wskutek wojen między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a rządem Republiki Włoskiej. Umowa reguluje zagadnienia związane z utrzymaniem i opieką nad wojennymi cmentarzami Polskimi we Włoszech i włoskimi w Polsce.

Odzyskane i pozyskane dobra kultury

2012 r. to kolejne sukcesy resortu kultury na polu odzyskiwania zaginionych dzieł sztuki. W bazie danych prowadzonej przez Ministerstwo zarejestrowanych jest obecnie ok. 60 tys. obiektów. Dzięki staraniom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2012 r:

• Odzyskano z USA obraz Witolda Wojtkiewicza „Orszak”
• Odzyskany z Niemiec obraz „Murzynka” Anny Bilińskiej- Bohdanowiczowej został przekazany do MNW
• Odzyskano z USA obraz Józefa Brandta „Czaty” i przekazano do MNW
• Odzyskano z Niemiec obraz szkoły flamandzkiej „Szewc” i przekazano do zbiorów Muzeum w Wilanowie
• Odzyskano z Niemiec XVII-wieczną monstrancję z kościoła w Sadłowie
• Zakończono renowację odzyskanego w 2010 r. obrazu Aleksandra Gierymskiego „Pomarańczarka”

Obecnie MKiDN prowadzi starania o zwrot 28 obiektów (Rosja-18 obiektów, Niemcy–1 obiekt , USA–4 obiekty, USA/Rosja–1 obiekt, USA/Włochy–1 obiekt, USA/Wielka Brytania–2 obiekty, Polska–1 obiekt). W ostatnim czasie przygotowano również kolejne 7 wniosków restytucyjnych do Rosji.

Dzieła pozyskane

MKiDN udało się także pozyskać nowe dzieła. 8 listopada do Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, trafiły trzy bezcenne manuskrypty kompozytora zakupione przez MKiDN w ostatnich latach. Dzięki dofinansowaniu z Ministerstwa w wysokości 426 tys. zł, Muzeum Narodowe w Krakowie zakupiło z depozytów pięć dzieł malarstwa europejskiego z kolekcji rodziny Tarnowskich z Dzikowa. Nastąpiło również przekazanie do zbiorów Biblioteki Narodowej archiwum Agnieszki Osieckiej oraz archiwum i księgozbioru Czesława Miłosza. Oba cenne zbiory zostaną opracowane i wkrótce udostępnione publiczności.

Wystawy

• Polska edycja międzynarodowej  wystawy „Europa Jagellonica 1386-1572. Sztuka i kultura w Europie Środkowej za panowania Jagiellonów” zawierającej zbiory zabytków malarstwa, rzeźby, grafiki i złotnictwa ze wszystkich ziem Europy Jagiellońskiej – od Litwy, Polski, Czech, Węgier, Niemiec po Chorwację, odbyła się w Warszawie. Podczas polskiej odsłony otwarte zostały dwie uzupełniające wystawy - w Muzeum Narodowym i w Zamku Królewskim. Wystawa współfinansowana została ze środków MKiDN kwotą 352 tys. zł.
• Wystawa „Amen” Maurizio Cattelana w CSW Zamek Ujazdowski
• Wystawa „Sztuka wszędzie. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie 1904-1944” w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki
• Ekspozycja dzieła Leonarda da Vinci Dama z gronostajem na Wawelu
• Wystawa „Turner – malarz żywiołów” w Muzeum Narodowe w Krakowie
• wystawa „Wywyższeni - od faraona do Lady Gagi” w Muzeum Narodowe w Warszawie

Źródło: Raport, 2012 w kulturze - mkidn.gov.pl