„Titanic. Pamiętna noc” – W. Lord – recenzja

Jedna kwietniowa noc 1912 r. przyniosła Titanicowi nieśmiertelną sławę, która od ponad 100 lat rozbudza wyobraźnię tysięcy ludzi na całym świecie. Choć nie żyją już bezpośredni świadkowie tamtych tragicznych wydarzeń, praca Waltera Lorda pozwala przenieść się na pokład wspaniałego transatlantyku, aby wraz z jego pasażerami przeżyć „Pamiętną noc”.

Nie będę ukrywał, że historią Titanica (pewnie jak wiele innych osób) interesuję się od momentu, kiedy po raz pierwszy zobaczyłem słynny film Jamesa Camerona. Nie sądziłem, że dopiero po ponad 19 latach od jego premiery będę miał możliwość przeczytania książki, której autor był konsultantem historycznym dzieła Camerona. Walter Lord urodził się w 1917 r. w Stanach Zjednoczonych. Od dzieciństwa był zafascynowany historią Titanica. Sam zresztą w młodości podróżował na bliźniaczym linowcu Olympic zastanawiając się, jak tak ogromy statek mógł zatonąć zaledwie w 2 godziny i 40 minut. Owocem jego młodzieńczej fascynacji były poszukiwania żyjących świadków katastrofy Titanica, których relacje zbierał przez kilka lat. Lordowi udało się dotrzeć do 63 z nich, wydając w 1955 r. książkę A night to remember. Polska edycja jego pracy trafia do czytelnika dopiero po 61 latach od amerykańskiej premiery, towarzysząc wystawie dotyczącej Titanica w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.

Walter Lord pisząc swoją książkę postanowił dotrzeć do jak najszerszego grona osób przebywających w nocy z 14 na 15 kwietnia 1912 r. na statku linii White Star. Autor, co bardzo ważne, nie skoncentrował się wyłącznie na pasażerach pierwszej klasy, ale odszukał również osoby z pozostałych klas oraz członków załogi. Jest to tym bardziej istotne, jeżeli weźmiemy pod uwagę fakt, że w trakcie śledztwa, które przeprowadzono tuż po katastrofie statku, przesłuchiwano przede wszystkim pasażerów pierwszej klasy i oficerów. Stwierdzono, że inne osoby przebywające na pokładzie nie mają nic ciekawego do opowiedzenia. Jak niesprawiedliwe i karygodne z punktu widzenia historyka było to zachowanie świadczy praca Waltera Lorda.

Wraz z autorem mamy możliwość przemierzenia pokładu brytyjskiego statku od kotłowni, poprzez pomieszczenia dla pasażerów III klasy, a skończywszy na mostku kapitańskim. Lord oddaje narrację świadkom historii, a swoje komentarze ogranicza do niezbędnego minimum. Bohaterami książki są palacze, kelnerzy, pokojówki, emigranci z Europy, oficerowie, milionerzy oraz dzieci. Tym samym wiele z wydarzeń, które później przeszły do legendy, jest przedstawionych z różnych perspektyw. Wymieńmy w tym miejscu historię państwa Astor oraz Strausów, śmierć kapitana Smitha czy muzykę graną przez orkiestrę statku aż do samego końca. Każda z opowiedzianych historii, choć różni się w szczegółach, wnosi coś nowego i fascynującego. Warto dodać, że w cieniu tragedii Titanica pozostaje Carpathia – jedyny statek, który przybył na pomoc tonącemu transatlantykowi. Lord na kartach swojej książki opisuje historię również jej załogi, toczącej heroiczny wyścig z czasem, aby w porę dotrzeć z pomocą. Narracja książki kończy się w momencie, gdy ocalali pasażerowie docierają do portu w Nowym Jorku, a cały świat wkrótce ma dowiedzieć się o tragedii statku, w założeniu będącego niezatapialnym…

Pamiętna noc jest lekturą, którą mogę szczerze polecić każdej osobie zafascynowanej historią Titanica. Należy podkreślić, że praca Lorda nie opowiada szczegółów powstania statku czy kilku dni rejsu z Southampton do Nowego Jorku. Autor skupił się przede wszystkim na ostatnich godzinach z życia statku, zabierając czytelnika w powieść o odwadze i tchórzostwie, miłości i nienawiści oraz tragedii i nadziei. Historia statku z linii White Star, pomimo upływających lat, wciąż fascynuje i powoduje, że kolejne pokolenia „wchodzą” na pokład Titanica, aby wraz z jego pasażerami jeszcze raz odbyć dziewiczy rejs do Stanów Zjednoczonych. Nikt jednak nie czyni tego tak dobrze, jak amerykański pisarz w Pamiętnej nocy.

Plus/Minus:

Na plus:

+ historia Titanica opowiedziana słowami bezpośrednich świadków

+ ciekawe dodatki: plan statku, lista pasażerów, schematy

+ tłumaczenie

Na minus:

- brak fotografii bohaterów książki

Tytuł: Titanic. Pamiętna noc
Autor: Lord Walter
Wydawca: Agora
Rok wydania: 2016
ISBN: 978-83-2682-342-8
Liczba stron: 280
Okładka: miękka
Cena: 39,99 zł

Ocena recenzenta: 8/10

^{Korekta: Adrianna Szczepaniak}