Program telewizyjny dla historyków (18-24 listopada 2013)

Program telewizyjny dla historyków, czyli subiektywny wybór programów związanych z historią, które możecie zobaczyć w ciągu nadchodzących siedmiu dni. Przegląd obejmuje zarówno główne jak i tematyczne kanały telewizyjne.

fot. Takkk, CC-BY-SA-3.0

Poniedziałek, 18 listopada

08:05 - Polsat Viasat History - Druga wojna światowa w kolorze (1)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

09:00 - TVP Historia - Marszałek Piłsudski (7)

Marszałek Józef Piłsudski nie zgadza się kandydować na urząd prezydenta. W tej sytuacji, 9 grudnia 1922 roku pierwszym prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej zostaje Gabriel Narutowicz. Z tego powodu dochodzi do wielu demonstracji i zamieszek. Wkrótce potem Narutowicz zostaje zastrzelony w Warszawie. Jednak jak wyznaje zabójca, kula była przeznaczona dla Piłsudskiego. Odbywają się kolejne wybory. Marszałek przenosi się do Sulejówka i obserwuje życie polityczne Warszawy. Dochodzi do kryzysu majowego.

10:30 - Discovery Historia - Nikczemne zamachy i zabójstwa: Zabójstwo Martina Luthera Kinga

Martin Luther King Jr. był pastorem Kościoła baptystów. Uważany jest za największego przywódcę murzyńskiego w południowych stanach USA. Zaangażował się w walkę o prawa obywatelskie ludności kolorowej, stosując m. in. taktykę biernego oporu i domagał się zniesienia segregacji rasowej. Był też przeciwnikiem wojny w Wietnamie. W 1963 roku poprowadził tzw. marsz na Waszyngton, a w roku następnym otrzymał pokojową nagrodę Nobla. Został zastrzelony z powodu swojej działalności 4 kwietnia 1968 roku w Memphis przez J. E. Raya, którego skazano później na 99 lat więzienia.

12:55 - TVP HD - Ogniem i mieczem (1) ***

Najkosztowniejsza produkcja w historii polskiego kina, sfilmowana z niezwykłym rozmachem. Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza w reżyserii Jerzego Hoffmana. Akcja toczy się w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Jan Skrzetuski (Michał Żebrowski), poseł księcia Wiśniowieckiego (Andrzej Seweryn), wraca z Krymu. Po drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie poznaje dwóch szlachciców: Onufrego Zagłobę (Krzysztof Kowalewski) oraz Longinusa Podbipiętę (Wojciech Malajkat). W dalszą drogę ruszają razem. Wkrótce znajdują rozbity powóz, z którego ratują młodą Helenę Kurcewiczównę (Izabela Scorupco). Podczas powstania zorganizowanego przez Chmielnickiego wojska koronne zostają pokonane przez Tatarów i Rebeliantów. Obowiązki Skrzetuskiego odrywają go od pilnowania pięknej Heleny przez zakochanym w niej Bohunem (Aleksander Domogarow). Wkrótce pospolite ruszenie ucieka do twierdzy w Zbarażu, która zostaje otoczona przez wojska Chmielnickiego i chana Islama Gireja. Gdy Longinus próbuje przedostać się do obozu wroga, ginie naszpikowany strzałami. Udaje się to Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz wyrusza z odsieczą. Książę Wiśniowiecki, Skrzetuski i Zagłoba zostają bohaterami.

13:10 - PLANETE+ - Tam, gdzie rosną porzeczki

Opowieści z życia Leszka Leo Kantora. Opowiada o swojej rodzinie cudem ocalałej z Holokaustu. Wspomina też czasy szczęśliwego dzieciństwa.

15:30 - Discovery Historia - Nikczemne zamachy i zabójstwa: Zamach na Roberta Kennedy’ego #

Robert Kennedy, znany również jako „RFK”, był młodszym bratem prezydenta Johna F. Kennedy’ego i prokuratorem generalnym USA. 5 czerwca 1968 roku w Los Angeles, wkrótce po zwycięstwie w stanowej turze wyborów prezydenckich w Kalifornii, został postrzelony przez Palestyńczyka Sirhana Sirhana. Zmarł dwa dni później i został pochowany na cmentarzu w Arlington.

18:00 - Discovery Historia - Szpiegowskie porachunki: ZSRR - Wielka Brytania (1/3)

Kulisy rywalizacji służb specjalnych Wielkiej Brytanii i ZSRR od końca XIX wieku aż po lata 50. XX wieku.

19:55 - National Geo. - Sensacje XX wieku: Operacja „Foxley”

Żołnierze polskiego podziemia tysiące razy atakowali niemieckie transporty wojskowe. Jedna z akcji, wykonana jesienią 1941 roku między stacjami Freidorf i Schwarzwasser na Pomorzu, zasługuje na szczególną uwagę nie tylko dlatego, że była udana. Przypuszcza się bowiem, że prawdziwym celem zamachu był inny pociąg, który tamtej nocy jechał po tych samych torach - „Amerika” z Adolfem Hitlerem. Przed składem, gdzie się znajdował wódz Trzeciej Rzeszy, zawsze pędziła lokomotywa z wypełnionymi piaskiem platformami lub inny pociąg, by detonować ewentualne miny. Polski wywiad zawiadomił sojuszników, że była to zwykła operacja sabotażowa, niezwiązana z osobą Hitlera. Lecz udana akcja nasunęła brytyjskiemu SOE pomysł zaatakowania führera podczas podróży pociągiem, samolotem lub opancerzonym mercedesem. Te plany nie powiodły się. Zaczęto więc rozważać szanse zlikwidowania przywódcy w pobliżu jego rezydencji w Alpach Bawarskich. Zamachu miał dokonać snajper przebrany w mundur niemieckiego strzelca górskiego, a pociski wypełnione rtęcią wykluczyć wszelkie szanse lekarzy na ocalenie postrzelonej ofiary.

20:30 - Polsat Play - Druga wojna światowa w kolorze (5)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

22:10 - PLANETE+ - Historia: Chiny. Narodziny cywilizacji: Zaginiona dynastia (1/3)

Między 2000 a 1600 rokiem p.n.e. w Chinach zakładano pierwsze miasta, a władza stopniowo zaczęła się centralizować. Wcześniej na poszczególnych terenach rządy sprawowały klany, które wznosiły osady ku chwale ich założycieli. Xia jest uważana za najstarszą chińską dynastię. Jej istnienie wciąż nie jest do końca potwierdzone, a historia rodu nadal jest przedmiotem sporów naukowców. Napisane w I wieku p.n.e. „Notatki Historyczne Shiji” podają informacje dotyczące różnych pokoleń Xia. Według niektórych źródeł, jej założycielem był wybitny cesarz Jü Wielki, uważany za wzór cnót. Po ponad czterystu latach rządów dynastia pozostawiła po sobie charakterystyczny dla całych Chin symbol smoka.

23:05 - PLANETE+ - Cichociemni. Wywalcz wolność lub zgiń

Historie kliku cichociemnych. O losach żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych, zrzucanych na spadochronach na teren okupowanej ojczyzny, opowiadają naoczni świadkowie. Wielu wojennych bohaterów komunistyczne władze skazały na karę śmierci, część z nich zamordowano w więzieniach UB. Dokument przedstawia materiały archiwalne, przybliża nieznane fakty, które być może przywrócą pamięć o zapomnianych bojownikach o wolność. Tradycję walczących w polskim ruchu oporu żołnierzy kontynuują obecnie członkowie GROM-u. Twórcy filmu przedstawiają, jak współcześnie szkoli się mężczyzn z tej elitarnej jednostki. Autorzy towarzyszą w pracy Kacprowi Śledzińskiemu, autorowi książki pt. „Cichociemni. Elita polskiej dywersji”.

Wtorek, 19 listopada

07:55 - PLANETE+ - Historia: Na wirażu historii: Protokół z Kioto (18/20) #

Serial pozwala poznać wydarzenia, które wpłynęły na obecny kształt współczesnego świata, od bombardowania Hirosimy, po ataki z 11 września. Punkty zwrotne najnowszej historii przedstawione w technologii 3D, z wykorzystaniem archiwalnych wywiadów i materiałów.

08:05 - Polsat Viasat History - Druga wojna światowa w kolorze (2)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

08:35 - TVP Historia - Miejsce z historią: Smak polanickiego zdroju

W tym wydaniu poznajemy historię miasta, które do 1945 roku było niemieckie i nazywało się Altheide-Bad. Po wojnie polscy urzędnicy nadali miejscowości nazwę Puszczyków-Zdrój. Rok później miasto przemianowano na Polanicę-Zdrój. Okolica ta słynie z leczniczych wód zwanych szczawami. W 1904 roku miasto nabyła spółka Georga Haasego, znanego wrocławskiego browarnika. Po wojnie przyjeżdżali tu na kuracje m.in.: Maria Dąbrowska, Mieczysław Fogg i Janusz Gniatkowski. W tutejszym technikum szklarskim uczyła się Irena Santor. Postacią, która ma szczególne zasługi dla rozwoju kulturalnego miasta, jest aktorka Mieczysława Ćwiklińska. Atrakcją Polanicy jest klasztor Zgromadzenia Najświętszych Serc Jezusa i Maryi. Bracia zakonni prowadzą tu działalność misyjną. Przewodnikiem w programie jest Zbigniew Franczukowski.

09:00 - TVP Historia - Marszałek Piłsudski (8)

Mimo sukcesu w wyborach prezydenckich, Piłsudski nie przyjmuje tej funkcji. Tymczasem narasta walka polityczna, która pogrąża kraj w chaosie. Marszałek z uwagą śledzi wszystkie wydarzenia i jest przekonany, że działania polityków przyczyniają się do znacznego osłabienia państwa. Równocześnie obawia się rosnących wpływów totalitarnych potęg - Niemiec i ZSRR. Widząc słabość polskiej demokracji, podejmuje decyzję o rozwiązaniu Sejmu, a następnie doprowadza do aresztowania byłych posłów lewicy. Obserwując poczynania Hitlera w Niemczech, marszałek usiłuje doprowadzić do wojny prewencyjnej, ale zachodni partnerzy nie chcą brać pod uwagę takiego rozwiązania. W styczniu 1935 roku stan zdrowia Piłsudskiego pogarsza się.

11:30 - TVP Historia - Spór o historię: Roman Dmowski

Program poświęcony Romanowi Dmowskiemu, ideologowi Narodowej Demokracji. Zaproszeni goście - prof.. Jan Żaryn, prof. Marian Marek Drozdowski oraz dr Grzegorz Krzywiec - zestawią go z jego największym politycznym oponentem Józefem Piłsudskim oraz zastanowią się m.in., czy naprawdę był antysemitą, czy też - jak sam twierdził - sprzeciwiał się jedynie dominacji Żydów w życiu gospodarczym. Ocena Romana Dmowskiego nie jest łatwa i jednoznaczna. Był on bowiem bardzo krytyczny wobec polskiej narodowej tradycji. Wskazywał na jałowość mitologii powstańczej, szkodliwość czynów zbrojnych z góry skazanych na przegraną. Był również zwolennikiem zbliżenia z carską Rosją i uznania Niemiec za głównego wroga Polski. Sprzyjał włoskiemu faszyzmowi, nie bez życzliwości wypowiadał się także o hitleryzmie jako ruchu narodowym. Mimo że Dmowski był postrzegany jako kreator katolickiego nacjonalizmu polskiego, kardynał August Hlond odmówił zgody na złożenie jego trumny w katedrze poznańskiej.

12:55 - TVP HD - Ogniem i mieczem (2) ***

Najkosztowniejsza produkcja w historii polskiego kina, sfilmowana z niezwykłym rozmachem. Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza w reżyserii Jerzego Hoffmana. Akcja toczy się w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Jan Skrzetuski (Michał Żebrowski), poseł księcia Wiśniowieckiego (Andrzej Seweryn), wraca z Krymu. Po drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie poznaje dwóch szlachciców: Onufrego Zagłobę (Krzysztof Kowalewski) oraz Longinusa Podbipiętę (Wojciech Malajkat). W dalszą drogę ruszają razem. Wkrótce znajdują rozbity powóz, z którego ratują młodą Helenę Kurcewiczównę (Izabela Scorupco). Podczas powstania zorganizowanego przez Chmielnickiego wojska koronne zostają pokonane przez Tatarów i Rebeliantów. Obowiązki Skrzetuskiego odrywają go od pilnowania pięknej Heleny przez zakochanym w niej Bohunem (Aleksander Domogarow). Wkrótce pospolite ruszenie ucieka do twierdzy w Zbarażu, która zostaje otoczona przez wojska Chmielnickiego i chana Islama Gireja. Gdy Longinus próbuje przedostać się do obozu wroga, ginie naszpikowany strzałami. Udaje się to Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz wyrusza z odsieczą. Książę Wiśniowiecki, Skrzetuski i Zagłoba zostają bohaterami.

18:00 - Discovery Historia - Szpiegowskie porachunki: ZSRR - Wielka Brytania (1/3)

Kulisy rywalizacji służb specjalnych Wielkiej Brytanii i ZSRR od końca XIX wieku aż po lata 50. XX wieku.

18:40 - TVP Historia - Cafe Historia: Dwa oblicza królowej Bony

W programie dyskusja na temat niejednoznacznej postaci królowej Bony Sforzy. Zaproszeni goście będą starali się dociec, jaka naprawdę była - łagodna i delikatna czy bezwzględna i okrutna. W 1518 r. Bona zasiadła na tronie polskim jako druga żona Zygmunta Starego. Była starannie wykształcona i przygotowana do roli władczyni. Biegle władała językiem włoskim, hiszpańskim i łaciną, była również znawczynią literatury klasycznej. Pod okiem znakomitych nauczycieli Chryzostoma Colonny i Antonia de Ferrarisa zgłębiała historię, prawo, administrację państwową, przyrodoznawstwo, matematykę i geografię. Niestety wszechstronnie wykształcona władczyni miała również wady. Wywiozła z Polski całą nagromadzoną przez lata panowania fortunę. Zamarła w księstwie Bari, gdzie została otruta, a jej majątek rozgrabiono. Gośćmi programu są: historyk Sławomir Koper oraz dr Adam Perłakowski z Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

19:55 - National Geo. - Sensacje XX wieku: Mata Hari

Margaretha Gertruda Zelle znana jako Mata Hari urodziła się w 1876 roku w Holandii. Jako 18-latka wyjeżdża z Amsterdamu, gdyż jej romans z dyrektorem szkoły wywołał skandal. Niebawem wychodzi za mąż za znacznie starszego od siebie oficera wojsk kolonialnych, MacLeoda, który niedługo po ślubie opuszcza ją. Zostaje sama i bez środków do życia. Trzy lata później zaczyna występować jako tancerka, w Paryżu, a jeszcze później odwiedza Berlin. Miewa kochanków wśród znanych polityków i wysokich urzędników. Po wybuchu I wojny światowej niemieckie władze potraktowały ją jako obywatelkę wrogiego państwa i zagroziły internowaniem. Wraca wówczas do Holandii, skąd następnie udaje się do stolicy Francji. Od 1916 roku zostaje uznana za niemiecką agentkę i jest nieustannie śledzona. Potrzebując pieniędzy, przyjmuje propozycję pracy rzecz Francji, jako szpieg. Zadaniem jej jest uwiedzenie niemieckiego następcy tronu i wydobycie od niego cennych informacji. Zostaje aresztowana pod zarzutem szpiegostwa, a następnie rozstrzelana 15 października 1917 roku. Działalność jej do dziś budzi kontrowersje i pozostawia wiele niejasności.

20:30 - Polsat Play - Druga wojna światowa w kolorze (6)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

22:40 - PLANETE+ - Historia: Chiny. Narodziny cywilizacji: Potęga i schyłek dynastii Shang (2/3)

W 2012 roku dokonano niezwykłego odkrycia podczas prac przy budowie autostrady wiodącej przez prowincję Henan. Natrafiono wówczas na ruiny starożytnego miasta, które prawdopodobnie zostało wniesione przez dynastię Shang około 4000 lat temu. Ród, który założył osadę, jest uznawany za pierwszy oficjalnie sprawujący władzę w Państwie Środka. Shangowie panowali w dolinie Rzeki Żółtej. Największy rozwój ich państwa przypadł na XIII wiek p.n.e., kiedy to zaczęto stosować kalendarz księżycowy i pismo piktograficzne, a do powszechnego użycia wszedł brąz. Dynastia upadła w 1045 roku p.n.e., kiedy to została pokonana w bitwie pod Muye przez króla Wu. Jej miejsce zajęła dynastia Zhou.

Środa, 20 listopada

08:05 - Polsat Viasat History - Druga wojna światowa w kolorze (3)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

11:00 - Discovery Historia - Generał Wojciech Jaruzelski

Unikalny dokument o Wojciechu Jaruzelskim. Oto pierwsza tak szczera i wręcz intymna rozmowa, dzięki której zgłębimy mało znane fakty z życia jednej z najbardziej kontrowersyjnych postaci powojennej Polski. O swojej młodości opowie sam Jaruzelski, który przyznaje, jak ciężko było mu się odciąć od rodzinnych, antyrosyjskich korzeni. Autorzy filmu przypomną nie tylko najgłośniejsze wydarzenia z jego udziałem, takie jak pacyfikację strajków z 1970 r. czy wprowadzenie stanu wojennego, ale przede wszystkim te rzadziej przywoływane: jego walkę z polskim podziemiem po II wojnie światowej i prześladowanie kleru. Podjęte przez Jaruzelskiego decyzje i jego sylwetkę skomentują m.in. Aleksander Kwaśniewski, Jerzy Urban, Józef Glemp i Bogdan Borusewicz oraz zaproszeni historycy. Ich opinie o sprytnym graczu politycznym, który zaszedł tak wysoko mimo szlacheckiego pochodzenia, zderzone zostaną z wypowiedziami siostry Jaruzelskiego, przedstawiającej go jako człowieka wbrew pozorom pełnego rozterek.

12:55 - TVP HD - Ogniem i mieczem (3) ***

Najkosztowniejsza produkcja w historii polskiego kina, sfilmowana z niezwykłym rozmachem. Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza w reżyserii Jerzego Hoffmana. Akcja toczy się w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Jan Skrzetuski (Michał Żebrowski), poseł księcia Wiśniowieckiego (Andrzej Seweryn), wraca z Krymu. Po drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie poznaje dwóch szlachciców: Onufrego Zagłobę (Krzysztof Kowalewski) oraz Longinusa Podbipiętę (Wojciech Malajkat). W dalszą drogę ruszają razem. Wkrótce znajdują rozbity powóz, z którego ratują młodą Helenę Kurcewiczównę (Izabela Scorupco). Podczas powstania zorganizowanego przez Chmielnickiego wojska koronne zostają pokonane przez Tatarów i Rebeliantów. Obowiązki Skrzetuskiego odrywają go od pilnowania pięknej Heleny przez zakochanym w niej Bohunem (Aleksander Domogarow). Wkrótce pospolite ruszenie ucieka do twierdzy w Zbarażu, która zostaje otoczona przez wojska Chmielnickiego i chana Islama Gireja. Gdy Longinus próbuje przedostać się do obozu wroga, ginie naszpikowany strzałami. Udaje się to Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz wyrusza z odsieczą. Książę Wiśniowiecki, Skrzetuski i Zagłoba zostają bohaterami.

15:15 - Kino Polska - Katyń *****

17 września 1939 r. Do zaatakowanej przez hitlerowców Polski ze wschodu wkraczają Sowieci. Na jednym z mostów spotyka się ludność z jednej strony uciekająca przed Niemcami, z drugiej - przed Rosjanami. Jadąca do Małopolski generałowa Róża Bezzel (Danuta Stenka) spostrzega w tłumie Annę (Maja Ostaszewska), żonę rotmistrza Andrzeja (Artur Żmijewski). Kobieta wraz z córką chce przedostać się do miejsca, gdzie Sowieci przetrzymują polskich oficerów i namówić swego męża do ucieczki. Andrzej jednak odmawia uznając, że służba ojczyźnie jest najważniejsza. Kilkanaście tysięcy żołnierzy zostaje wywiezionych do obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Zaledwie parę miesięcy później Rosjanie bezlitośnie mordują jeńców w lesie katyńskim. Wśród ofiar jest także rotmistrz. Gdy w kwietniu 1943 r. odkryto masowe groby, Niemcy i ZSRR wzajemnie oskarżają się o dokonanie makabrycznej zbrodni. Generałowa Róża dowiaduje się o śmierci męża (Jan Englert), a Agnieszka (Magdalena Cielecka) o zamordowaniu brata, pilota Piotra Baszkowskiego (Paweł Małaszyński). Cudem ocalały z hekatomby porucznik Jerzy (Andrzej Chyra) popełnia samobójstwo. W socjalistycznej Polsce temat Katynia otoczony jest zmową milczenia. Stosunek do tragedii uwydatnia też różne postawy Polaków wobec zmian, jakie zaszły w ojczyźnie po zakończeniu wojny... Jeden z najbardziej oczekiwanych polskich obrazów ostatnich lat, powstał na podstawie noweli Andrzeja Mularczyka. Dzieło Wajdy nominowano do Oscara w kategorii: najlepszy film zagraniczny.

16:15 - Polsat Viasat History - Mongolia - w cieniu Dżyngis-chana

Dokument poświęcony współczesnej Mongolii i i ciągle żywej tradycji największego wodza w jej historii Czyngis-chana. Reżyser filmu, Pavol Barabáš wędruje przez azjatycki kraj rzadko uczęszczanymi drogami. Podziwia nieokiełznaną przyrodę i odkrywa obyczaje mongolskie, które przetrwały od najdawniejszych czasów. Podczas podróży przekonuje się, że Czyngis-chan był nie tylko wybitnym strategiem, ale także człowiekiem o zadziwiająco otwartym umyśle. Jego innowacyjne metody działania zostawiły głęboki ślad w sposobie myślenia i rozwoju mongolskiego społeczeństwa.

18:00 - Discovery Historia - Szpiegowskie porachunki: ZSRR - Wielka Brytania (1/3)

Kulisy rywalizacji służb specjalnych Wielkiej Brytanii i ZSRR od końca XIX wieku aż po lata 50. XX wieku.

20:30 - Polsat Play - Druga wojna światowa w kolorze (5)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

21:00 - National Geo. - Wielkie konstrukcje III Rzeszy: Bazy rakietowe V2 #

Niemiecki uczony Wernher von Braun był oficerem SS, a jednocześnie konstruktorem pocisków balistycznych V-2. Po zakończeniu wojny uczestniczył w pracach amerykańskiego programu kosmicznego. Film jest opowieścią o tym, jak członek partii nazistowskiej przetarł szlak przed późniejszym podbojem kosmosu.

22:45 - PLANETE+ - Historia: Chiny. Narodziny cywilizacji: Potęga i schyłek dynastii Shang (2/3)

Imperium chińskie narodziło się w 221 r. p.n.e., kiedy to król Qin pokonał swojego ostatniego przeciwnika. Władca rozpoczął szereg reform mających na celu zjednoczenie państwa. Wybudowano m.in. sieć dróg, ujednolicono pismo, jednostki miar i wagi. Pierwszy Cesarz sprawował surowe rządy, często stosując represje. Na jego rozkaz stworzono monumentalne mauzoleum, zwane Terakotową Armią. Grobowiec składa się z 7500 figur naturalnej wielkości, które wypalono z gliny. Przedstawiają one nie tylko żołnierzy, ale też sprzęt bojowy, cywilów i zwierzęta. Terakotowa Armia powstała, aby pośmiertnie strzec cesarza. Niezwykłą budowlę odkryli w 1974 roku chłopi, którzy kopali studnię. W 1987 roku została ona wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Czwartek, 21 listopada

08:05 - Polsat Viasat History - Druga wojna światowa w kolorze (4)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

12:55 - TVP HD - Ogniem i mieczem (4)

Najkosztowniejsza produkcja w historii polskiego kina, sfilmowana z niezwykłym rozmachem. Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza w reżyserii Jerzego Hoffmana. Akcja toczy się w okresie powstania Chmielnickiego na Ukrainie. Jan Skrzetuski (Michał Żebrowski), poseł księcia Wiśniowieckiego (Andrzej Seweryn), wraca z Krymu. Po drodze ratuje życie kozackiemu pułkownikowi Bohdanowi Chmielnickiemu. Podczas postoju w karczmie poznaje dwóch szlachciców: Onufrego Zagłobę (Krzysztof Kowalewski) oraz Longinusa Podbipiętę (Wojciech Malajkat). W dalszą drogę ruszają razem. Wkrótce znajdują rozbity powóz, z którego ratują młodą Helenę Kurcewiczównę (Izabela Scorupco). Podczas powstania zorganizowanego przez Chmielnickiego wojska koronne zostają pokonane przez Tatarów i Rebeliantów. Obowiązki Skrzetuskiego odrywają go od pilnowania pięknej Heleny przez zakochanym w niej Bohunem (Aleksander Domogarow). Wkrótce pospolite ruszenie ucieka do twierdzy w Zbarażu, która zostaje otoczona przez wojska Chmielnickiego i chana Islama Gireja. Gdy Longinus próbuje przedostać się do obozu wroga, ginie naszpikowany strzałami. Udaje się to Skrzetuskiemu, dzięki któremu król Jan Kazimierz wyrusza z odsieczą. Książę Wiśniowiecki, Skrzetuski i Zagłoba zostają bohaterami.

20:30 - Polsat Play - Druga wojna światowa w kolorze (8)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

20:45 - PLANETE+ - Niezwykła historia dolara amerykańskiego

Dzieje dolara amerykańskiego, jego znaczenia kulturowego oraz roli w kształtowaniu globalnych procesów ekonomicznych. Przecież- jak mawiają Amerykanie - gdy dolar niedomaga, cały świat drży w posadach. Twórcy filmu przyglądają się bliska amerykańskiemu systemowi walutowemu. Zastanawiają się, czy pozycja Stanów Zjednoczonych może ulec zachwianiu wraz z utratą przez dolara jego szczególnego statusu.

Piątek, 22 listopada

08:40 - TVP Historia - Miejsce z historią: W kadzidlańskim boru

Kadzidło to niewielka miejscowość położona w centrum Kurpiowszczyzny. Kultywuje się tu tradycję folklorystyczną. Przyczyniła się do tego wielowiekowa izolacja żyjących w lasach Kurpiów, którzy byli wolnym ludem, nie odrabiali pańszczyzny i podlegali tylko królowi. Autorzy programu pokażą wielką atrakcję Kadzidła - rezerwat torfowiskowy Karaska. Opowiedzą także o kulturze ludowej, którą badali na początku XX w. Adam Chętnik i muzykolog ksiądz Władysław Skierkowski, który był tak zachwycony tutejszym folklorem, że postanowił zbierać pieśni kurpiowskie. Efektem jego pracy są trzy tomy, z których korzystali wybitni kompozytorzy: Witold Lutosławski, Andrzej Panufnik, Henryk Mikołaj Górecki i Karol Szymanowski. W programie występują twórcy ludowi z Kadzidła i Zespół Folklorystyczny „Kurpianka - Cepelia”, którego kierownik - Paweł Łaszczych - pełni rolę przewodnika wędrówki.

20:00 - National Geo. - Zabić Kennedy’ego #

Film oparty na książce Billa O’Reily’ego i Martina Dugarda przybliża jedno z najbardziej wstrząsających wydarzeń w historii USA - zamach na prezydenta. Akcja rozpoczyna się w 1959 r. John F. Kennedy przebywa w Waszyngtonie, gdzie ogłasza swoją kandydaturę na prezydenta. Tymczasem Lee Harvey Oswald, jego przyszły zabójca, przebywa w moskiewskiej ambasadzie Stanów Zjednoczonych i zrzeka się amerykańskiego obywatelstwa. Od tej chwili historie tych obu - przedstawiciela jednej z najpotężniejszych rodzin w USA i rozczarowanego byłego żołnierza marynarki wojennej - będą się przenikać. Obie postaci przeżywają wzloty i upadki, obie zmierzają do tragicznego końca. W rolę prezydenta wcielił się zdobywca nagrody Emmy, Rob Lowe.

20:30 - Polsat Play - Druga wojna światowa w kolorze (9)

Propozycja dla miłośników historii i militariów. Autorzy programu po raz pierwszy upublicznią dotąd nigdzie nieemitowane i rzadkie materiały filmowe na temat II wojny światowej. Dzięki technologii widz będzie miał okazję obejrzeć je w kolorowym formacie. W ciągu ostatnich lat ujawniono nowe dokumenty na temat II wojny światowej. Twórcy dotarli do rządowych archiwów Europy i USA. Na podstawie tych akt stworzyli znakomitą produkcję, która pozwoli widzom lepiej zrozumieć istotę konfliktu oraz nabrać nowego spojrzenia na te wydarzenia.

22:00 - National Geo. - JFK: Siedem dni, które stworzyły prezydenta #

Dokument przedstawia historię jednego z najważniejszych przywódców USA - Johna Fitzgeralda Kennedy’ego. Życie, a szczególnie dojście do władzy, zostało ukazane w kilku dniach z jego życiorysu. Owe siedem dat znacząco wpłynęło na rządy Kennedy’ego. Należą do nich m.in. dzień kryzysu kubańskiego oraz spotkanie z Marilyn Monroe. Jako świadkowie tamtych wydarzeń wypowiadają się bratanek prezydenta, Max Kennedy, oraz polityk Jeske Jackson - działacz na rzecz praw obywatelskich i duchowny kościoła baptystycznego.

Sobota, 23 listopada

08:00 - Polsat Viasat History - Jackie bez Jacka #

Patrick Jeuda, uznany reżyser filmów dokumentalnych, sięga po nagrania rozmów przeprowadzonych z Jackie Kennedy. Do spotkania doszło zaledwie kilka miesięcy po zamachu na jej męża, w którym ten zginął. Tego dnia, 22. Listopada 1963 roku, licząca sobie jedynie 34 lata kobieta została wdową. Z jej wypowiedzi wyziera portret niemalże powieściowy, malowany wątkami historycznymi i prywatnymi. Jackie Kennedy sięga nawet do najgłębszych tajemnic oraz kontrowersyjnych opinii. To wszystko dało początek legendzie JFK.

08:40 - TVP Historia - Miejsce z historią: Muszyna, kraina łagodności

W latach 30. XX wieku ta niewielka miejscowość na Podkarpaciu za sprawą burmistrza, Antoniego Jurczaka, stała się uzdrowiskiem. Tutejsze wody mineralne zwane szczawami mają właściwości lecznicze - pomagają m.in. na dolegliwości gastryczne. Ciekawostką przyrodniczą okolic Muszyny jest tzw. oddech diabła. To miejsce, w którym z głębi ziemi wydobywa się dwutlenek węgla. Jego nagromadzenie powodowało liczne omdlenia. W pobliżu miasteczka przebiega tzw. szlak łemkowski. Po Łemkach, wysiedlonych po II wojnie na ziemie odzyskane, pozostały piękne cerkwie - dziś kościoły katolickie, a także charakterystyczne budynki gospodarskie. Przewodnikiem w programie jest kustosz Barbara Rudzka.

11:00 - Polsat Play - Szpiedzy drugiej wojny światowej (4)

Historia wywiadu z okresu II wojny światowej. Dzięki dokumentalistom i historykom widzowie stają się świadkami sekretnych zmagań prowadzonych przez aliantów od maja 1940 do czerwca 1945 roku. Okazuje się, że agenci wywiadów, działający na terenie Europy, wykazali się niezliczonymi aktami odwagi, ale również okrucieństwami i zdradami. Część z nich pracowała dla kilku zleceniodawców jednocześnie, część szukała przygód. Niezależnie od pobudek, jakie nimi kierowały, ludzie ci weszli w posiadanie największych tajemnic wojny, z których część pozostanie niepoznana do dzisiaj.

13:30 - Polsat Viasat History - Rzymianie (1)

Mary Beard, klasycystka z Cambridge, w oparciu o najnowsze odkrycia archeologiczne i ich historyczną analizę dokonaną przez ekspertów, odsłania tajemnice powszedniego życia zwykłych obywateli Starożytnego Rzymu. W sposób ciekawy i zabawny przybliża zwyczaje przeciętnych Rzymian - zarówno tych biednych, jak i bogatych. Opowiada, jak zachowywali się publicznie i w domach, co jedli, gdzie spali, z czego się śmiali, czy byli religijni i ile wiedzieli o świecie. Pomimo licznych konfliktów politycznych Rzym był pierwszym wielokulturowym miastem, w którym egzystowali obok siebie przybysze z Azji, Afryki i całej Europy, tworząc barwną mieszankę językową, kulturową i religijną.

15:00 - TVP Info - Było, nie minęło - kronika zwiadowców historii #

Fascynujący cykl skierowany do młodych widzów, chcących poszerzyć swoje historyczne zainteresowania. Prowadzący Adam Sikorski w interesujący sposób prezentuje sensacyjne wydarzenia, najczęściej z dziejów współczesnych Polski. Wśród podejmowanych przez niego tematów znajdują się m.in. losy polskiego podziemia niepodległościowego oraz historia PRL. Każdy z odcinków ma charakter wyprawy poszukiwawczej.

19:00 - BBC Knowledge - Dzień, w którym zginął Kennedy #

Wspomnienie zamachu na prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna F. Kennedy’ego, do którego doszło 22 listopada 1963 roku. Autorzy przedstawiają relacje ludzi będących przy nim w jego ostatnich godzinach, m.in. dziennikarza, który spędził z rodziną Kennedych tamten dzień i pielęgniarki ze szpitala. Dokument zawiera wiele zdjęć archiwalnych oraz wywiadów i rzuca nowe światło na te dramatyczne wydarzenia.

21:00 - Discovery Historia - Taśmy Kennedy’ego #

Historia zamachu na prezydenta Stanów Zjednoczonych, J. F. Kennedy’ego, odtworzona na podstawie ujawnionych na początku 2012 roku taśm z pokładu Air Force One oraz nagrań policji i dziennikarzy.

Niedziela, 24 listopada

08:00 - Discovery Historia - Kiedy pogoda zmieniła historię: Dunkierka

Twórcy serii przekonują, że pogoda odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu dziejów. Uzasadniając swoją teorię, wracają do wydarzeń historycznych, których przebieg zmieniał się wraz z warunkami atmosferycznymi. Przypominają m.in., o mającej miejsce w Teheranie w 1980 roku próbie odbicia zakładników, zakończonej fiaskiem z powodu burzy piaskowej. Flaucie i mgle, które uniemożliwiły korpusowi ekspedycyjnemu armii brytyjskiej ewakuację spod oblężonej przez Niemców Dunkierki w maju 1940 roku. A także o ulewach i powodzi z roku 1927, które obnażyły nierówności społeczne panujące w amerykańskim społeczeństwie. W intrygujący i bardzo ciekawy sposób opowiadają o przypadkach wpływu pogody na bieg historii.

14:15 - Polsat Viasat History - Duch Oswalda #

Zamach na prezydenta Kennedy’ego w Dallas stał się momentem przełomowym w dziejach Stanów Zjednoczonych, oddzielającym starą i nową erę w historii USA. Przebieg tego wydarzenia był analizowany wielokrotnie, a spekulacji, kto jest sprawcą, było mnóstwo. Film opowiada o reakcji opinii publicznej na śmierć prezydenta i zagłębia się w wyniki śledztwa, które dla wielu Amerykanów stały się podstawą do przypuszczeń, że prawdziwi winowajcy tej szokującej zbrodni nigdy nie zostali ujawnieni.

18:45 - PLANETE+ - Historia: Na wirażu historii: Kryzys kubański i rządy Kennedy’ego (7/20) #

20 stycznia 1961 r. John Fitzgerald Kennedy został 35. prezydentem Stanów Zjednoczonych. Dzięki swojej młodzieńczości i charyzmie cieszył się popularnością na całym świecie, nawet pomimo politycznych wpadek, takich jak desant w Zatoce Świń czy budowa muru berlińskiego. 22 listopada 1963 r. podczas wizyty w Dallas Kennedy został zastrzelony na środku ulicy. Jego śmierć przerwała jedną z najpopularniejszych prezydentur w dziejach Stanów Zjednoczonych.

20:00 - HISTORY - Lee Harvey Oswald: 48 godzin życia #

Lee Harvey Oswald został aresztowany przez policję pod zarzutem zabójstwa Johna Fitzgeralda Kennedy’ego. Mężczyzna nie przyznał się do morderstwa prezydenta. Dwa dni po zatrzymaniu postrzelił go gangster Jack Ruby. Wskutek odniesionych obrażeń Oswald zmarł w szpitalu. Dokumentaliści rekonstruują wydarzenia tuż przed jego śmiercią. Odpowiadają na pytanie, dlaczego śledczy byli przekonani o jego winie. Ponadto wyjaśniają okoliczności zamachu.

Ocena:

* - najniższa ocena filmu - ***** - najwyższa ocena filmu
# - program wart szczególnej uwagi (np. premiera, ważna rocznica, wysoki walor edukacyjny)