„Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria” - pod red. D. Czai - recenzja |
Z roku na rok rośnie zainteresowanie miejscami opuszczonymi: starymi zamkami, zaniedbanymi dworami, opuszczonymi domami oraz wyludnionymi miastami. Kilkanaście, jeśli nie kilkadziesiąt, różnych biur podróży oferuje wycieczki do opuszczonych miast. Oczywiście największą popularnością cieszy się czarnobylska zona. Na pytanie, dlaczego tak się dzieje, próbuje odpowiedzieć kilkunastu autorów książki Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria.
Książka Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria wydana została w 2013 roku nakładem wydawnictwa Czarne. Wraz z przypisami, zdjęciami oraz notą biograficzną liczy 360 stron. Jest zbiorem artykułów wybranych i opracowanych przez dr. hab. Dariusza Czaję – antropologa, pracownika naukowego zatrudnionego w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Wszystkie eseje dotyczą problematyki antropologii przestrzeni. Wspólnym punktem wyjścia dla autorów była kategoria: nie–miejsca. Według francuskiego antropologa Marca Auge, nie–miejsca są to miejsca będące antytezą przestrzeni domowej: światy bez pamięci, bez imienia, bez historii1. Książka podzielona jest na cztery części: Topografie podróżne, Miasta i okolice, Ruiny, rany pustki oraz Ślady (nie)obecności.
W książce jesteśmy oprowadzani przez autorów przez poszczególne „nie–miejsca”. Poznajemy kilkanaście historii miejsc powszechnie znanych, takich jak Prypeć, Lublin, Zakopane i Stambuł – oraz tych mniej znanych, jak Camargue, La Mancha oraz ogródki działkowe na obrzeżach Marsylii. Oprócz tego w artykułach możemy znaleźć rozważania autorów na temat peryferyjnych dzielnic miast, opuszczonych lub niedokończonych budynków, a nawet popularnej strony internetowej: opuszczone.com.
Książka ta jest bodajże pierwszą publikacją antropologiczną w języku polskim dotyczącą zjawiska „nie–miejsc”2. Liczne przypisy odsyłające do literatury filozoficznej, antropologicznej oraz teorii literatury wskazują na naukowy charakter publikacji.
Czy Inne przestrzenie, inne miejsca… są książką ciekawą? Według mnie i tak, i nie. Jedne artykuły są lepsze, inne gorsze. Dużym problemem dla przeciętnego czytelnika może być naukowy język. Co prawda – ten fakt jest rekompensowany licznymi zdjęciami miejsc opisanych w książce, ale według mnie czegoś jednak brakuje. Czytałem dwie poprzednie publikacje dotyczące tematyki miejsc opuszczonych i zapomnianych, wydane przez wydawnictwo „Czarne”: Znikająca Europa oraz Odessa Transfer. Reportaże z nad morza Czarnego. Obydwie pod redakcją Moniki Sznajderman i Kathariny Raabe, i szczerze mówiąc – były rewelacyjne. Bardzo dobrze napisane, po ich przeczytaniu natychmiast chciało się wsiąść w samochód i jechać, aby zobaczyć te wszystkie miejsca na własne oczy. Inne przestrzenie… do takich podróży raczej nie zachęcają. Znudziła mnie, niestety, większość artykułów, pomimo iż tematyka podjęta przez autorów jest dla mnie i dla wielu czytelników fascynująca.
Warto jednak sięgnąć po Inne miejsca… choćby tylko dla kilku najciekawszych, według mnie, artykułów. Są wśród nich: fotoreportaż Moniki Sznajderman dotyczący historii rodziny autorki, eseje Agnieszki Wolny-Hamłko Śmierć przedmieścia, Magdaleny Zych Działki, obrzeża krajobrazu, Zona. Teatr cieni Małgorzaty Czapigi, Camargue Adama Wodnickiego oraz Stambuł i jego rana Justyny Chmielewskiej.
Podsumowując, Inne Przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria raczej mnie nie zachwyciły. Czytając poszczególne artykuły (oprócz tych wymienionych powyżej), nie mogłem się doczekać, aż wreszcie dobrnę do końca. Ponieważ jest to pierwsza książka w nowej serii wydawniczej Wydawnictwa Czarne o nazwie Tropiki, czekam – z nadzieją – na kolejną.
Plus minus:
Na plus:
+ duża ilość zdjęć
+ niektóre artykuły są naprawdę ciekawe.
+ pierwsza publikacja dotycząca antropologii przestrzeni w języku polskim
Na minus:
- większość artykułów jest nudna
Tytuł: Inne Przestrzenie, inne miejsca. Mapy i Terytoria
Autor: pod red. Dariusza Czaji
Rok wydania: 2013
Wydawnictwo: Czarne
ISBN: 978-83-7536-662-4
Liczba stron: 360
Oprawa: miękka
Cena: 39,90 zł
Ocena recenzenta: 6/10
- Inne przestrzenie, inne miejsca. Mapy i terytoria, pod red. Dariusza Czai, Wołowiec 2013, informacja na okładce. [↩]
- Recenzja Rocha Sulimy: http://czarne.com.pl/katalog/ksiazki/inne-przestrzenie-inne-miejsca-mapy-i-terytoria, [dostęp: 29 grudnia 2013] [↩]
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Opinie i ocena zawarte w recenzji wyrażają wyłącznie zdanie recenzenta, nie musi być ono zgodne ze stanowiskiem redakcji. Z naszą skalę ocen i sposobem oceny możesz zapoznać się tutaj. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanej recenzji, by to zrobić wystarczy podać swój nick i e-mail. O naszych recenzjach możesz także porozmawiać na naszym forum. Na profilu "historia.org.pl" na Facebooku na bieżąco informujemy o nowych recenzjach. Możesz także napisać własną recenzję i wysłać ją na adres naszej redakcji.
