7 ciekawostek o Chrystianie II

Chrystian II przeszedł do historii dzięki krwawej łaźni sztokholmskiej. To niezbyt mądre posunięcie kosztowało go nie tylko całkowitą utratę władzy w Szwecji, ale również wzrost przeciwników w Danii. Poniżej prezentujemy siedem ciekawostek o tym władcy.

1. 

   Chrystian II

   Chrystian II (1481-1559) był synem duńskiego króla Jana Oldenburga i Krystyny Saskiej. Przyszły władca urodził się jako trzecie z siedmiorga dzieci, jednak pierwsi dwaj bracia zmarli w niemowlęctwie, dlatego to Chrystian odziedziczył tron.

2. W 1515 r. Chrystian poślubił Izabelę Habsburg. Była ona siostrą cesarza Karola V. Chrystian i Izabela mieli sześcioro dzieci. Jednak tylko dwie córki dożyły wieku dorosłego. Pierwsza to Dorota, która została żoną elektora Palatynatu Reńskiego – Ferdynanda II, zaś druga miała na imię Krystyna. Jej pierwszym mężem był książę Mediolanu Franciszek II Sforza, a drugim książę Lotaryngii – Franciszek I.

3. Jeszcze przed objęciem tronu przez Chrystiana II, w czasie jego pobytu w Norwegii (gdzie pełnił funkcję namiestnika), poznał mieszczankę holenderską, Dyveke. Po powrocie ściągnął ją do Danii i trzymał jako metresę. Spotkało się to z niezadowoleniem zarówno jego żony, jak i szwagra, jednak Chrystian nie zwracał na to uwagi. Co ciekawe, gdy Dyveke niespodziewanie zmarła, król skazał na śmierć duńskiego szlachcica Torbena Oxe, mimo że rada państwa uznała go za niewinnego.

4. Rządy Chrystiana rozpoczęły się od zmniejszenia praw duchowieństwa oraz szlachty, m.in. poprzez zabieranie ziemi i nadawanie jej mieszczanom. Biskupstwa rozdawał osobom zaufanym, a darowizny na rzecz Kościoła ograniczył. Podczas swoich rządów Chrystian II wydał prawo miejskie oraz krajowe. Pierwsze określało zasady handlu, dając w ten sposób miastom monopol. Mieszczanie otrzymali szereg praw, które pozwalały im na rozwój gospodarczy. W drugim prawie zniósł możliwość sprzedaży chłopów, a ponadto zezwolił tej grupie społecznej opuszczanie gospodarstwa oraz przenoszenie się w nowe miejsce.

5. Zawarta w 1397 r. unia kalmarska nie funkcjonowała tak dobrze, jak planowała Małgorzata I. Sojusz zaczął podupadać już po jej śmierci w 1412 r., a od połowy XV w. Szwecja jedynie uznawała zwierzchność Danii, sama wybierając namiestnika. Ambitny Chrystian II chciał znów przywrócić całkowite panowanie nad Szwecją. Udało mu się to dopiero w 1520 r., kiedy w listopadzie przybył do Sztokholmu. Niestety, nie utrzymał władzy zbyt długo. Chcąc pozbyć się przeciwników, oskarżył ich o herezję (chodziło o usunięcie jednego z biskupów przez zwolenników Stena Sturrego – namiestnika szwedzkiego, co wykorzystano właśnie jako czyn heretycki). Duński król zorganizował przyjęcie, podczas którego zaproszonym gościom odczytano akt oskarżenia. W dniach 8-9 listopada 1520 r. wykonano na nich wyroki śmierci. To wydarzenie przeszło do historii jako krwawa łaźnia sztokholmska.

6. Krwawa łaźnia sztokholmska i bunt jaki powstał w jej wyniku w roku kolejnym, dały pretekst duńskim przeciwnikom Chrystiana II do podjęcia działań. Szlachta, która traciła władzę, chciała temu zapobiec. Zwrócono się więc do stryja Chrystiana - księcia Fryderyka holsztyńskiego. Ostatnia próba pokonania przeciwników króla legła w gruzach. Szlachta nie pojawiła się na zwołanym przez Chrystiana II posiedzeniu stanów. Sytuacja stawała się dla króla coraz gorsza, dlatego postanowił udać się wraz z rodziną do Niderlandów.

7. W 1531 r. Chrystian, wspierany przez szwagra – Karola V, ruszył po odzyskanie korony. Dotarł do Norwegii, gdzie odniósł niewielki sukces nad wojskami przeciwnika, jednak radość nie trwała długo. Zaproszony na rokowania pokojowe dotarł do Danii. Tam jednak zajęto jego statek i aresztowano go. Chrystian II przebywał w więzieniu do swojej śmierci, która miała miejsce w 1559 r.

Bibliografia

1. Czapliński W., Górski K., Historia Danii, Wrocław-Warszawa-Kraków 1965.
2. Lagerqvist L., Historia Szwecji, Sztokholm 2000.

^{Korekta: Jagoda Marek}