„Rozkaz: Trzaskać! Zapomniane akcje polskiego podziemia” - R. Piotrowski - recenzja

Chyba każdy, kto choć troszkę interesuje się historią Polski w czasach II wojny światowej, zna największe akcje polskiego podziemia. Zamach na Kutscherę i akcja pod Arsenałem to sztandarowe operacje AK zwieńczone sukcesem. Remigiusz Piotrowski w swej książce Rozkaz: Trzaskać! opowiada o innych, mniej znanych, ale również niesamowitych działaniach Polaków pod niemiecką okupacją. Polscy konspiratorzy walczyli ponieważ „każda akcja wywołuje reakcję”.

 Według notki zamieszczonej w książce, Remigiusz Piotrowski urodził się w 1984 r. w Łodzi. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim. Główne kierunki jego zainteresowań to piłka nożna i historia pierwszej połowy XX wieku. Jest autorem bloga Tropy historii i dwóch książek: Ślepy Maks. Historia łódzkiego Ala Capone i Literaci w przedwojennej Polsce. Pasje, nałogi, romanse.

We wstępie recenzowanej książki autor zaznaczył, że celowo zrezygnował z opisywania tych najbardziej sławnych i znanych akcji polskiej konspiracji. Dlatego też w książce zabrakło wymienionych już wcześniej akcji pod Arsenałem i zamachu na Kutscherę oraz działań zwieńczonych zdobyciem i przekazaniem sojusznikom części niemieckiej rakiety V-2. Ale chociaż, jak napisano w podtytule książki, miały to być Zapomniane akcje polskiego podziemia, czytelnik znajdzie znaną przecież akcję „Ponurego„ na więzienie w Pińsku oraz akcję „Góral„, czyli zrabowanie Niemcom ponad 100 mln zł w Warszawie. Z drugiej jednakże strony i tak większość występujących w książce wydarzeń, to naprawdę odkrywane na nowo historie polskiej walki z okupantem. Mamy w tekście opowieść o wysadzeniu niemieckich magazynów w Poznaniu, o bombach na kolejowych dworcach w Berlinie, o samobójczym ataku „Alana„ w warszawskiej restauracji „tylko dla Niemców”. Jest również zdrada „Motora” ze zgrupowania Piwnika, którego dosięgła sprawiedliwość i kulisy niesamowitej propagandowej akcji „N” w Łodzi. I te niesłychane akcje zamachowe – likwidacja niemieckiego kata odbitego pod Arsenałem „Rudego”, akcja ”Główki”, operacja i strzelanina w barze ”Za Kotarą”.

Remigiusz Piotrowski podzielił swą pracę na 15 części i każdy z tych osobnych rozdziałów opowiada o innym wydarzeniu. Otrzymujemy więc 15 najróżniejszych operacji polskiego podziemia, a każda z niej może stać się kanwą scenariusza niesamowitego filmu fabularnego. Przy czym należy pamiętać, że historie te wydarzyły się naprawdę.

„Sekundę potem słup ognia wystrzelił w górę, wyrzucając w powietrze skrawki pogruchotanego żelaza. Rozharatany metal zawył. Po okolicy rozniosło się przeszywające echo, a las zasypała ziemia i deszcz kamieni. Z przedziałów wyskoczyli Niemcy i pokryli po chwili las kanonadą ze swoich peemów i karabinów, ale „Powolny” i spółka znajdowali się już poza ich zasięgiem. Sprawnie zorganizowany odskok spowodował, że Niemcy na miejscu katastrofy znaleźli tylko porozrzucane przez zamachowców ulotki w języku rosyjskim”1.

W czasie tej zasadzki i wysadzenia pociągu o mało nie zginął Generalny Gubernator Hans Frank. Ale takich brawurowych i nieprawdopodobnych sytuacji jest w książce więcej. Autor w przystępny i udany sposób popularyzuje historię. A każdemu, kto chciałby dowiedzieć się czegoś więcej o konkretnej akcji, w znalezieniu innych naukowych opracowań pomogą przypisy i bibliografia. Styl autora według mnie jest również bez zarzutu. Używany język sprawia, że książka Wydawnictwa PWN skierowana jest do szerokiego grona odbiorców i to niekoniecznie historyków. Dobrze byłoby, aby po recenzowaną pozycję książkową sięgnęli również ludzie młodzi, uczniowie gimnazjum, liceum i technikum. I należy to podkreślić, książkę czyta się przyjemnie i bardzo szybko.

Jeśli chodzi o ocenę techniczną woluminu, to należy zaznaczyć szycie kartek, co nieodzownie łączy się z trwałością wydania. Całość została oprawiona w twardą okładkę, a to z pewnością podnosi wartość publikacji i jej żywotność. Doznanie wizualne także jest na plus - bardzo interesujące i przyciągające wzrok zdjęcie zamieszczono na okładce. Ta fotografia i dobranie barw okładki pozostawiają bardzo dobre wrażenie. Zdjęcie pochodzi z rekonstrukcji historycznej dotyczącej Powstania Warszawskiego (najprawdopodobniej „Czerniaków 2007″), ale w książce nie ma nic na temat powstańczych walk i działań. Oczywiście historyk może się przyczepić, że podczas podziemnych akcji konspiratorzy nigdy nie używali niemieckich zdobycznych panterek i biało-czerwonych opasek na ramieniu. Ale to w sumie szczegół. Dla mnie bardziej istotny jest brak w publikacji zdjęć bohaterów opisywanych wydarzeń i – co gorsze – nieobecność mapek miejsc akcji.

Podsumowując – książka Remigiusza Piotrowskiego to obowiązkowa lektura dla każdego zainteresowanego historią Polski i działalności polskiego podziemia podczas II wojny światowej. Publikację Rozkaz: Trzaskać! można czytać w każdych warunkach i bez znudzenia. Mogą po nią sięgnąć historycy, młodzież i osoby starsze. Według mnie nikt nie powinien być rozczarowany.

Szczerze polecam.

Plus/Minus

 Na plus:

+ temat książki

+ zwrócenie uwagi na te zapomniane akcje

+ prawdziwe historie nadające się na scenariusze filmowe

+ styl autora

+ ładne i solidne wydanie

Na minus:

- brak zdjęć bohaterów opowieści

- brak mapek opisywanych akcji

Tytuł: Rozkaz: Trzaskać! Zapomniane akcje polskiego podziemia

Autor: Remigiusz Piotrowski

Wydawca: PWN

Rok wydania: 2015

ISBN: 978-83-7705-857-2

Strony: 396

Oprawa: twarda

Cena: 44,90 zł (z okładki)

Ocena recenzenta: 7,5/10

1. R. Piotrowski Rozkaz: Trzaskać!, Warszawa 2015, s.317. [↩]