Polacy w 2021 wypożyczyli 14,9% więcej książek w bibliotekach

W bibliotekach publicznych odnotowano 4,8 mln czytelników, którzy wypożyczyli na zewnątrz 89,1 mln woluminów księgozbioru oraz 2,7 mln materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba czytelników spadła o 2,3%, a wypożyczeń wzrosła o 14,9%.

Biblioteki publiczne w Polsce / fot. stat.gov.pl

Według stanu na koniec 2021 r. funkcjonowały 7 693 biblioteki publiczne, które prowadziły 873 oddziały dla dzieci i młodzieży oraz 842 punkty biblioteczne. W ciągu roku 4,8 mln czytelników wypożyczyło na zewnątrz 89,1 mln woluminów księgozbioru.

W 2021 r. podmioty kultury, w związku z trwającym w Polsce stanem epidemii, nadal funkcjonowały w warunkach czasowych ograniczeń. Obostrzenia w działalności podmiotów kultury miały różny zakres i formy, ale w porównaniu z rokiem wcześniejszym były mniej restrykcyjne.

Najwięcej bibliotek publicznych (łącznie z filiami) działało w województwie mazowieckim (941), a najmniej w województwie podlaskim (226). Biblioteki publiczne i ich filie prowadziły w sumie 842 punkty biblioteczne, których najwięcej zlokalizowanych było na obszarze województwa lubelskiego (135). Większość placówek bibliotecznych (65,0%) prowadziła swoją działalność na wsi.

Najwięcej bibliotek publicznych w przeliczeniu na 10 tys. ludności przypadało w województwie podkarpackim (3,2), a najmniej w województwie pomorskim (1,3).

Zbiory biblioteczne

Na koniec 2021 r. biblioteki publiczne posiadały 124,7 mln woluminów księgozbioru, w ramach którego niezmiennie największy udział stanowiły książki (98,5%). Biblioteki dysponowały także 5,9 mln materiałów bibliotecznych tworzących zbiory specjalne, spośród których największą część stanowiły materiały audiowizualne (55,8%).

Na 1 bibliotekę publiczną przypadało średnio 16 207 woluminów księgozbioru. Najwięcej w województwie podlaskim (21 065), a najmniej w województwie lubelskim (11 425).

Czytelnicy, wypożyczenia na zewnątrz i zdalne wykorzystanie usług

W bibliotekach publicznych odnotowano 4,8 mln czytelników, którzy wypożyczyli na zewnątrz 89,1 mln woluminów księgozbioru oraz 2,7 mln materiałów bibliotecznych stanowiących zbiory specjalne. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba czytelników spadła o 2,3%, a wypożyczeń wzrosła o 14,9%.

Dostęp do zdalnej formy udostępnień zbiorów elektronicznych spoza sieci instytucji posiadały 2 824 biblioteki publiczne (o 20,5% więcej w porównaniu z rokiem poprzednim). W ramach zdalnych zalogowań do zbiorów elektronicznych, dokonano 34,2 mln pobrań dokumentów (wzrost o 62,2% w porównaniu z 2021 r.).

Na 1 czytelnika przypadało prawie 19 woluminów wypożyczeń księgozbioru. Najwyższy wskaźnik odnotowano w województwie wielkopolskim (22), a najmniejszy w województwie pomorskim (15).

W 1 imprezie stacjonarnej zorganizowanej przez bibliotekę uczestniczyło przeciętnie 26 osób, a w imprezie on-line – 92 osoby.

Pozostała działalność bibliotek

Poza swoją statutową działalnością jaką jest udostępnianie zbiorów czytelnikom, biblioteki pełnią również funkcję miejsc, w których prowadzi się spotkania o charakterze kulturalno-
edukacyjnym. W 2021 r. odbyło się 133,9 tys. imprez stacjonarnych oraz 21,5 tys. imprez on-line, w których wzięło udział odpowiednio: 3,5 mln oraz 2,0 mln uczestników. Ponadto, biblioteki publiczne zorganizowały 329 konferencji i seminariów, które zgromadziły 17,6 tys. uczestników oraz różnego rodzaju szkolenia (m.in. dla użytkowników, studentów bibliotekoznawstwa i bibliotekarzy), w których wzięło udział 1,3 mln osób.

Komputeryzacja bibliotek

Według stanu na koniec 2021 r. zarejestrowano 7 369 placówek bibliotecznych, które użytkowały 51,6 tys. komputerów, w tym 25,7 tys. przeznaczonych dla czytelników. W program do czytania książek elektronicznych wyposażonych było 1 350 stanowisk komputerowych. Komputerowy program biblioteczny użytkowało 6 470 bibliotek publicznych i filii (o 1,1% więcej niż na koniec 2020 r.).

Pracujący w bibliotekach

W bibliotekach publicznych zatrudnionych było 22,0 tys. pracowników. Na stanowiskach bibliotekarskich swoje obowiązki wykonywało 15,5 tys. osób, blisko połowa z nich (48,8%) posiadała kwalifikacje w stopniu wyższym, a 21,1% w stopniu średnim. Z podnoszenia swoich kompetencji zawodowych skorzystało w 2021 r. 14,6 tys. pracowników niezależnie od zajmowanego stanowiska.

W przypadku cytowania danych Głównego Urzędu Statystycznego prosimy o zamieszczenie informacji: „Źródło danych GUS„, a w przypadku publikowania obliczeń dokonanych na danych opublikowanych przez GUS prosimy o zamieszczenie informacji: ”Opracowanie własne na podstawie danych GUS”.

^{Źródło: stat.gov.pl}