„Przerwane igrzyska. Niezwykli sportowcy II Rzeczypospolitej” – G. Jatkowska – recenzja

Wszyscy znani sportowcy II Rzeczpospolitej doczekali się mniejszych i większych publikacji na swój temat. Halina Konopacka, Janusz Kusociński czy Stanisław Marusarz jako pierwsi mieli okazję reprezentować wolną Polskę. Gabriela Jatkowska podjęła się udanej próby nakreślenia historii życia wymienionych wyżej oraz wielu innych zawodników, którzy walczyli nie tylko na arenach sportowych.

Od początku lektury uwagę przykuwają przypisy i bogactwo źródeł, z których korzystała autorka. Poszukując informacji o bohaterach, sięgała do literatury, a także prasy, przytaczając zarówno krótkie określenia, jak i całe opisy. „Stadjon„, „Sport. Tygodnik Ilustrowany„ to tylko wybrane tytuły, które pojawiały się obok cytowanego chyba najczęściej „Przeglądu Sportowego”. W poszukiwaniach nie ograniczała się jedynie do polskich źródeł – np. przy okazji pisania o Stanisławie Walasiewiczównej, sięgnęła do ”Chicago Tribune”. Wszystkie źródła, których mogą szukać czytelnicy, znajdują się w przejrzyście przygotowanym spisie na końcu książki. Jatkowska nie tylko podzieliła materiały na działy, ale także – w przypadku czasopism – wyodrębniła ich numery i daty.

Dla autorki nie jest to debiut literacki. W 2016 r. na rynku czytelniczym pojawiła się książka Echa dawnej Warszawy. Kryminalne opowieści. Chociaż pisarka i dziennikarka specjalizuje się w tematyce kryminalnej, to jej drugą pasją jest sport – współpracowała nie tylko z „Reporterem – magazynem literackim„, ale także dobrze znanym fanom piłki nożnej ”FourFourTwo”.

Już na pierwszych stronach książki można zauważyć, że autorka ma nieprzeciętne umiejętności. Nie tylko zrobiła dużo pracy przy selekcji faktów. Wraz z dalszymi etapami poszczególnych opowieści pokazuje, że potrafi w ciekawy sposób przedstawić historię na podstawie dużej liczby informacji zebranych z wielu źródeł. O ile artykuły do czasopism także tego wymagają, to pisanie dużo większych form nie zawsze kończy się u dziennikarzy pozytywnym finałem. Tutaj autorka nie ma z tym najmniejszych problemów, na co bez wątpienia miał wpływ fakt, że nie jest to jej pierwsza książka.

Fani sportu poznają (albo uzupełnią informacje na temat wymienionych) Wacława Kuchara, Halinę Konopacką, Janusza Kusocińskiego, Stanisławę Walasiewiczównę, Stanisława Marusarza, Jadwigę Jędrzejowską, Jerzego Iwanowa-Szajnowicza, Ernesta Wilimowskiego i Marię Kwaśniewską. Nie wszyscy mieli okazję doczekać spokojnej starości – tracili życie w czasie wojny czy też w wyniku nieszczęśliwych zbiegów okoliczności (jak w przypadku Walasiewiczówny, która zginęła, bo znalazła się w złym miejscu o złym czasie).

Losy polskich sportowców w latach 30. często splatały się z tematem wojny i walki zbrojnej. Jatkowska, która ma doświadczenie w pisaniu artykułów kryminalnych, bardzo dobrze radzi sobie w tej sferze. Z wyczuciem prowadzi m.in. historię ostatnich momentów życia Kusocińskiego czy też chwilę zabójstwa, a następnie śledztwo po śmierci Walasiewiczówny. Chociaż nie są to typowe artykuły kryminalne, to z pewnością warsztat autorki w tych momentach się przydał.

Jeżeli można upatrywać jakichkolwiek minusów tej solidnie przygotowanej publikacji, to w cenie i niektórych sformułowaniach autorki. Na przykład „nierzucającym na kolana” nazwała wynik 9-letniego Stanisława Marusarza, który w 1922 r. skoczył 10 metrów. Nie wszyscy mogą się z tym zgodzić. Chociaż można znaleźć jeszcze takie pojedyncze stwierdzenia, to nie jest to jednak coś, co przeszkadza w pozytywnym odbiorze całej lektury.

Przerwane igrzyska to książka obowiązkowa dla fanów sportu i czasów II RP. Jak ważne dla odradzającej się Polski były sukcesy Konopackiej czy Kusocińskiego można się dowiedzieć właśnie od Gabrieli Jatkowskiej, która w rzetelny i ciekawy sposób przedstawia pierwszych bohaterów (nie tylko) boisk wolnej Polski.

Plus minus:

Na plus:

+ wyczerpujący research

+ dużo anegdot i ciekawostek

+ dobry styl prowadzenia opowieści

+ dobre prowadzenie historii tragicznych bohaterów

Na minus:

- wątpliwa ocena pojedynczych sytuacji (np. jak w przypadku 9-letniego Marusarza)

- zbyt wysoka cena

Tytuł: Przerwane igrzyska. Niezwykli sportowcy II Rzeczypospolitej

Autor: Gabriela Jatkowska

Wydawca: PWN

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-01-19517-5

Liczba stron: 360

Okładka: twarda

Cena: 49,00 zł

Ocena recenzenta: 8/10

^{Redakcja merytoryczna: Adrianna Szczepaniak
Korekta: Klaudia Orłowska}