„Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce” – K. Janicki – recenzja

Książka Kamila Janickiego – Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce wydana w serii wydawniczej Ciekawostki Historyczne zapowiadała się obiecująco. Gdy tylko zobaczyłam zapowiedź książki mającej traktować o „strefie łóżkowej„ II RP, w dodatku napisanej przez autora zajmującego się historią kobiet, zapragnęłam posiąść tę prawie pięćset stronicową ”cegłę”. Nie przeliczyłam się. Autor po raz kolejny popisał się ogromną rzetelnością i doskonale opanowaną sztuką prowadzenia czytelnika przez często dość zawiłe zaułki historii, a także w sposób zaskakujący połączył wartości naukowe z popularnymi.
Sam autor swoją pracę określa „popularnonaukowym opracowaniem, liczącym niespełna pięćset stron” lecz czy z całą pewnością można w ten sposób określić książkę posiadającą piętnaście stron wybranej literatury (zawierającej  czasopisma, wspomnienia i pamiętniki, prozę i publicystykę oraz literaturę przedmiotu, zarówno z epoki jak i współczesną)? Ponadto tekst został szczodrze opatrzony przypisami (niestety, znowu zgromadzonymi z tyłu książki i podzielonymi na konkretne rozdziały...), i aneksem – nie tylko ciekawym lecz również przydatnym, dla każdego kto zajmuje się historią społeczną. Zawiera on bowiem przedwojenny sennik erotyczny, który nie tylko bawi, lecz również uczy (dla przykładu – dla znawców kolorytu epoki jasnym być powinno tłumaczenie snu o dworcu jako zapowiedzi spotkania hermafrodyty).

Książka została podzielona na siedem rozdziałów poruszających problematykę życia erotycznego przedwojennej Polski, od seksu przedmałżeńskiego, przez masturbację i zabawki erotyczne, po antykoncepcję i homoseksualizm. Autor świetnie porusza się w tej trudnej tematyce wystrzegając się wulgarności na równi ze świętoszkowatością uświadamiając czytelnikowi że czasy II RP nie do końca były czasami cnotliwych dam i szarmanckich kawalerów. Książka Kamila Janickiego może zarówno otworzyć oczy ludziom idealizującym dwudziestolecie międzywojenne jak i zamknąć usta tym, którzy oskarżają ówczesnych o pruderię zakazującą podejmowania w dyskusji publicznej tematów związanych z życiem seksualnym. Może wreszcie Polacy usłyszą o działalności Tadeusza Boya-Żelińskiego i Ireny Krzywickiej, publicystów walczących o upowszechnienie antykoncepcji, prawo kobiet do aborcji, uznanie homoseksualizmu za skłonność seksualną (nie jak dotychczas za chorobę), walczących z prostytucją i handlem kobietami? Może zapoznamy się z pracą pierwszego polskiego seksuologa – Stanisława Kurkiewicza – który swoje badania dotyczące seksualności prowadził zanim świat poznał dzieła doktora Freuda? A może zaczniemy być dumni z faktu, że najbardziej popularny środek antykoncepcyjny – prezerwatywa ze zbiorniczkiem na spermę, jest dziełem Żyda z Konina: Izraela Froma?

Na to, aby w szkołach, a nawet na uniwersytetach uczono o historii społecznej z uwzględnieniem seksualności, przyjdzie nam jeszcze długo czekać, jednak książka Kamila Janickiego odważnie przeciera ślady przyszłym badaczom. Mam nadzieję, że pod jej wpływem polscy historycy nabiorą śmiałości i przestaną oblewać się rumieńcem na dźwięk słowa „seks”. Przecież istniał on od zawsze, od zawsze był częścią każdej społeczności. Bez zrozumienia seksualności, nie zrozumiemy historii, a Epoka hipokryzji pozwala nam zrozumieć życie erotyczne w przedwojennej Polsce.

Plus Minus:

Na plus:  
+ nowatorskość
+ obszerne i rzetelne opisanie tematu
+ lekkość pióra
+ ciekawe i trafnie dobrane ilustracje
+ czytelne opracowanie graficzne

Na minus:  
- przypisy
- brak wyjaśnień padających w tekście fachowych określeń
- niskiej jakości papier
- lekko rozmazująca się czcionka (złej jakości farba drukarska)

Tytuł: Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce
Autorzy: Kamil Janicki
Wydanie: 2015
Wydawca: Znak
ISBN: 978-83-240-3057-6
Stron: 476
Oprawa: twarda
Cena: 39,90 zł
Ocena recenzenta: 9/10