Wystawa historyczna „Legion Puławski 1914-1915” - zaproszenie

10 września 2015 r. o godz. 12.00 odbędzie się otwarcie wystawy dotyczącej Legionu Puławskiego, przygotowanej przez historyka Mariusza Karolaka, pracującego w Puławskim Ośrodku Kultury „Dom Chemika”, w Pracowni Dokumentacji Dziejów Miasta.

1 Legion Polski był ochotniczą polską formacją zbrojną walczącą w czasie Wielkiej Wojny po stronie Ententy, w składzie Armii Imperium Rosyjskiego. Został uformowany jesienią 1914 r., a z racji stacjonowania w Puławach nazywany jest Legionem Puławskim. Brał udział w walkach na froncie wschodnim I wojny światowej od marca do września 1915 r. W stosunkowo krótkim czasie swojego istnienia Polacy walczący w strukturach Legionu Puławskiego wykazali się męstwem i ofiarnością na polach bitewnych. Początkowo wyśmiewany przez żołnierzy i oficerów rosyjskich Legion Puławski szybko zyskał szacunek nawet pośród carskich elitarnych jednostek gwardyjskich. Legionistów ceniono za ideowość i znakomitą wartość bojową, choć nie była to przecież regularna formacja wojskowa. Legion Puławski przeszedł swój chrzest bojowy w starciu pod Pakosławiem koło Iłży. Walczył też m.in. w Górze Puławskiej, a ostatni raz uczestniczył w walce w starciu pod Zelwą na Podlasiu. Początkowo stan liczebny Legionu Puławskiego wynosił około tysiąc ludzi. Po kilku miesiącach walk, cały czas cofając się na wschód przed nacierającymi wojskami państw centralnych, stan osobowy wynosił już tylko 7 oficerów oraz 105 podoficerów i szeregowych. Niestety, mimo początkowych zapewnień rosyjskiego dowództwa, dochodziło do walk bratobójczych z Polakami walczącymi w szeregach państw centralnych. Do najkrwawszego tego typu boju doszło pod Korczówką koło Łosic na Podlasiu, gdzie w trakcie dwóch dni walk śmierć poniosło wielu puławczyków. Dzieje Legionu Puławskiego, a także związanego z nim Legionu Lubelskiego, bardzo dobrze obrazują sytuację, w jakiej znaleźli się Polacy w momencie, gdy trzej dotychczasowi zaborcy stanęli nagle po przeciwnych stronach. Legion Puławski od samego początku swego istnienia napotykał na problemy i przeciwności. Brakowało odpowiedniego wyposażenia wojskowego, poparcia politycznego wśród ugrupowań polskich działających w zaborze rosyjskim, nie było też takiej osobowości, jaką miały galicyjskie Legiony Polskie w postaci Józefa Piłsudskiego. Sytuacji nie poprawiała nieprzychylna postawa części wysokich rangą dowódców rosyjskich, którzy byli wrogo nastawieni do Polaków i doprowadzili do rusyfikacji Legionu Puławskiego oraz przekształcenia go w 739 Nowoaleksandryjską Drużynę funkcjonującą na zasadach rosyjskiego pospolitego ruszenia. Legion Puławski stanowi zalążek polskich formacji na Wschodzie, których rozwój był całkowicie zależny od stanowiska Rosji carskiej w sprawie polskiej. Był próbą wykorzystania ogólnoświatowego konfliktu zbrojnego zmierzającą do odzyskania niepodległości przez Polskę.

Autor wystawy tematyką Legionu Puławskiego interesuje się od kilku lat. Podczas otwarcia podsumuje dotychczas zebrane informacje. Na kilku planszach zaprezentowane zostaną chronologicznie wydarzenia, istotne z perspektywy wspomnianej formacji zbrojnej, a także skrótowe biogramy niektórych postaci związanych z Legionem Puławskim. Będą też oczywiście archiwalne fotografie ukazujące działalność puławczyków, jak również zdjęcia prezentujące same miasto Puławy w okresie I wojny światowej. Całość zostanie uzupełniona materiałami multimedialnymi przygotowanymi przez autora wystawy.

Ekspozycję będzie można oglądać bezpłatnie na holu dolnym Puławskiego Ośrodka Kultury „Dom Chemika” do 18 października 2015 r. Wystawa adresowana jest zarówno do młodzieży, jak i osób dorosłych.