Francja zapłaci za stare winy. Rozpoczęto wypłacanie odszkodowań dla więźniów obozów zagłady deportowanych z terytorium Francji

Departament Stanu rozpoczął wypłaty odszkodowań dla byłych więźniów, których w czasie II wojny światowej do niemieckich obozów zagłady przetransportowały zarządzane przez francuskie SNCF. Dotychczas zaakceptowano 90 wniosków na łączną sumę 11 milionów dolarów. Są to pierwsze odszkodowania dla ocalałych z Holocaustu, obecnych mieszkańców Stanów Zjednoczonych, których koszty poniesie Francja.

Odszkodowania trafią do byłych więźniów ocalałych z Holokaustu, którzy zostali deportowani z terytorium Francji do niemieckich obozów koncentracyjnych, a ich przetransportowaniem zajmował się SNCF – francuski zarządca kolei. SNCF otrzymało zapłatę za dostarczenie do obozów zagłady 76 000 więźniów. 2000 z nich poniosło śmierć. Niektórzy z nich już w pociągach.

Jest to pierwszy program odszkodowań za krzywdy poniesione w czasie II wojny światowej, który obejmuje nie tylko poszkodowanych, ale również ich rodziny, w przypadku gdy osoby te umarły nie doczekawszy się zadośćuczynienia. Rząd francuski kieruje swój program do wszystkich krajów, których obywatele ucierpieli w zbrodniczym procederze, którego SNCF było częścią, z pominięciem krajów posiadających z Francją bilateralne porozumienia reparacyjne, to jest Polski, Wielkiej Brytanii, Belgii i Republiki Czeskiej.

„…to spóźniony przejaw sprawiedliwości, za najgorsze zbrodnie w historii”

 Stuuart Eizenstat, doradca do spraw Holocaustu w Departamencie stanu powiedział – „W wielu kwestiach jest to spóźniony przejaw sprawiedliwości, za najgorsze zbrodnie w historii. Ale również dowód dobrych relacji z Francją.”.

Mimo że Francja, na przestrzeni lat, wypłaciła reparacje na łączną sumę wynoszącą około 6 miliardów dolarów, trafiły one tylko do obywateli Francji oraz czterech państw posiadających z nią porozumienia bilateralne.

Dopiero w roku 2014 rządy USA i Francji podpisały porozumienie, na mocy którego Francja wypłaci 60 milionów dolarów na rzecz pokrycia odszkodowań dla więźniów, którzy zostali deportowani z terytorium Francji i przetransportowani pociągami SNCF. Liczbę roszczeń ustalono na 700. W zamian za to, Stany Zjednoczone mają zrezygnować z  wszelkich roszczeń wobec SNCF i rządu Francji.

Odszkodowania, na łączną kwotę około 11 milionów dolarów, wypłacono dotychczas 40 poszkodowanym. Rząd Stanów Zjednoczonych zapewnia jednak, że cała kwota – minus koszty administracyjne – zostanie wypłacona, bez względu na to, ilu zgłosi się zainteresowanych

Stare zbrodnie i nowe interesy

 W roku 1995 Jacques Chirac, ówczesny prezydent Francji, jako pierwszy przyznał oficjalnie, że jego kraj brał udział w deportacjach podczas II wojny światowej. Na uznanie tego oświadczenia za obowiązujące trzeba było jednak poczekać do roku 2009, kiedy to sąd najwyższy Francji potwierdził ten fakt.

Porozumienie między USA i Francją z 2014 r. jest swego rodzaju konsekwencją tamtych wydarzeń, a także wynikiem chęci poprawy wizerunku SNCF, mającej zamiar zrealizować projekty na terenie Stanów Zjednoczonych.