Rocznice historyczne (26 sierpnia-1 września 2013)

Subiektywny wybór najważniejszych i okrągłych rocznic historycznych nadchodzącego tygodnia. Uwzględniane są w nim wydarzenia z Polski i ze świata.

26 sierpnia

5-ta rocznica uznania przez Rosję niepodległości Abchazji i Osetii Płd.

26 sierpnia 2008 r. Rosja, jako pierwsza na świecie, uznała niepodległość autonomii Abchazji i Osetii Południowej. Wkrótce dołączyły do niej cztery inne państwa (Nikaragua, Wenezuela, Nauru, Tuvalu), jak dotąd jedyne uznające suwerenność terytoriów będących kością niezgody między Moskwą a Tbilisi.

27 sierpnia

85-ta rocznica podpisania paktu Brianda- Kellogga

Frank Kellogg

Podpisany 27 sierpnia przez Francję, Niemcy i USA, a potem również przez 60 innych państw, pakt, w którym strony zobowiązały się do unikania podejmowania działań zbrojnych jako instrumentu rozwiązywania konfliktów międzynarodowych. Umowa jest inicjatywą ministra spraw zagranicznych Francji, Artiside’a Brianda oraz amerykańskiego sekretarza stanu Franka Kellogga i do dziś stanowi formalnie obowiązujący akt prawa międzynarodowego oraz istotny wkład w rozwój tej dziedziny.

28 sierpnia

110-ta rocznica założenia Harley-Davidson Motor Company

Założone w 1903 r. przez dwóch młodych mężczyzn – Arthura Davidsona oraz Williama Harleya przedsiębiorstwo jest uznawane za symbol tzw. American dream. Pierwszy prototyp motocyklu tego duetu powstał w małej komórce w Milwaukee (tu też znajduje się główna siedziba firmy) i dał początek przedsiębiorstwu, którego roczne przychody szacuje się dzisiaj na ponad 5 miliardów dolarów. Przepisem na sukces wspólników była umiejętność wykorzystania koniunktury oraz wpasowania się w bieżące potrzeby rynku, dzięki któremu firma przeszła próbę, jaką był Wielki kryzys, przez długi czas pozostawiając konkurentów w tyle.

50-ta rocznica wygłoszenia przez Martina Luthera Kinga historycznego przemówienia „I have a dream”

Martin Luther King

Dokładnie 50 lat temu, 34-letni wówczas amerykański aktywista, laureat pokojowej Nagrody Nobla z 1964 r. wygłosił w czasie demonstracji, tzw. Marszu na Waszyngton, historyczne przemówienie, w którym mówił o potrzebie pokojowego, opartego na równości praw i obowiązków, współistnienia i braterstwa między czarnymi a białymi. Jest ono uważane za przełomowe wydarzenie w historii walki o równouprawnienie i zniesienie dyskryminacji rasowej.

29-30 sierpnia

70-ta rocznica masowych mordów na Wschodnim Wołyniu

W dniach 29 i 30 sierpnia 1943 doszło na Wołyniu do masowych mordów na Polakach dokonanych przez członków Ukraińskiej Powstańczej Armii. Życie straciło wówczas około 15 tysięcy osób. Ofiarami byli Polacy „od małego do starego„ - jak określono w raporcie dowódcy kurenia UPA Iwana Kłymczaka „Łysoho”. Z mapy zniknęło wiele polskich wsi w tym Ostrówki, Wola Ostrowiecka, Jankowce, Kąty, Grabin czy Stanisławów. Był to element tzw. antypolskiej akcji OUN-UPA. Według większości polskich historyków zbrodnie dokonywane na Polakach w latach 1943-44 spełniają definicję ludobójstwa wprowadzoną przez Rafała Lemkina w 1944 r.

30 sierpnia

10-ta rocznica otwarcia Wisłostrady

30 sierpnia, po 2 latach od rozpoczęcia budowy, otwarto najdłuższy polski tunel drogowy o długości 900 m. Między innymi wysokie koszty realizacji (ok. 210 mln zł) sprawiły, że obiekt był wielokrotnie krytykowany i postrzegany jako zbędny element stołecznej infrastruktury. Od sierpnia ’12 do czerwca ’13 r. tunel był zamknięty na skutek awarii spowodowanej przeciekiem wód gruntowych, jaka miała miejsce w czasie budowy drugiej linii metra C13 Centrum Nauki Kopernik.

31 sierpnia

80-ta rocznica odkrycia stanowiska archeologicznego Biskupin

Biskupin / fot. Fazer, CC-BY-SA-3.0

W sierpniu 1933 r. Walenty Schweitzer, nauczyciel wiejskiej szkole w Biskupinie, w czasie wycieczki krajoznawczej ze swoimi uczniami, zauważył wystające z Jeziora Biskupińskiego pale, widoczne ze względu na obniżony stan wód spowodowany pracami irygacyjno-melioracyjnymi. Badania archeologiczne, trwające nieprzerwanie do 1974 r., wykazały, że osada związana z kręgiem kultury łużyckiej powstała prawdopodobnie ok. 738 r. p.n.e. Zamieszkiwało ją ok. 1000 osób trudniących się głównie rzemiosłem, uprawą roli i rzemiosłem, zamieszkałych w 102 drewnianych domostwach. Gród w 1994 r. został uznany za pomnik historii.

1 września

95-ta rocznica powstania gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie

1 września 1918 r. powstało Królewsko-Polskie Gimnazjum im. Stefana Batorego, którego pierwszym dyrektorem był Zdzisław Rudzki. Po reformach z 1958 i 1999 r. działa jako Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego i jest jedną z najlepszych placówek tego typu w Polsce. Szkoła od początku wyróżniała się doskonałą kadrą nauczycielską, wśród której był m.in. poeta Stanisław Młodożeniec czy historyk Stanisław Arnold. Do wybitnych absolwentów placówki należą z kolei choćby Krzysztof Kamil Baczyński, Leon Łukaszewicz, Witold Lutosławski czy Agnieszka Holland. Od 2005 r. liceum, jako jedna z 32 placówek w Polsce, realizuje w jednej z klas program IB.

90-ta rocznica trzęsienia ziemi w Japonii

1 września 1923 r. o 11:58 rozpoczęło się trzęsienie ziemi na japońskiej Nizinie Kanto, którego niszczycielską siłę oceniono na 7,9-8,3 w skali Richtera. Kataklizm spowodował ogromne szkody, szczególnie w miastach Jokohama i Tokio, niszcząc ponad 580 tys.budynków oraz zbierając krwawe żniwo ponad 140 tys. ofiar. Blisko 2 mln osób pozostały bez dachu nad głową. Zamieszanie i panika towarzyszące trzęsieniu ziemi sprzyjały rozprzestrzenianiu plotek i pogłosek, w wyniku których zamordowano setki Koreańczyków oskarżanych o wykorzystywanie kataklizmu, liczne grabieże i podpalenia.