Turecki namiot na Wawelu. Zdobycz spod Wiednia |
Od 4 czerwca na Wawelu prezentowany będzie siedemnastowieczny turecki namiot z wawelskiej kolekcji, największej w Polsce i jednej z największych na świecie. Wykonany w Turcji namiot został zdobyty 12 września 1683 r., kiedy wojska króla Jana III Sobieskiego pokonały oblegającą Wiedeń armię turecką pod wodzą wielkiego wezyra Kara Mustafy. Kolejny pokaz namiotu nastąpi nie wcześniej niż za 10 lat.
Wnętrze namiotu, bogato zdobione arabeską / fot. Wojtek Duch
Wojska króla Jan III Sobieskiego pokonując wojska tureckie zdobyły pozostawione na placu boju namioty wypełnione nieprzebranymi skarbami. Następca Sobieskiego na polskim tronie, August II Mocny, wywiózł je do Drezna. Tam były przechowywane w zbiorach Wettinów, aż do lat 30-tych wieku XX. W roku 1934 polski antykwariusz Szymon Szwarc kupił i ofiarował na Wawel ten i pozostałe namioty, tworzące dziś znaczącą większość kolekcji Zamku Królewskiego.
Wystawa „ Namiot turecki w zbiorach wawelskich” pokazuje jeden z nich. Dwumasztowy, wielki namiot - jeden z najcenniejszych w wawelskiej kolekcji. Jego wymiary (18 m. długości płotu, 27,5 m. obwodu dachu) i bogata dekoracja z użyciem kosztownych materiałów (część aplikacji jest wykonana z jedwabiu) świadczą o tym, że mógł być przeznaczony dla któregoś z wysokich dowódców armii tureckiej, która w 1683 wyruszyła pod Wiedeń. Jego kolor jest również niezwykły, gdyż dominuje błękit. Najczęściej tak kunsztowne namioty były w kolorze sułtańskim - czerwonym.
W smukłych arkadach umieszczone są większe i mniejsze arabeskowe medaliony, które otacza kwitnąca wić roślinna. Wśród kwiatów rozpoznać można goździki i tulipany, ulubione kwiaty Wschodu. Wyjątkowy charakter nadają tkaninie mniejsze medaliony z arabskimi tekstami błogosławieństw, które w tłumaczeniu brzmią: Niech będzie szczęście i Bądź błogosławiony. Litery napisu zostały wykonane ze skóry, pierwotnie złoconej; podobnie złocone były skórzane cekiny, gęsto naszyte na płoty i dach.
Arabeskowe medaliony otoczone kwitnącą wicią roślinną / fot. Wojtek Duch
Namiot wspierał się na dwóch masztach, a do ich mocowania służyły wzmocnione skórą gniazda, system kołków i lin, napinających tkaninę. Strona zewnętrzna jest impregnowana (malowana) związkami miedzi, co nadaje jej charakterystyczny chłodny, jasnozielony kolor. To wyjątkowe dzieło sztuki pokazujące kunszt tureckich rzemieślników należy do najcenniejszych pamiątek historycznych w kraju.
Zbiór wawelski liczy pięć całych i fragmenty ośmiu dalszych namiotów (płoty i pojedyncze dachy) i jest jednym z największych i najważniejszych na świecie. Najcenniejsze z nich zostały zdobyte w bitwie wiedeńskiej w roku 1683, inne prawdopodobnie były nabytkami, bądź pokojowymi darami. Różnią się rozmiarami, budową, ornamentyką, funkcją i rangą. W wawelskiej kolekcji znajdują się namioty paradne, a także seywany służące celom reprezentacyjnym lub parkowej rekreacji, skromniejszych rozmiarów „szopy” dla wojska oraz fragment namiotu kuchennego. Zwyczajowo pełniły one funkcje izb stołowych, pomieszczeń sztabowych, skarbców, sypialni, miejsc modlitewnych, kancelarii, łaźni, stajni oraz kuchni.
Wystawa będzie czynna do 12 września – w tym dniu mija 330 rocznica Odsieczy Wiedeńskiej.
Medalion rombowy / fot. Wojtek Duch
Wystawa. Informacje
Koncepcja: Jerzy Petrus
Kurator: Magdalena Ozga
Projekt plastyczny i nadzór autorski: Studio projektowe Marek Suchowiak
Przygotowanie konserwatorskie eksponatu: Pracownia Konserwacji Tkanin Zamku Królewskiego na Wawelu
Projekt i opracowanie materiałów graficznych: Witold Siemaszkiewicz
Sala wystaw czasowych – II piętro zamku, wejście schodami Senatorskimi
poniedziałek nieczynna; wt.–pt. 9.30-17; sob., niedz., święta 10-17
ostatnie wejście na godzinę przed zamknięciem ekspozycji
wstęp: 5 zł lub z ważnym biletem na wystawę Sztuka Wschodu
w okresie 4 VI-12 IX 2013 do wejścia na wystawy Sztuka Wschodu i Namiot turecki upoważnia bilet łączony w cenie: normalny 10 zł, ulgowy 7 zł
Spotkania towarzyszące wystawie
Wykłady
godz. 17.00, sale edukacyjne
11 VI 2013 Polskie poselstwa w Stambule w dobie nowożytnej - prof. dr hab. Dariusz Kołodziejczyk
20 VI 2013 Namioty tureckie w Polsce - dr Magdalena Piwocka
27 VI 2013 Konserwacja namiotu niebieskiego w latach 1991-1999 - Jerzy Holc
5 IX 2013 Namiot turecki ze zbiorów Fundacji XX Czartoryskich - dr Beata Biedrońska-Słotowa
Lato pod namiotem
Warsztaty z artystami; zwiedzanie wystawy.
godz. 11.00; wstęp wolny, konieczna rezerwacja; dzieci od 7 lat
8 VI 2013 Anita Andrzejewska, Andrzej Pilichowski-Ragno
22 VI 2013 Anita Andrzejewska, Andrzej Pilichowski-Ragno
20 VII 2013 Elżbieta Wasiuczyńska
Przed namiotem wezyra
Zajęcia dla rodzin z dziećmi; w sali wystawowej i na ekspozycji Sztuka Wschodu (król Jan III Sobieski i wezyr; zdobnictwo namiotów tureckich, ich funkcje i wyposażenie; sztuka aplikacji i symbolika przedstawień).
godz. 10.00; konieczna rezerwacja, dzieci od 7 lat, 3 zł – dzieci, 6 zł – dorośli
lipiec, sierpień 2013 – w każdą środę
Z Sobieskim pod Wiedeń
Gra terenowa dla rodzin, ukazująca znaczenie odsieczy wiedeńskiej, a szczególnie króla Jana III Sobieskiego
w historii Europy.
15 zł – pakiet rodzinny umożliwia zwiedzenie wystaw związanych z tematem gry
6-8 IX 2013 rozgrywki
12 IX 2013 finał i rozdanie nagród
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
Szkoda, że tak rzadko i tylko jeden z kilku. Fajnie jakby zrobli „rekonstrukcję” wnętrza takiego namiotu
Mogli by nagrać panoramę 360 z takich namiotów.
popieram, sam jestem ciekaw jak to wygląda
Bardzo piękny eksponat w dobrym stanie. Naprawdę przybliża historię.
Bardzo ciekawe 🙂