O krok bliżej wyjaśnienia. IPN odkrył kolejne dokumenty w sprawie obławy augustowskiej

Pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej poinformowali o odkryciu kolejnych archiwaliów mogących mieć związek z obławą augustowską. Dokumenty te mogą zawierać istotne informacje dla śledztwa, które IPN prowadzi w sprawie obławy augustowskiej. Historycy natrafili na archiwalia podczas kwerend internetowych. Odkrycie sprawiło, iż wniosek o pomoc prawną strony rosyjskiej w prowadzonym śledztwie został odsunięty do czasu przetłumaczenia dokumentów.

Tablica na wzgórzu w Gibach / fot. Radosław Drożdżewski, Wikimedia Commons.

Tak zwana obława augustowska, mająca miejsce w lipcu 1945 r., to największa niewyjaśniona zbrodnia skierowana przeciw Polakom po II wojnie światowej. Wspomniane śledztwo, które od kilku lat prowadzi IPN, ma za zadanie ustalić liczbę ofiar i miejsca ich pochówku.

Kilka miesięcy temu historycy IPN odkryli zbiory dokumentów sowieckich dotyczące obławy, opublikowane na portalu internetowym udostępniającym materiały z archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej. Są one związane z działalnością 50. Armii III Frontu Białoruskiego Armii Czerwonej.

Nazwali to „operacją przeczesywania lasów”

 Odnalezione dokumenty w dużej mierze przedstawiają przebieg i skalę akcji funkcjonującej pod nazwą „operacja przeczesywania lasów”. Wymierzona była przeciw członkom Armii Krajowej oraz podziemiu litewskiemu. Według odnalezionych dokumentów, objąć miała powierzchnie około 3,5 tysiąca kilometrów kwadratowych, a zaangażowano w nią blisko 40 tysięcy żołnierzy.

Odnalezione dokumenty były tłumaczone na język polski. IPN planował skierowanie do strony rosyjskiej wniosku o pomoc prawną we wrześniu tego roku, jednak ostatnie odkrycia spowodowały odsunięcie go w czasie, aż nowe archiwalia zostaną przetłumaczone.

- „Dotychczas z rosyjskich stron internetowych pozyskano 835 kart. Materiały te są już przetłumaczone na język polski. Zdaniem historyków białostockiego IPN, na rosyjskich stronach internetowych umieszczonych jest około 1400 kart 50. Armii, których treść może dotyczyć obławy augustowskiej” – powiedział prokurator Janusz Romańczuk, szef pionu śledczego IPN w Białymstoku.

- „Wydaje się, iż wniosek o pomoc prawną może być wyekspediowany (do strony rosyjskiej) na przełomie roku, o ile oczywiście nie zajdzie konieczność przetłumaczenia na język polski dodatkowych materiałów z rosyjskich stron internetowych” – dodał Romańczuk.

Po mimo odsunięcia w czasie wniosku o pomoc prawną do strony rosyjskiej, taki wniosek wysłano na Litwę. Ma to pomóc w ustaleniu losów dwunastu osób narodowości litewskiej, które, najprawdopodobniej zostały zatrzymane w czasie obławy augustowskiej, a następnie przekazane litewskim służbom NKWD.