„Ze Świętej Góry” – W. Darlymple – recenzja

Dzieło Ze Świętej Góry Williama Dalrymple’a to niezwykła, pełna barwnych szczegółów opowieść zestawiająca wydarzenia współczesne z historycznymi. Jest to pozycja warta uwagi nie tylko dla pasjonatów bliskowschodniego klimatu, ale również każdego, kto chce poznać skomplikowane relacje społeczne panujące w państwach tego obszaru.

William Dalrymple jest szkockim pisarzem, historykiem oraz podróżnikiem. Obszarem jego zainteresowań są kraje Dalekiego i Bliskiego Wschodu, takie jak Indie, Pakistan oraz Afganistan. Do tej pory w Polsce ukazały się dwa jego dzieła: Powrót króla. Bitwa o Afganistan 1839-42 oraz Miasto Dżinów. Rok w Delhi.

Swoją niezwykłą opowieść, a tym samym podróż, autor rozpoczyna na górze Athos w Monasterze Iwiron. Jego celem, jak dowiaduje się czytelnik, miało być zdobycie oryginalnego manuskryptu Łąki duchowej Jana Moschosa. Ten był bizantyńskim mnichem oraz hagiografem, który wraz ze swoim uczniem Sofroniuszem odbył podróż po ówczesnych wschodnich prowincjach Cesarstwa Bizantyńskiego jeszcze przed podbojem arabskim. Celem Williama Dalrymple’a jest odbycie podróży do państw Bliskiego Wschodu, które w dawnych czasach należały do Bizancjum, gdzie kwitła religia chrześcijańska. Autor w znakomity sposób relacjonuje swoją wyprawę, a robi to w formie pamiętnika.. Ze szczegółami opowiada o współcześnie panujących warunkach, zwyczajach i obyczajach w odwiedzanych miejscach, przenosząc czytelnika w świat bizantyński z VI w., opisując te same miejsca z perspektywy tysiąca lat wstecz, gdy jeszcze znajdowały się w pod panowaniem bizantyjskim. Nie opowiada historii całych państw i regionów, ale tego konkretnego miejsca, w którym się znajduje, opisuje to, co widzi współcześnie i to, co się działo w czasach bizantyjskich. William Dalrymple stara się również uzmysłowić, że w współczesnych państwach bliskowchodnich chrześcijanie należą do mniejszości. Za przykład podaje dawną stolicę Bizancjum – Konstantynopol (współcześnie Stambuł), gdzie jeszcze na początku XX w. można było spotkać rzesze prawosławnych Greków. W czasie gdy pisana była powieść, tj. w latach 90. XX w., owi Grecy należą już do mniejszości, o czym świadczy choćby fakt, że świątynie podczas mszy świętej święcą pustkami. Tak naprawdę autor stara się przedstawić czytelnikowi ginący świat chrześcijański na Bliskim Wschodzie. Można jedynie wyrazić ubolewanie, że publikacja ta dopiero niedawno ukazała się w języku polskim.

Książka jest przystępna dla każdego typu odbiorcy, czy to interesującego się tego typu zagadnieniami czy chcącego zapoznać się z klimatem bliskowschodnim. Napisana jest w sposób ciekawy i jasny. Wyrazy obce, odnoszące się do danego regionu, zostały wyjaśnione w słowniczku znajdującym się na końcu książki. Dodatkowo pewnym urozmaiceniem jest opisanie przez autora swoich relacji z podróży w formie pamiętnika, co pomaga w chronologicznym uporządkowaniu całej historii. Pewnej dynamiki nadają dialogi, które prowadzi pisarz z osobami spotkanymi podczas swojej wędrówki. Dzięki temu, że autor dzieli się bogatymi opisami widzianych scen z życia codziennego, W Cieniu Góry jest swego rodzaju przewodnikiem po regionach bliskowschodnich. Darlymple wskazuje jak należy się zachowywać w różnych częściach tego wielokulturowego regionu.

Czytelnik bardziej zaciekawiony tematem znajdzie na końcu książki wykaz pozycji bibliograficznych oraz źródeł, które pozwolą zapoznać się dokładniej z omawianym tematem. Niestety 90% bibliografii przedstawia tylko odwołania do literatury zagranicznej. Dodatkowym plusem jest forma wydania – twarda okładka z obwolutą. Zdecydowanym minusem powyższej publikacji jest zbyt mała liczba ilustracji oraz brak map, poza jedną znajdującą się na początku opowieści.

Plus minus:

Na plus:

+ solidne wydanie

+ bardzo dobre tłumaczenie

+ ciekawa narracja

+ mistrzowskie połączenie przedstawienia wydarzeń współczesnych z historycznymi

+ dużo ciekawostek o życiu codziennym

Na minus:

- zbyt mała liczba ilustracji i map

Tytuł: Ze świętej góry

Autor: William Dalrymple

Wydawca: Noir sur Blanc

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-65613-05-9

Liczba stron: 604

Okładka: twarda z obwolutą

Cena: 59 zł

Ocena recenzenta: 9/10

^{Redakcja merytoryczna: Marcin Petrynko}

^{Korekta językowa: Wiktoria Wojtczak}