„II wojna światowa. Luftwaffe 1933-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne” – S.M. Pavelec – recenzja

Traktat wersalki miał zablokować ewentualne niemieckie zbrojenia. Ograniczenia objęły wszystkie rodzaje wojsk, w tym także lotnictwo. Hitler potrafił jednak skutecznie obchodzić postanowienia traktatowe i już w 1933 roku istnienie Luftwaffe stało się faktem. Niedługo potem Rzesza dysponowała najnowocześniejszymi maszynami na świecie, wielkimi możliwościami produkcyjnymi i mogła rzucić wyzwanie każdemu przeciwnikowi. Jak do tego doszło – odpowiedź znajdzie czytelnik w recenzowanej publikacji.

Książka podzielona jest na 9 głównych rozdziałów: 1. Niemieckie Siły Powietrzne przed II wojną światową, 2. Rozwój Luftwaffe, 3. Atak na Polskę i upadek Francji, 4. Bitwa o Anglię, 5. Morze Śródziemne i Afryka Północna, 6. Front Wschodni, 7. Innowacje końca wojny i samoloty X, 8. Obrona Rzeszy, 9. Wnioski: ocena Luftwaffe. W ich obrębie mamy podrozdziały, a te z kolei opatrzone są dodatkowymi nagłówkami, co pozwala szybko odnaleźć interesujące nas zagadnienie. Na końcu mile zaskoczy nas obecność dodatków z wieloma ciekawymi zagadnieniami, bibliografia, słownik ważniejszych skrótów i oczywiście indeks.

Autor nie mógł inaczej rozpocząć swej książki, jak od przedstawienia sytuacji w lotnictwie niemieckim sprzed powstania Luftwaffe. Poznajemy więc pokrótce typy samolotów używane w tym okresie, ograniczenia, jakie na Niemcy nałożono w traktacie wersalskim oraz początkowe próby łamania tych obostrzeń przez Hitlera. Ważną datą jest rok 1933, wtedy bowiem powstała Luftwaffe. Osobne zagadnienie stanowi wojna domowa w Hiszpanii w latach 1936-1939, która była swoistym poligonem doświadczalnym właśnie dla lotnictwa. Tam Niemcy udoskonalili swoje metody prowadzenia walk powietrznych, współdziałania z innymi jednostkami, a także przeszkolili swoich pilotów. Prócz kwestii gospodarczych i politycznych, wydaje się, że właśnie możliwość sprawdzenia swych sił w bezpośredniej walce, była najważniejszym argumentem za udziałem w starciu po stronie generała Franco.

W dwóch pierwszych rozdziałach poznajemy także organizację Luftwaffe, dostajemy garść informacji na temat wszystkich producentów i konstruktorów samolotów dla armii, gospodarki wojennej, poziomu produkcji w latach poprzedzających wybuch II wojny światowej i wydatków na zbrojenia. Warto wspomnieć, iż autor przedstawia te dane na zasadzie porównania np. z pozostałymi rodzajami wojsk, czy innymi krajami. To pozwala wyobrazić sobie skalę produkcji i realne możliwości w danej dziedzinie konkretnego państwa.

Kolejne karty książki zostały poświęcone przebiegowi działań wojennych. Co oczywiste, Pavelec skupia się tylko i wyłącznie na zagadnieniach ściśle powiązanych z lotnictwem i wojną w powietrzu, gdyż rozmiary książki widocznie nie pozwoliły na poruszenie innych kwestii (lub takie było zamierzenie).

Niezwykle ciekawe są ostatnie rozdziały, w których autor opisuje niemieckie produkcje z końca wojny, plany i prototypy samolotów odrzutowych, które miały jeszcze zmienić bieg wydarzeń. W podsumowaniu zaś umieszczone jest zbiorcze zestawienie sukcesów i porażek Luftwaffe, analiza błędów strategicznych dowództwa i samego Hitlera. We wspomnianych na początku dodatkach znajdziemy informacje na temat morskich operacji niemieckiego lotnictwa, jednostek lądowych Luftwaffe, produkcji najpopularniejszego myśliwca II wojny światowej, czyli Messerschmitta oraz kilka słów o poborze rekrutów.

Zdecydowanie największym plusem recenzowanej publikacji jest bogactwo tabel, szkiców, porównań i wykresów. Nie chodzi oczywiście tylko o samą ich obecność, ale wartość merytoryczną i poznawczą, jaką reprezentują. Czytelnik (nie tylko pasjonat statystyk) znajdzie w nich niezwykle ważne informacje, umożliwiające dokonanie porównań pomiędzy poszczególnymi państwami (USA, Anglia, Francja i Rosja) pod względem posiadania konkretnych rodzajów sił zbrojnych. Przejrzyste i łatwe do zgłębienia są wykresy dotyczące wydatków na zbrojenia. Opisy działań wojennych wzbogaca świetnie opracowana, mapka w  wysokiej jakości. Wszystkie fotografie samolotów także nie pozwalają na jakiekolwiek negatywne uwagi – żywa kolorystyka, liczne szczegóły, możliwość porównania wymiarów, osiągów… Strona graficzna to wielka zaleta książki. Wydawnictwo zadbało o świetnej jakości papier kredowy i twardą okładkę. Już na pierwszy rzut oka widać, że jest to publikacja niezwykle dopracowana, której nawet częste „używanie” nie zaszkodzi.

Bardzo dobrym pomysłem okazało się też przedstawienie pobocznych zagadnień w formie dodatków. Ciężko byłoby wpleść je w treść, a umieszczone na końcu nie zaburzają ogólnej struktury publikacji.

Podsumowując, muszę stwierdzić, że ciężko znaleźć jakikolwiek element recenzowanej pozycji, który zasługiwałby na złe słowo. Kupując tę książkę, czytelnik wie, czego się spodziewać. W podtytule mamy informację, że autora interesują głównie fakty, a nade wszystko liczby i statystyki, nie jest to więc monografia Luftwaffe. Treść czyta się doskonale, każda strona cieszy oko. Za wadę można by uznać duży (jak na 192 strony) ciężar książki, ale to kwestia papieru kredowego. Ja osobiście wolę takiej jakości papier, niż słynny „toaletowy”, lekki jak piórko. Cena oczywiście nie jest niska.

Książka obowiązkowa dla każdego zainteresowanego historią II wojny światowej i lotnictwa.

Plus minus:
Na plus:
+ bogactwo wykresów, tabel, map, fotografii, porównań, danych statystycznych; a także ich wysoka jakość
+ wartość merytoryczna powyższych
+ dodatki
+ twarda okładka, świetna oprawa graficzna, dopracowane wydanie
Na minus:
- wysoki koszt

Tytuł: II wojna światowa. Luftwaffe 1933-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne
Autor: Sterling Mike Pavelec
Wydawnictwo: Vesper
Rok wydania: 2012
ISBN: 978-83-61524-96-0
Ilość stron: 192
Cena: 59,90 zł
Ocena recenzenta: 9.5/10