„Izraelita” 1866-1915. Wybór źródeł” - red. A. Jagodzińska, M. Wodziński - recenzja

Dostęp do prasy żydowskiej z XIX i początków XX wieku jest utrudniony. W czasie II wojny światowej zniszczeniu uległy niezwykle ważne źródła prasowe wydawane bezpośrednio przez Żydów. Początki prasy żydowskiej na ziemiach polskich mogą być powszechnie znane dzięki takim wydawnictwom, jak Austeria z Krakowa.

Nakładem wspomnianego powyżej wydawnictwa ukazała się wspaniała i niezwykle cenna edycja źródłowa czasopisma „Izraelita”. Autorzy opracowania - Agnieszka Jagodzińska i Marcin Wodziński - dokonali wyboru najbardziej reprezentacyjnych artykułów, które drukowane były na łamach tego periodyku. Okres chronologiczny tekstów obejmuje całkowity czas ukazywania się „Izraelity”, czyli lata 1866-1915. Opracowania historyczne i edycje źródłowe dotyczące prasy są przeważnie zawiłe pod względem omawianych myśli i idei, które reprezentował dany tytuł. W interesującym nas wydaniu źródłowym zapanował jednak ład i porządek. Tematykę tekstów podzielono na rozdziały: 1. „Izraelita” o sobie, 2. „Do czego dążymy?” Program, 3. Naród czy religia?, 4. Żydzi tradycyjni, 5. Religia i jej reforma, 6. Spory o język, 7. Wokół historii, 8. Kwestia kobieca, 9. Wobec antysemityzmu, 10. Syjonizm, 11. Emigracja, 12. Literatura: proza i poezja, 13. Krytyka literacka, 14. O sztukach pięknych, 15. Sprawy gminne, 16. Bieżące zdarzenia, 17. Ogłoszenia i reklamy.

Agnieszka Jagodzińska i Marcin Wodziński zadbali również aby czytelnik na wstępie poznał dzieje prasy żydowskiej i faktyczną prehistorię „Izraelity”. W części omawiającej historię pisma przedstawiono najnowsze ustalenia dotyczące jego losów, przy czym rozwiano wiele błędnych tez stawianych dawniej przez historyków. Jest to doskonały wstęp merytoryczny przed przejściem do tekstów źródłowych. Autorzy wykonali także dobrą pracę przy sporządzaniu przypisów „wyjaśniających” różne terminy zawarte w artykułach z epoki, a które dla współczesnych czytelników mogą być niejasne (lub w ogóle niezrozumiałe).

„Izraelita” był organem prasowym, wyrażającym opinie środowiska Żydów - asymilatorów, którzy opowiadali się za filozofią pozytywistyczną, akulturacją i odejściem od tradycji ojców w sferze estetycznej, zewnętrznej. Myśl ta zapowiadała nadejście nowego Żyda - Polaka wyznania mojżeszowego. Wydanie źródłowe „Izraelity” może być (powinno być) krokiem ku kolejnym edycjom źródłowym - tym razem czasopism reprezentujących inne obozy filozoficzno - polityczne np. syjonistów, bundowców i ortodoksów religijnych.

Dodam jeszcze, że komfort lektury podnosi jakość wydania - przyjazny papier oraz wyszukana okładka ze zdobnym tytułem „Izraelita” przeniesionym z oryginalnego wydania periodyku. Dzięki autorom, czytelnicy mają przyjemność oglądać przedrukowane ze źródeł ilustracje, winiety pisma oraz różnorakie ogłoszenia prasowe. Dzięki lekturze tego wyboru źródeł można poczuć się jak w XIX wiecznej Kongresówce. Gorąco polecam omawianą pozycję z wydawnictwa Austeria! „Izraelita” 1866-1915. Wybór źródeł” to pozycja obowiązkowa dla wszystkich fanów i znawców historii Żydów w XIX wieku na ziemiach polskich.

Zapraszamy na stronę Wydawnictwa: http://www.austeria.eu/d4779_izraelita,_1866%E2%80%931915.html

Plus/Minus

Na plus:

+ merytoryczne opracowanie dziejów „Izraelity” przed przejściem do tekstów źródłowych

+ uporządkowane rozdziały co znacznie ułatwia poruszanie się po licznych artykułach o różnej tematyce

+ przypisy wyjaśniające

+ ilustracje przedrukowane ze źródeł

+ estetyczne i trwałe wydanie

Na minus:

- dla czytelników odstraszająca może być cena - 60.00 zł.

Tytuł: „Izraelita” 1866 - 1915. Wybór źródeł

Autor: pod red. Agnieszka Jagodzińska i Marcin Wodziński

Wydanie: 2015

Wydawca: Austeria

Stron: 535

Cena:  60,00 zł

Ocena recenzenta: 10/10