Unia Polski z Litwą w Horodle z 1413 r. - przyczyny, postanowienia i skutki

Unia w Horodle (2 października 1413 r.) zawarta pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim, a Królestwem Polskim.

Państwo polsko-litewskie w latach 1386–1434 / fot. CC-BY-SA 3.0

Fragment:

„Dla tego my Władysław z łaski Bożej król polski i ziem krakowskiej, sandomirskiej, sieradzkiej, lanczyckiej, kujawskiej, litewskiej nawyższe książę, pomorski, ruski pan i dziedzic i Aleksander rzeczony Witold wielkie książę litewskie i ziem ruskich pan i dziedzic, oznajmujemy przez niniejszy list, którym to wiedzieć przynależy wszystkim teraz i potym będącym, którzy tego wiadomość będą mieć, iż ziemie litewskie i ich obywatele poddani państwu naszemu (którym częstokroć rękę szczodrobliwości naszej rozciągamy i o pożytki ich starając się mieliśmy o tym pieczą, jakobyśmy za częstym staraniem stan i zawołanie ich uczynili zacniejsze), chcąc tedy je z wielkiem pożądaniem w nabożeństwie przyjętej wiary na potomne czasy utwierdzić i ugruntować, aby je nawyższy Pan, za którego łaską a staraniem naszym wzięli oświecenie wiary ku chwale i czci imienia swego i tejże wiary powszechnej oświeceniu, pomazaniem łaski swej utwierdził, iż gdyśmy ich częstokroć dary szczodrobliwości naszej pocieszyli, tedy też, jako nabarziej być może, chcemy je duchownemi dary zachować i przez dobre sprawy i prace zatrzymać. Którzy aby w stałości wiary tym lepiej się ćwiczyli, iżeby z cnoty w cnotę postępowali, jarzmo niewolej, w której do tego czasu byli zamotani i związani, z szyje ich składając i rozwięzując, z wrodzonej nam szczodrobliwości i łaski jem wolności, swobody, łaski, exempcje i przywileje, które zwykły być dawane ludziom powszechnej wiary, wedle zamknienia w sobie niniejszego przywileju dajemy i użyczamy.”

Władysław Jagiełło i Witold

Przyczyny:

• Konieczność ułożenia stosunków pomiędzy Władysławem Jagiełłą a Witoldem
• Konieczność wspólnego zabezpieczenia granic, w szczególności unia miała zabezpieczyć Koronę i Wielkie Księstwo przed państwem krzyżackim

Postanowienia:

Bojarzy litewscy przyrzekają wierność szlachcie polskiej, Koronie polskiej, królowi Władysławowi, i wielkiemu księciu Witoldowi, a za wielkiego księcia obiecują przyjąć w razie śmierci Witolda tego, kogo im dadzą król Władysław lub jego następcy i szlachta polska.

Rody szlachty polskiej przyjmują bojarów litewskich do wspólności swych herbów.

Władysław Jagiełło król polski i najwyższy książę litewski i Witold książę litewski określają charakter połączenia Wielkiego Księstwa Litewskiego z Koroną polską i nadają szereg przywilejów bojarom Wielkiego Księstwa zastrzegając, że mogą z nich korzystać tylko ci, którzy będą używać herbów nadanych im przez szlachtę polską.

• Witold zobowiązał się do wierności Jagielle
• Witold dożywotnio zachowuje tytuł wielkiego księcia litewskiego
• Po śmierci Witolda polski król i jego następcy za radą panów polskich wybiorą kolejnego wielkiego księcia
• Polskie rody rycerskie adoptowały 47 rodów bojarskich
• Katolicka szlachta litewska otrzymała przywileje i prawa własności
• Będą odbywać się wspólne sejmy ze szlachtą z Polski i Litwy
• Zobowiązano się do wzajemnej pomocy oraz do wypowiadania wojny tylko za zgodą drugiej strony układu

Skutki:

• Potwierdzenie trwałości ścisłego związku pomiędzy stronami, jednakże przy niezależności Litwy ze względu na pozostawienie godności wielkiego księcia
• Wzmocnienie więzi szlachty polskiej i litewskiej
• Zrównanie katolickiej szlachty polskiej i litewskiej

Więcej o historii Litwy przeczytasz klikając na poniższą grafikę: