„Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych” - K. Rajski - recenzja

Na początku roku 2014 warszawskie Wydawnictwo Pro-Patria opublikowała dość niezwykłą książkę. Autor publikacji, 20-letni Kajetan Rajski przeprowadził spotkania i wywiady z żyjącymi dziećmi Żołnierzy Wyklętych. A recenzowana pozycja książkowa jest właśnie zapisem tych rozmów.

Kajetan Rajski, to urodzony w 1994 r. student prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego i autor książek o tematyce religijnej. Jest autorem m. in.: Młodzi świadkowie wiary, Oto jestem. Siostry zakonne o powołaniu, Prawdziwy mężczyzna… czyli kto?, Zasłuchani w ciszę, Rozmowy o kontemplacji. Współpracuje z wieloma czasopismami i portalami internetowymi (np. Polonia Christiana, dwutygodnik „Droga„, „Gazeta Polska„, kwartalnik ”Kwarta” oraz portal internetowy PCh24.pl).

Książka Wilczęta… to niezwykle barwna opowieść świadków minionych czasów. I - należy to podkreślić - jest to tętniący emocjami materiał źródłowy. Bo chociaż rodzice rozmówców Kajetana Rajskiego już nie żyją, to swymi wyborami (dobro zamiast zła i Polska zamiast ZSRR) pozostawili głębokie piętno „dzieci bandytów„ na życiorysach swych potomków. A jakże trudno było być ”dzieckiem bandyty” w PRL, to możemy się przekonać czytając kolejne karty książki.

Janusz Niemiec podkreśla, że był najmłodszym więźniem UB, skazanym za „przynależność do bandy Żubryda„. Oczywiście 5-letni chłopczyk nie należał do żadnego oddziału antykomunistycznego, a jedyną jego ”zbrodnią” przeciw komunizmowi było to, że był dzieckiem Janiny i Antoniego Żubrydów.

Andrzej Pityński widział jak ubecy katowali jego tatę, a potem sam był przedmiotem ich prowokacji. Aby zostawić za sobą komunistyczne macki, musiał wyjechać aż za ocean. Teraz jest znakomitym rzeźbiarzem, twórcą np. pierwszego na świecie monumentalnego pomnika poświęconego Żołnierzom Wyklętym – „Partyzanci I” z Bostonu.

Tadeusz Płużański opowiada o życiu swego taty, sądzonego i skazanego razem z Witoldem Pileckim. Ale w rozmowie najwięcej miejsca poświęca bezkarności komunistycznych oprawców. Gorzkie staje się to szczególnie teraz, po śmierci czerwonego generała Wojciecha Jaruzelskiego i dyskusji nad miejscem jego pochówku (recenzja pisana w końcu maja br.). Okazuje się, że Jaruzelski oskarżony w III RP o kierowanie „związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, mającym na celu popełnianie przestępstw”, będzie miał uroczysty pogrzeb z honorami na warszawskich Powązkach. A co z ofiarami jego zbrodniczej działalności?

Maria Danuta Wołągiewicz wspomina swego tatę, bohaterskiego „Kotwicza„, legendarnego ”Hubalczyka” i jednego z pierwszych cichociemnych. Maciej Kalenkiewicz zginął w bitwie z NKWD pod Surkontami, a w rodzinnym domu wśród jego córek długo funkcjonowała tylko ogólna informacja, że tata poległ na wojnie.

W książce znajdziemy jeszcze zapisy rozmów z Adamem Brońskim (synem „Uskoka„), Markiem Franczakiem (synem ostatniego Wyklętego – „Lalka„), Stanisławem Łukasikiem (synem „Rysia„), Andrzejem Ściegiennym (synem „Lasa”), Andrzejem Pileckim (synem Witolda Pileckiego), Katarzyną Skibą (córką Franciszka Perlaka), Janem Wiszniowskim (synem ”Opacza”) oraz Krzysztofem Bukowskim (synem ”Edmunda”).

Wypowiedzi dzieci Żołnierzy Wyklętych cechuje głęboki patriotyzm i akceptacja wyboru ich rodziców. Można mieć wrażenie, że osoby te podczas zawieruchy wojennej i powojennej musiały szybciej dojrzeć niż ich współcześni rówieśnicy. I jeszcze jedno – chociaż chlubna prawda o życiu i walce ich rodziców dopiero teraz zaczyna być znana szerszemu gronu – to rozmówcy Kajetana Rajskiego nie kryją rozgoryczenia współczesną niesprawiedliwością i bezkarnością komunistycznych katów.

Książkę znakomicie się czyta, celne pytania i interesujące odpowiedzi, nacechowane niekiedy zupełnie nieznanymi epizodami – wszystko to sprawia, że nie można znudzić się podczas lektury. Wydanie książki jest także bardzo ładne. Kartki są klejone i oprawione w miękką okładkę ze skrzydełkami oraz interesującą grafiką (zdjęcia Wyklętych ułożone w literę V – jak Victoria, czyli Zwycięstwo). Mimo tego nie ma obaw, aby książka „rozeszła się” po pierwszych czytaniach. Nie mam uwag do pracy redakcyjnej i korekty – nie znalazłem błędów w tekście. Warto jeszcze wspomnieć, że w książce umieszczono wiele zdjęć czarno-białych, a wstęp napisał Krzysztof Szwagrzyk.

Podsumowanie

Książka Kajetana Rajskiego i projekt by przeprowadzić oraz opublikować wywiady z „Wilczętami„, to znakomity pomysł. Moim zdaniem każdy zainteresowany historią naszego kraju powinien się z nią zapoznać. Jak napisał historyk Sławomir Cenckiewicz: ”Nam Polakom potrzeba takich świadectw, by umacniały w nas heroiczność cnót, mądre bohaterstwo i pamięć o tych, którzy powinni nas wciąż inspirować w walce o lepszą Polskę”. Recenzowana książka, to znakomity początek do poznawania prawdziwej historii Żołnierzy Wyklętych.

Szczerze polecam. 

Plus minus:
Na plus:
+ pomysł na książkę w formie wywiadów
+ rozmowy z dziećmi znanych i mniej znanych Żołnierzy Wyklętych
+ wartość merytoryczna
+ praca jako źródło historyczne
+ wiele czarno-białych zdjęć
+ ładne wydanie
Na minus:
- brak

Tytuł: Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych
Autorzy: Kajetan Rajski
Wydawca: Pro-Patria
Data wydania: 2014
ISBN: 978-83-939007-1-8
Strony: 300
Oprawa: miękka ze skrzydełkami
Cena: 29,90 zł (z okładki)
Ocena recenzenta: 8,5/10