Jedzie pociąg z daleka, czyli o najzuchwalszym napadzie na pociąg w historii Dzikiego Zachodu - część II

Myśląc o Dzikim Zachodzie, w wyobraźni rysują się obrazy otwartych przestrzeni, Indian, stróżów prawa i kowbojów. Elementem szczególnie kojarzącym się z tym okresem dziejów Ameryki są bandyci napadający na banki, gangi terroryzujące stany od Meksyku po Kanadę. Jednym z najbardziej zuchwałych i skutecznych grup była Dzika Banda Butcha Cassidy’ego. W pewną czerwcową noc 1899 r. przeprowadziła ona spektakularną akcję na prerii Wyoming…

Lokomotywa linii Union Pacific, która weszła do służby w 1868 r. Źródło: Wikimedia Commons.

Drugi skład i most

Członkowie gangu byli kompletnie zaskoczeni. Nie byli przygotowani na przybycie drugiego pociągu, a ich zaniepokojenie wzrosło po zapewnieniu Jonesa, iż jest to skład z wojskiem. Tylko Rey wyraził wątpliwość, ale wraz z resztą bandy i zakładnikami w pośpiechu schował się do lokomotywy. Tam doszło do szarpaniny Reya z Dietrichem, która mogła kosztować pocztowca życie, jako że bandyta był zdenerwowany i wściekły, gdyż pocztowiec niemal zerwał mu maskę z twarzy. We wspomnieniach pracowników pociągu to właśnie on stał się „tym najgorszym”, podczas gdy w rzeczywistości to jego interwencja uratowała ich od gniewu Logana, który, paradoksalnie, wraz z pozostałymi członkami bandy został zapamiętany jako porządny i dobrze traktujący więźniów.

Dzika Banda nakazała Jonesowi wjechać na most i przygotować się do błyskawicznej z niego ucieczki. Gdy pociąg stanął na środku mostu, Rey zeskoczył i odpalił lont prowadzący do pięciokilogramowego ładunku. Od tej chwili mieli 30 sekund na ucieczkę. Rey wskoczył do lokomotywy, krzycząc i poganiając Jonesa. Pociąg ruszył i wszyscy wstrzymali oddech, w każdej chwili oczekując końca. Ostatni wagon zdążył się oddalić od mostu na zaledwie 15 metrów, kiedy noc rozjaśniła eksplozja, a z nieba spadł deszcz desek, torów i gwoździ1.

Co ciekawe, według niektórych relacji większość z pasażerów miała spokojnie przespać cały napad, a tylko kilku z nich było świadomych całego zajścia. To jednak wydaje się nieprawdopodobne, a rozsądnym wyjaśnieniem może być fakt, iż przerażenie i sparaliżowanie strachem było tak duże, że większość z nich wstydziła się do tego później przyznać. Przyczynić się do tego miała pewna kobieta, której panika i strach udzieliły się współpasażerom. Były one tak wielkie, że później pojawiło się przypuszczenie, iż była w zmowie z Dziką Bandą i jej zadaniem było zasianie strachu u podróżujących2.

Plakat filmu z 1903 r. The Great Train Robbery, wzorowanego na wydarzeniach z Wilcox. Źródło: Wikimedia Commons.

Sejfy i ucieczka

Członkowie gangu uwijali się jak w ukropie. Logan dał Jonesowi pięć minut na odłączenie wagonów pasażerskich, które miały spowolnić ewentualny pościg3. Chwilę później maszynista był już z powrotem w lokomotywie i otworzył przepustnicę. Skład jednak nie ruszył. Dla Logana było to już za wiele. Wściekły uderzył Jonesa z całej siły rękojeścią colta w głowę. Uratował go Rey, który kolejny raz musiał przemówić Loganowi do rozsądku. Inżynier w końcu uporał się z maszynerią i pociąg ruszył4.

Po około mili lub dwóch skład zatrzymał się na wzgórzu i wszyscy wysiedli. Po trzech minutach próśb i gróźb z drugiego wagonu pocztowego wysiedli Robert O’Brien i James Skidmore, dzięki czemu bandyci mogli przystąpić do ostatniego wagonu (ekspresowego), w którym jechał kurier Ernest C. Woodcock5. Podobnie jak wcześniej, nie poskutkowało ani nawoływanie, ani walenie łomem w drzwi, ani ostrzelanie wagonu. Również na groźbę użycia dynamitu odpowiedziała cisza. Kurier siedział w wagonie ze zgaszonym światłem, z bronią w ręku i nie dawał znaku życia. Rey stracił cierpliwość. Wszyscy się odsunęli, gdy drzwi i kawałek ściany rozerwał wybuch. Na rozkaz bandytów Jones poszedł sprawdzić, czy Woodcock przeżył. Wzięty na muszkę inżynier wyjaśnił kurierowi sytuację i pomógł mu wstać. Gdy tylko wyszli, kurier został rozbrojony, a jeden z bandytów ostrzegł go, że „mógłby wpakować mu sześć kulek zanim zdążyłby upaść”6. Po chwili zaczęli go przepytywać, dlaczego nie odpowiadał, dlaczego nie wyszedł i czy w wagonie był ktoś jeszcze7.

Po przesłuchaniu Rey nakazał odłączenie wagonu pocztowego i bagażowego. Zanim wszyscy wsiedli do lokomotywy, pocztowcy Skidmore i O’Brien zostali puszczeni wolno. Pociąg ruszył w dalszą drogę, a po przejechaniu jednej mili zatrzymał się po raz ostatni.

W tym momencie do bandytów dołączyli Currie i Moore, którzy z dynamitem weszli do wagonu ekspresowego. Carver pilnował załogi, a Rey obłożył każdy z dwóch sejfów dziesięcioma laskami dynamitu (Woodcock odmówił ich otwarcia). Kolejny wybuch tej nocy wstrząsnął okolicą, rozrywając wagon, niszcząc dach i ściany, których fragmenty wystrzeliły na niemal 40 metrów dalej8. Banknoty, złoto, biżuteria i zegarki – na bandytów czekała prawdziwa fortuna. Wartość łupu oceniona została na ponad 50 tysięcy dolarów9, w tym około 30 tysięcy w nieoznakowanych banknotach. Członkowie Dzikiej Bandy przez dwie godziny rabowali i przenosili łupy na czekające w pobliżu konie. Bandyci nie okradli jednak członków załogi ani wagonów sypialnych, które pozostały w tyle. Kilkanaście minut po godzinie 4 wskoczyli na konie, popędzili je ostrogami, kończąc tym samym pierwszy napad na pociąg Overland Flyer linii Union Pacific, który miał przejść do legendy10. Nad ranem inżynier Jones dojechał do kolejnej stacji w Medicine Bow, skąd telegramem powiadomił władze o zajściu. Rozpoczęła się wielka obława, a złapanie bandytów stało się priorytetem nie tylko dla lokalnych władz i kolei, lecz również dla władz stanowych i federalnych, z prezydentem McKinleyem na czele11.

Bibliografia

Publikacje:

1. Chisum E., The Wilcox Train Robbery – Newspapers and Instant Mythmaking, „Annals of Wyoming” 1983, t. 55, nr 1, s. 22–31.
2. Ernst D., The Wilcox Train Robbery, „Wild West” 1999, t. 12, nr 1, s. 34–41.
3. Pinkerton W., Train Robberies, Train Robbers and the „Holdup Men”, Annual Convention. International Association Chiefs of Police. Jamestown, 1907.

Artykuły prasowe:

1. The Trial Commenced, „Wyoming Tribune”, 05.1900.

Źródła internetowe:

1. Albany County Train Robberies, „Waymarking” [brak daty publikacji], http://www.waymarking.com/gallery/image.aspx?f=1&guid=2871c3ae-cb66-490f-89fa-e9d82e4f334d&gid=3 (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
2. Andrews E., 6 Daring Train Robberies, „history.com” z 21 października 2013 r., https://www.history.com/news/history-lists/6-daring-train-robberies (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
3. Blewer M., Butch Cassidy in Wyoming, „WyoHistory.org” z 8 listopada 2014 r., https://www.wyohistory.org/encyclopedia/butch-cassidy-wyoming (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
4. Butch Cassidy and the Sundance Kid Rob a Train, 1899, „EyeWitness to History” z 1999 r., http://www.eyewitnesstohistory.com/cassidy.htm (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
5. Cooper S., 118 Years Ago Butch Cassidy Invented Train Robbery in Wyoming, „kingfm.com” z 2 czerwca 2017 r., http://kingfm.com/118-years-ago-butch-cassidy-invented-train-robbery-in-wyoming/ (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
6. Garcia V., The Wilcox Train Robbery – as it happened, „com” [brak daty publikacji], http://centralcal.com/wilcox.htm (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
7. „Legends of America”, https://www.legendsofamerica.com.
8. Letourneau S., The Biggest Train Robbery Ever in Wyoming History, „106.3 Cowboy Country” z 7 czerwca 2017 r., http://1063cowboycountry.com/the-biggest-train-robbery-ever-in-wyoming-history/ (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
9. McEwen H., The seven greatest real-life heists of all time, „The Telegraph” z 23 marca 2017 r., https://www.telegraph.co.uk/films/going-in-style/seven-greatest-real-life-heists/ (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
10. „Natrona Star Tribune” z 8 czerwca 1899 r., [transkrypcja Richard Ramos], http://genealogytrails.com/wyo/natrona/news_trainrobbery.html (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
11. Rizzo T., „Daring and Dynamite” – The Wilcox Train Robbery, „tomrizzo.com” z 2 czerwca 2017 r., https://tomrizzo.com/daring-dynamite/ (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
12. Saar M., Wild Wilcox Robbery, „True West” z 2 czerwca 2015 r., https://truewestmagazine.com/wild-wilcox-robbery/ (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
13. Train Robberies: Wilcox Train Robbery 1899, „BlueMarbleXpress”, [brak daty publikacji], http://www.bluemarblexpress.com/wilcox-train-robbery.html (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
14. Weiser K., Butch Casidy & the Wild Bunch, „Legends of America” z czerwca 2017 r., https://www.legendsofamerica.com/butch-cassidy/3/ (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).
15. „Wyoming Tales and Trails”, http://www.wyomingtalesandtrails.com/index.html (dostęp 30 kwietnia 2018 r.).

^{Redakcja merytoryczna: Adrianna Szczepaniak}

^{Korekta: Edyta Chrzanowska}

1. Jest to jedna z wersji. Druga, mniej dramatyczna, mówi, iż most wysadzono dopiero, kiedy pociąg stał już po drugiej stronie przełęczy. [↩]
2. Ciekawostkę stanowi fakt, iż w pierwszej sekcji pasażerskiej podróżował również Douglas Preston, prawnik i doradca Butcha. [↩]
3. Bandyci nie byli pewni, czy uszkodzenia mostu były na tyle poważne, by uniemożliwić przejechanie przezeń drugiego składu pełnego domniemanych żołnierzy. [↩]
4. Całkiem możliwe, że Jones umyślnie grał na zwłokę, tylko udając problem z lokomotywą. [↩]
5. Według jednego ze świadków, Lawsona, najpierw wysadzono wagon Woodcocka, a dopiero potem z drugiego wysiedli O’Brian i Skidmore. [↩]
6. The Trial Commenced, „Wyoming Tribune”, 25.05.1900. [↩]
7. Woodcock i Logan spotkali się ponownie w sierpniu, rok później, kiedy to ten drugi brał udział w napadzie na pociąg w okolicy Tipton w stanie Wyoming. Kurier przeżył także i ten napad, chociaż tym razem został okradziony. [↩]
8. W tym momencie życie straciła jedyna istota będąca ofiarą tego napadu – ptak jednego z pasażerów. [↩]
9. Obecnie kwota ta odpowiadałaby 7 milionom dolarów. Jednakże różne źródła podają inne sumy, najczęściej 30 tysięcy. Przedstawiciele kolei bagatelizowali sprawę, mówiąc o kradzieży zaledwie kilkuset dolarów, co jest raczej wątpliwe, z uwagi na wielkość obławy sugerującą, iż łupem bandy padła olbrzymia suma. Do dziś napad ten pozostaje największym tego rodzaju wydarzeniem w historii stanu Wyoming. Jednak „najbardziej dochodową” akcją Butcha i Kida był napad na pociąg w Folsom w Nowym Meksyku, kiedy to ich łupem padło około 70 tysięcy dolarów. [↩]
10. Już w 1903 r. powstał niemy film The Great Train Robbery oparty na wydarzeniach napadu w Wilcox. [↩]
11. Dzika Banda skradła pieniądze przeznaczone m.in. na wypłaty dla żołnierzy, którzy walczyli w zakończonej niecały rok wcześniej wojnie hiszpańsko-amerykańskiej. [↩]