„Płonące Kresy. Operacja Burza na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej” - D. Markowski - recenzja |
Nakładem wydawnictwa Rytm w 2011 roku ukazała się książka Damiana Markowskiego pt.: Płonące Kresy. Operacja „Burza” na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Praca została poświęcona działaniom zbrojnym polskiego podziemia od Wileńszczyzny aż po Karpaty w ramach Operacji „Burza”.
Głównym celem autora, jak wynika ze wstępu, był syntetyczny opis walk o oswobodzenie Kresów Wschodnich w związku ze stopniowym wkraczaniem wojsk sowieckich na terytorium byłej II RP. Damian Markowski w swojej pracy stara się również rzucić nowy cień na militarny aspekt Operacji „Burza”, usiłując zapoznać czytelnika z mało znanymi dotąd faktami, które publikowano do tej pory wyłącznie na łamach historycznych periodyków. Celem niniejszej recenzji jest odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu autor wywiązał się z tego zadania w swojej pracy.
Pod względem budowy książka liczy w sumie 320 stron. Pierwsze trzy rozdziały przybliżają: sytuację strategiczną na ziemiach polskich do 1944 roku (skupiając się głównie na okupacji), powstanie i rozwój Armii Krajowej oraz koncepcję przeprowadzenia Operacji „Burza„. Natomiast czwarty jest poświęcony rzezi wołyńskiej oraz tzw. „problemowi UPA„. Kolejne rozdziały opisują walki Armii Krajowej na terenie Wołynia, Polesia, Wileńszczyzny oraz Nowogródczyzny, zaś ostatnie zostały poświęcone zmaganiom w Galicji Wschodniej (w tym o Lwów) oraz podsumowaniu całej Operacji ”Burza”.
Bibliografia opracowania Płonące Kresy. Operacja „Burza” na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej jest oparta w większości na powszechnie dostępnej literaturze przedmiotu. Autor skorzystał z opracowań w języku polskim, nie posiłkując się pracami w języku niemieckim czy też rosyjskim. W książce Damiana Markowskiego czytelnik nie znajdzie również wielu odwołań do dokumentów. Mimo wszystkich powyższych uchybień bibliografia opracowania Płonące Kresy… została przygotowana na dobrym poziomie.
Damian Markowski w swojej pracy nie ustrzegł się kilku błędów merytorycznych. Niektóre z nich możemy znaleźć już w pierwszych rozdziałach. Według autora liczba Polaków, którzy podczas okupacji w latach 19391941 zostali wywiezieni w głąb ZSRR, wynosi aż 1,7 miliona. Według historyków dokładna liczba jest niemożliwa do ustalenia, z pewnością jednak nie przekracza ona 400 tys. osób. Damian Markowski zawyżył również liczbę Polaków, którzy zostali deportowani w ramach tzw. pierwszej fali w dniu 10 lutego 1940 roku. Podaną przez autora liczbę 200 tys. należałoby skorygować do 140 tys.
Do kolejnych błędów Damiana Markowskiego należy podanie daty 4 grudnia jako początku istnienia Związku Walki Zbrojnej. Organizacja ta powstała 13 listopada. Pewną nieścisłością jest również nazwanie Wilna jako drugiego największego miasta w II RP, zaraz po Warszawie. W tym miejscu Czytelnik może mieć wątpliwości czy autor miał na myśli liczbę mieszkańców (co byłoby nieprawdą), czy też zajmowaną powierzchnię. Odpowiedni przypis do informacji, którą współcześnie ciężko zweryfikować, rozwiałby wszystkie wątpliwości Czytelnika.
Do jednej z wad książki należy zaliczyć brak indeksu miejscowości. Przy opisie działań wojennych nierzadko Czytelnik chciałby powrócić do akcji mających miejsce w konkretnych miejscowościach i dzięki indeksowi zapewne sprawniej mógłby odnaleźć szukany przez siebie fragment w książce.
Do plusów Płonące Kresy. Operacja „Burza„ na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej należy rozdział poświęcony koncepcji Operacji ”Burza”. W literaturze przedmiotu brak było do tej pory rozwiniętego opisu planu działania Armii Krajowej w razie wkroczenia sił sowieckich w granice II RP. Autor wypełnia tę lukę, przybliżając Czytelnikowi mało znane dotąd różnice zdań pośród dowództwa polskiego państwa podziemnego.
Do kolejnych zalet książki Damiana Markowskiego należy styl autora. Pracę czyta się przyjemnie, brak w niej błędów edytorskich oraz literówek.
Książka Damiana Markowskiego, pomimo pewnych małych wad, stanowi solidne i syntetyczne opracowanie Operacji „Burza„ na Kresach Wschodnich II RP. Choć praca nie zawiera szczegółowego opisu działań podjętych przez Armię Krajową, warto ją polecić każdemu kto chciałby zapoznać się z tematyką Operacji ”Burza”.
Plus minus:
Na plus:
+ syntetyczne ujęcie problemu
+ dobry styl autora
+ rozdział o koncepcji Operacji „Burza”
Na minus:
- podstawowe błędy merytoryczne oraz niedomówienia autora
- mało szczegółowy opis niektórych działań wojennych
- brak indeksu geograficznego
Tytuł: Płonące Kresy. Operacja „Burza” na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej
Autor: Damian Markowski
Wydawca: Rytm
Rok wydania: 2011
ISBN: 978-83-7399-454-6
Liczba stron: 320
Cena: 38-46 zł
Ocena recenzenta: 7/10
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Opinie i ocena zawarte w recenzji wyrażają wyłącznie zdanie recenzenta, nie musi być ono zgodne ze stanowiskiem redakcji. Z naszą skalę ocen i sposobem oceny możesz zapoznać się tutaj. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanej recenzji, by to zrobić wystarczy podać swój nick i e-mail. O naszych recenzjach możesz także porozmawiać na naszym forum. Na profilu "historia.org.pl" na Facebooku na bieżąco informujemy o nowych recenzjach. Możesz także napisać własną recenzję i wysłać ją na adres naszej redakcji.
