„Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej. Podstawowy katalog”- D. Doyle - recenzja

Dzięki wydawnictwu Vesper do rąk czytelnika trafia publikacji autorstwa Davida Doyle’a, która umożliwia zapoznanie się, za pomocą tekstu i obrazu, z prawie wszystkimi pojazdami, jakie były produkowane przez przemysł niemiecki i wykorzystywane przez siły zbrojne III Rzeszy do zakończenia II wojny światowej w Europie.

Książkę Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej. Podstawowy katalog można traktować jak album ze zdjęciami przedstawiającymi wyposażenie armii niemieckiej, ale tak naprawdę jest to encyklopedia. Encyklopedia, w której zaprezentowano poszczególne pojazdy wojskowe zarówno za pomocą opisu, jak i pewnej liczby zdjęć. Autor nie skupia się tylko na kilku wybranych modelach. Poświęca tyle samo uwagi wszystkim pojazdom, niezależnie od tego, czy były to wozy produkowane w wielkiej ilości (np. Kübelwagen) i znane prawie każdemu z filmów (takie jak czołg Tygrys lub Pantera), czy ich produkcja zakończyła się na kilkunastu egzemplarzach, bądź tak naprawdę nie wyszła poza fazę prototypu (np. czołg Maus).

Doyle do opisów poszczególnych modeli stosuje pewien schemat. Na początku przedstawiona jest krótka historia i przyczyny powstania danej rodziny pojazdów, a następnie poszczególne wersje. Ma to znaczenie zwłaszcza przy pojazdach pancernych, gdzie powstawało często wiele dość znacznie różniących się od siebie wersji. Każda z nich jest oznaczona nagłówkiem, co znacznie ułatwia zorientowanie się w tekście. Oczywiście, jeśli ktoś szuka np. działa szturmowego na podwoziu określonego czołgu, to powinien zajrzeć do rozdziału dotyczącego dział szturmowych, a nie czołgów. W przypadku rodziny pojazdów liczącej wiele różnych wersji, autor stara się opisać je wszystkie w sposób krótki i treściwy oraz uzupełnić opis przynajmniej jedną fotografią. Nie zawsze jest to jednak możliwe, ze względu na brak materiałów. Tak jest w przypadku popularnego półgąsienicowego transportera Sd.Kfz.251, który został przedstawiony w 23 wersjach, często mających bardzo różne przeznaczenie. Czytelnik będzie mógł zobaczyć zbudowane na tym samym podwoziu pojazdy, wykorzystywane jako nośniki artylerii zarówno przeciwlotniczej, jak i przeciwpancernej, jako pojazdy łączności, bądź o przeznaczeniu sanitarnym lub saperskim.. Zaledwie cztery z nich mają podane przeznaczenie, bowiem: „Nie ma jednak żadnych danych, zdjęć czy dokumentów, które by potwierdzały, że takie pojazdy w ogóle wyprodukowano”1 Jednakże Doyle potwierdza wymienienie ich w spisie pojazdów, który datuje na czerwiec 1943 roku.

Autor opisuje także te pojazdy, które produkowano w krajach zajętych przez III Rzeszę przed wrześniem 1939 roku i które weszły w skład wyposażenia Wermachtu, takie jak czechosłowackie czołgi LT vz. 35 i LT vz. 38, czy austriacki samochód pancerny ADGZ. Często takie modele były dalej produkowane. Dodatkowo opisane są także pojazdy zdobyczne, które zostały przebudowane. Przykładem może być francuski czołg Char B, który przebudowano na czołg-miotacz płomieni, czy ciągniki Lorraine, których użyto jako podwozia do konstrukcji dział samobieżnych.

Książka została podzielona na trzy główne rozdziały. W pierwszym, zatytułowanym: Gąsienicowe pojazdy pancerne, możemy znaleźć pogrupowane, zgodnie z przeznaczeniem, pojazdy od czołgów i dział szturmowych, poprzez artylerię samobieżną, aż do pojazdów inżynieryjnych i wsparcia. W drugim rozdziale, Pojazdy pancerne kołowe i półgąsienicowe, pojazdy podzielono zgodnie z typem podwozia. Trzeci rozdział - Pojazdy nieopancerzone zawiera taki sam podział klasyfikujący motocykle, samochody osobowe i ciężarowe, pojazdy półgąsienicowe i gąsienicowe. Dodatkowo na początku publikacji mamy krótkie podziękowania oraz wstęp, a na końcu słownik, indeks oraz to, co powinno wzbudzić największe zainteresowanie, a mianowicie Numery Kfz. i Sd.Kfz. Jest to krótki czterostronicowy opis prezentujący niemiecki system klasyfikacji pojazdów wojskowych. Dzięki niemu można zrozumieć zasady nadawania numerów. System ten opierał się na przeznaczeniu pojazdów.

Książka jest doskonałym źródłem informacji na temat sprzętu motorowego, produkowanego i wykorzystywanego przez siły zbrojne III Rzeszy. Z prawie stu procentową pewnością można powiedzieć, że w tej publikacji wymieniono wszystkie pojazdy, jakie wykorzystywała armia niemiecka – zarówno niemieckiej konstrukcji i produkcji, jak i zdobyczne, przebudowane przez przemysł niemiecki. Oczywiście niektórzy mogą poczuć się zawiedzeni, że nie zaprezentowano tu wszystkich zdobycznych pojazdów, takich jak polskie czołgi 7TP, czy francuskie SOMUA S-35, nie mówiąc już o pojazdach ciężarowych. Jednakże w takim przypadku publikacja rozrosła by się do niebotycznych rozmiarów. Można mieć nadzieję, że autor pokusi się kiedyś o opisanie wszystkich pojazdów zdobycznych, jakie wykorzystywała armia niemiecka.

Reasumując, publikacja ta nie posiada żadnych wad. Powinna znaleźć się na półce każdego, kto interesuje się sprzętem zarówno bojowym, jak i niebojowym, armii uczestniczących w II wojnie światowej.

Plus minus:
Na plus:
+ encyklopedyczny charakter
+ wyszczególnienie nagłówkami poszczególnych wersji pojazdów
+ duża liczba zdjęć
+ omówienie pojazdów wyprodukowanych w niewielkich seriach, lub prototypów
+ omówienie przebudowanych pojazdów zdobycznych
Na minus:
- nic godnego wspomnienia

Tytuł: Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej. Podstawowy Katalog
Autor: David Doyle
Tłumaczenie: Jakub Kraszewski
Wydawnictwo: Vesper
Rok wydania: 2012
ISBN: 978-83-7731-080-9
Liczba stron: 512
Oprawa: twarda
Cena: 89,90 zł
Ocena recenzenta: 10/10

1. D. Doyle Niemieckie pojazdy wojskowe II wojny światowej. Podstawowy katalog, s. 369 [↩]