„Historia luksusu” – P. McNeil, G. Riello – recenzja

Pławienie się w nim to marzenie każdego człowieka. Nieograniczone możliwości, spełnianie fantazji, nieustanna pogoń. Luksus w książce McNeila i Riello odmieniany jest przez wszystkie przypadki.

Historia luksusu to obraz od Kleopatry i jej pereł, garderoby Elżbiety I poprzez Café Society po Marilyn Monroe i Coco Chanel – współczesne ikony kultury pop. Jednak rzeczami wartymi uwagi były nie tylko perły, diamenty, drogie stroje, lecz także kwiaty, skorupki kokosa czy… instalacja wodno-kanalizacyjna. Czym innym w końcu był przedmiot pożądania w Imperium Rzymskim, a czym innym jest współcześnie. Jak stwierdzają autorzy, przedmioty luksusowe „ucieleśniały wyobrażenia o największym luksusie w czasie i miejscu”1. Pozostawiają kwestię luksusu jako sprawę cały czas otwartą, mogącą ulegać znaczącym przemianom. Słusznie zauważają, że rzeczy nabierały znaczenia dopiero wtedy, kiedy nadawał im je człowiek – gdy były przekazywane kolejnym pokoleniom, podtrzymywane tradycją rodzinną bądź powszechną, posyłane do muzeów i skarbców.

Propozycja Bellony jest jedną z interesujących pozycji od tego wydawcy na rynku. Konstrukcja książki jest popularnonaukowa – autorzy nie odnosili się do znaczących źródeł i korzystali z publikacji powszechnie dostępnych w Internecie. Dużym ułatwieniem dla czytelnika jest system anglosaski przytaczania aparatu naukowego – w tym wypadku na końcu każdego z rozdziałów. Pozwala to na swobodne czytanie i zaczerpnięcie głębszych informacji bez odrywania się od lektury. Układ rozdziałów jest linearny – autorzy przytaczają przedmioty pożądania, które były atrakcyjne od starożytności po czasy współczesne, a także wspominają sławnych i bogatych pragnących luksusu. Elementem ułatwiającym wyszukiwanie informacji jest indeks zamieszczony na końcu książki.

Jednak na tle wszystkiego pojawiają się pewne skazy. Nie można traktować tej publikacji jako stricte historycznej – propozycja umieszczenia jej na półkach z zakresu kultury bądź „literatury pop„ wydaje się bardziej zasadna. Ponadto – jak na książkę poświęconą luksusowi – jest dosyć uboga w ilustracje, choć wynika to przede wszystkim z selekcji bogatego materiału. Kolejny argument przeciw – zdecydowana wybiórczość pod kątem geograficznym. Z perspektywy niniejszej publikacji wynika, że Europa Środkowo-Wschodnia („reprezentowana„ jedynie przez Marię Skłodowską-Curie, poza tym próżno szukać w niej „lokalnych„ miłośników luksusu i ekskluzywnych towarów) to taki ”uboższy” kuzyn ”luksusowego” Zachodu (kolekcjonowanie przypraw, porcelany, a nawet egzotycznych zwierząt, choć trzeba wspomnieć, że i Polacy mieli – jak na swoje standardy – przypadki wielkich bogaczy w historii).

Historia luksusu McNeila i Riello to podróż przez stulecia. Na pierwszy rzut oka jest kolejną publikacją traktującą o wybranym aspekcie kultury. Mało oryginalna okładka z diamentem, w kontrastowych odcieniach, to bardzo przyjemne rozczarowanie, bowiem autorzy prowadzą nas po świecie, który oczarowuje. Książka jest napisana z pasją i zamiłowaniem do tematu, czyta się ją bardzo szybko i z dużą przyjemnością. Z pewnością Historia luksusu oddaje nową perspektywę spojrzenia na przedmioty, które towarzyszyły człowiekowi przez stulecia i stały się przedmiotem pożądania.

Plus minus:

Na plus:

+ przystępny język

+ liczne anegdoty i ciekawostki

+ indeks

Na minus:

- selektywny dobór materiału – brak środkowoeuropejskiego punktu odniesienia

- nie jest to książka historyczna

Tytuł: Historia luksusu

Autorzy: Peter McNeil, Giorgio Riello

Wydawca: Bellona

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-11-14455-2

Liczba stron: 346

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Cena: 36,90 zł

Ocena recenzenta: 7/10

^{Redakcja merytoryczna: Zuzanna Świrzyńska}

^{Korekta językowa: Aleksandra Czyż}

1. P. McNeil, G. Riello, Historia luksusu, Bellona, s. 14. [↩]