I Oświęcimskie Forum Praw Człowieka

8 maja rozpocznie się I Oświęcimskie Forum Praw Człowieka. W zaplanowanej na maj trzydniowej debacie pod hasłem: „Europa wobec wyzwań XXI wieku. Deportacje, wysiedlenia i przymusowe migracje jako nieodłączny element konfliktów zbrojnych i wojen współczesnego świata”, wezmą udział naukowcy, dziennikarze i przedstawiciele organizacji pozarządowych z Polski, Niemiec, Rosji, Ukrainy, Litwy, Włoch i Szwecji.

Forum ma dwojaki cel. Pierwszym jest przybliżenie aktualnego stanu wiedzy na temat deportacji, wysiedleń i przymusowych migracji w różnych okresach, a także analiza opisanych przypadków, zwłaszcza pod kątem poszanowania praw człowieka oraz zagrożeń dla europejskiego i globalnego bezpieczeństwa. Drugim celem jest umieszczenie omawianego tematu w nurcie debaty publicznej, uświadomienie mieszkańcom bezpiecznej obecnie Europy, że problem dotyczy w wielkim stopniu również ich, dlatego nie nikomu nie wolny być nań obojętnym.

Miasto Oświęcim, na obrzeżu którego funkcjonuje najbardziej rozpoznawalne w świecie Miejsce Pamięci o upadku człowieczeństwa i unicestwieniu wszelkich ludzkich wartości, stało się, zwłaszcza w ostatnim ćwierćwieczu, ośrodkiem bardzo licznych pokojowych inicjatyw oraz spotkań ludzi z całego świata. W 1998 roku za przedsięwzięcia na rzecz pokoju otrzymał z rąk sekretarza generalnego ONZ tytuł Orędownika Pokoju. To tutaj ważne postacie życia społecznego, politycznego, religijnego, kulturalnego wypowiadają ważne słowa – skierowane do ludzkości. W żadnym innym miejscu świata apele i orędzia nie brzmią bowiem równie głośno i wymownie.

Temat przygotowywanego spotkania, jakim są tragiczne długofalowe skutki współczesnych konfliktów, stał się w ostatnich dniach niezwykle aktualny. Na oczach coraz bardziej zdumionych Europejczyków, ich - zdawałoby się - spokojny i bezpieczny kontynent znalazł się nagle na krawędzi wojny, której skutki trudno sobie nawet wyobrazić. Leżący na skraju Oświęcimia były nazistowski obóz Auschwitz-Birkenau jak mało które miejsce na Ziemi przypomina wszystkim, którzy chcą widzieć i słuchać, dokąd prowadzi eskalacja złej woli, kłamstwa, nienawiści i przemocy.

- Miasto Oświęcim wzięło na siebie obowiązek głoszenia światu tej trudnej – acz fundamentalnej – prawdy – wyjaśnia Janusz Chwierut, prezydent Oświęcimia.  A dr Piotr Cywiński, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, dodaje: - „Nigdy więcej” oznacza dla nas wszystkich trudne i odważne zobowiązanie. Równia pochyła, która prowadzi do ludobójstwa, zaczyna się wraz z  kwestionowaniem praw człowieka. Dlatego właśnie na doświadczeniu Auschwitz można najpełniej budować refleksję nad dzisiejszą ochroną praw człowieka. Taka refleksja może być najcenniejszym wkładem Oświęcimia w budowanie ogólnoludzkiego jutra.

Dr Alicja Bartuś, pełnomocniczka prezydenta miasta ds. Forum, przypomina, że w kontekście wysiedleń, deportacji i migracji symboliczne jest, iż również tysiące mieszkańców ziemi oświęcimskiej – miasta i okolicznych wiosek – utraciło swe domy w okresie II wojny światowej, w związku z rozbudową KL Auschwitz.

W zaplanowanych na trzy dni debatach, prowadzonych pod hasłem: „Europa wobec wyzwań XXI wieku. Deportacje, wysiedlenia i przymusowe migracje jako nieodłączny element konfliktów zbrojnych i wojen współczesnego świata”, obok przedstawiciela Memoriału wezmą udział naukowcy, dziennikarze i przedstawiciele organizacji pozarządowych z Polski, Niemiec, Rosji, Ukrainy, Litwy, Włoch i Szwecji, w tym m.in.:

Taras Wozniak ze Lwowa, kulturoznawca, politolog i dziennikarz, Maciej Zaremba Bielawski, jeden z najwybitniejszych dziennikarzy szwedzkich, prof. Mariusz Wołos (znawca historii ZSRS) i prof. Andrzej Zoll (b. Rzecznik Praw Obywatelskich i b. prezes Trybunału Konstytucyjnego), Zbigniew Gluza (prezes Ośrodka Karta), Piotr Kępiński (pisarz i dziennikarz obecnie mieszkający na Litwie), Adam Krzemiński (publicysta Polityki), Krystyna Kurczab-Redlich (wieloletnia korespondentka TV w Rosji), Bernard Margueritte (francuski publicysta), Jan Piekło (dyrektor Fundacji Współpracy Polsko-Ukraińskiej PAUCI), Paula Sawicka (prezeska Otwartej Rzeczpospolitej - Stowarzyszenia przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii).

- Miasto Oświęcim, na obrzeżu którego funkcjonuje najbardziej rozpoznawalne w świecie Miejsce Pamięci o upadku człowieczeństwa i unicestwieniu wszelkich ludzkich wartości, stało się, zwłaszcza w ostatnim ćwierćwieczu, ośrodkiem bardzo licznych pokojowych inicjatyw oraz spotkań ludzi z całego świata – podkreśla p.o. prezydenta Oświęcimia, Janusz Chwierut. - W 1998 roku za przedsięwzięcia na rzecz pokoju miasto otrzymało z rąk sekretarza generalnego ONZ tytuł Orędownika Pokoju. To tutaj ważne postacie życia społecznego, politycznego, religijnego, kulturalnego wypowiadają ważne słowa – skierowane do całej ludzkości. W żadnym innym miejscu apele i orędzia nie brzmią bowiem równie głośno i wymownie.

W ostatnim ćwierćwieczu Oświęcim stał się niezwykle ważnym ośrodkiem edukacji i działań na rzecz praw człowieka. W organizację Forum zaangażowało się aż 11 instytucji, w tym 7 miejscowych. Wydarzenie to, obok Live Festivalu czy powstania Parku Pokoju, wpisuje się w długofalową strategię miasta i związane jest z budowa Oświęcimskiej Przestrzeni Spotkań.

- Forum ma charakter ekspercki, ale serdecznie zapraszamy wszystkich chętnych, w tym mieszkańców Oświęcimia, do udziału w trzech sesjach otwartych – podkreśla prezydent Chwierut.

SESJE OTWARTE:

EUROPA CHRZEŚCIAJŃSKA, MUZUŁMAŃSKA CZY ŚWIECKA?
Uczestnicy sesji: Musa Czachorowski,  ks. Manfred Deselaers,  Adam Szostkiewicz. Moderacja dyskusji: Jerzy Sadecki; (9 maja, Zamek Piastowski, godz. 16.00-17.30)

MIGRACJE – ASYMILOWAĆ CZY UTRWALAĆ ODMIENNOŚCI ETNICZNE I KULTUROWE?
Uczestnicy sesji: Maciej Zaremba Bielawski, Bernard Margueritte. Moderacja dyskusji: dr Alicja Bartuś (9 maja, MDSM, godz. 18.00-19.30)

POLSKA DLA POLAKÓW?
Uczestnicy sesji: Zbigniew Gluza, Beata Machul-Telus, Paula Sawicka,  dr Joanna Talewicz-Kwiatkowska,  dr Artur Szyndler. Moderacja dyskusji: dr Piotr Trojański (10 maja, MBP Galeria Książki, godz. 9.00-11.30)

Organizator: MIASTO OSWIĘCIM

Partnerzy: Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu, Centrum Żydowskie w Oświęcimiu, Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wpędzeń i Przesiedleń UP im. KEN w Krakowie, Fundacja na rzecz MDSM w Oświęcimiu, Fundacja Współpracy Polsko-Ukraińskiej (PAUCI), Instytut Historii UP im. KEN w Krakowie, MBP Galeria Książki w Oświęcimiu, Muzułmański Związek Religijny, Stowarzyszenie Romów w Polsce, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, PWSZ im. rtm. W. Pileckiego w Oświęcimiu.