23 sierpnia – Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Podziel się znakiem pamięci!

23 sierpnia, w rocznicę podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow, obchodzimy Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych. Tego dnia w 1939 roku układ między nazistowskimi Niemcami i Związkiem Radzieckim otworzył drogę do tragedii II wojny światowej i jej następstw – obozów koncentracyjnych, gułagów, Holokaustu, krematoriów i obozów pracy, a potem długich lat zimnej wojny i dla wielu społeczeństw Europy Środkowo-Wschodniej – dalszego zniewolenia.

Tego dnia wspominamy wszystkich, którzy zginęli wskutek zbrodniczych działań nazizmu i stalinizmu. Europejska Sieć Pamięć i Solidarność zachęca do szczególnego upamiętnienia milionów ofiar poprzez udostępnianie, dzielenie się i przypinanie specjalnego znaczka z czarną wstążką i napisem: „Pamiętaj. 23 sierpnia^”.

23 sierpnia przywołuje pamięć o milionach ofiar reżimów totalitarnych, przede wszystkim więźniów obozów koncentracyjnych, obozów zagłady, sowieckich gułagów i stalinowskich więzień. Każda z tych osób miała swoją indywidualną historię, o czym przypominają portrety identyfikacyjne więźniów, które układają się w portret zbiorowy. Wyrazem pamięci może być tego dnia przypięcie znaczka z czarną, żałobną wstążką, przygotowanego przez Europejską Sieć Pamięć i Solidarność. W tym roku znaczek będzie także rozdawany na ulicach Warszawy.

Każdy, kto chciałby otrzymać przypinkę, może złożyć zamówienie poprzez stronę internetową www.enrs.eu/august23. Znaleźć tam można także dane o osobach, których zdjęcia zostały wykorzystane w materiałach graficznych, a także elektroniczną wersję przypinki do wykorzystania w internecie.  Organizatorzy zachęcają do dzielenia się tym symbolicznym znakiem pamięci, a przez to do włączenia się w długofalową kampanię, która ma na celu utrwalenie w świadomości Europejczyków daty 23 sierpnia jako symbolu pamięci o ofiarach reżimów totalitarnych XX wieku.

Europejski Dzień Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych został proklamowany przez Parlament Europejski 23 września 2008 roku. Jego celem jest upamiętnienie ofiar masowych deportacji i eksterminacji, a także zakorzenienie demokracji oraz wzmocnienie pokoju i stabilizacji w Europie. Uroczyste obchody tego dnia zostały po raz pierwszy zorganizowane w 2011 r. w Warszawie. Podpisano wówczas „Deklarację Warszawską”, której sygnatariusze zwrócili uwagę na konieczność podtrzymywania w pamięci Europejczyków zbrodniczych konsekwencji działań reżimów totalitarnych i wezwali Unię Europejską do badania i gromadzenia dokumentacji związanej ze zbrodniami popełnionymi przez te reżimy. W kolejnych latach uroczystości z udziałem ministrów sprawiedliwości państw unijnych odbywały się na Węgrzech, Litwie i Łotwie, a w tym roku odbędą się w Estonii. W tegorocznych Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych udział weźmie Prezydent RP Andrzej Duda.

Europejska Sieć Pamięć i Solidarność jest międzynarodowym przedsięwzięciem, które ma na celu badanie, dokumentowanie oraz upowszechnianie wiedzy na temat historii Europy XX wieku i sposobów jej upamiętniania ze szczególnym uwzględnieniem okresu dyktatur, wojen i społecznego sprzeciwu wobec zniewolenia. Członkami Sieci są: Niemcy, Polska, Słowacja, Węgry i Rumunia, a w jej gremiach doradczych zasiadają ponadto przedstawiciele Austrii, Czech i Łotwy. Więcej: www.enrs.eu.