Kim byli Pieczyngowie? Wojował z nimi Jarosław Mądry |
Pieczyngowie byli związkiem plemion koczowniczych, które w Europie Wschodniej osiedliły się na początku X w. Pieczyngowie toczyli długotrwałe wojny z Jarosławem Mądrym, władcą Rusi Kijowskiej oraz z Cesarstwem Bizantyjskim.
Pierwsze siedziby Pieczyngów
Mapa jeziora z Encyklopedii Powszechnej S. Orgelbranda 1903
Pierwotne siedziby Pieczyngów znajdowały się na stepach Azji Środkowej. Z czasem Pieczyngowie rozpoczęli swoją wędrówkę na Zachód. Za ich pradawną siedzibę uważa się okolice jeziora Bałchasz (dziś terytorium Kazachstanu). W VIII w. prowadzili tam walki z plemionami Ujgurów, którzy jako pierwsi zmusili Pieczyngów do wędrówki na Zachód. Tak trafili w rejon Jeziora Aralskiego, skąd przegnali ich Karłukowie. Na początku X w. Pieczyngowie pojawili się na Rusi.
Pieczyngowie na Rusi
Pieczyngowie masakrują armię Światosława I.
Pierwsze walki książąt ruskich z Pieczyngami datuje się na 915 r., a więc na okres panowania Igora, księcia kijowskiego i nowogrodzkiego, który miał odeprzeć najazd Pieczyngów. Tak zaczął się długi okres najazdów Pieczyngów na ziemie ruskie i ruskich wypraw odwetowych. Syn Igora, Światosław w latach 967-971 prowadził wojnę z Cesarstwem Bizantyjskim. Po przegranej bitwie pod Dorostolonem zgodził się na warunki pokojowe cesarza Jana I Tzimiskesa. Podczas powrotu na Ruś z niedobitkami swojej armii został napadnięty i zabity przez Pieczyngów. Legenda głosi, że z czaszki zamordowanego księcia zrobili sobie puchar na wino.
Obawiając się Pieczyngów syn Światosława, Włodzimierz Wielki, zbudował na Rusi szereg umocnień chroniących przed ich najazdami. Po śmierci Włodzimierza tron w Kijowie zajął jego syn Jarosław Mądry. W 1018 r. przeciwko niemu zbrojną wyprawę zorganizował Bolesław Chrobry. W szeregu jego polskiej armii miał walczyć nieznany liczebnie oddział Pieczyngów. Chrobremu udało się zając Kijów i osadzić na tronie swojego zięcia, Światopełka I.
Jarosław I Mądry
Jednak, gdy Chrobry wrócił do kraju rządy Światopełka załamały się, a Jarosław Mądry powrócił na tron. W 1036 r. musiał zmagać się z ofensywą Pieczyngów, którzy oblegali Kijów. Jednak właśnie pod Kijowem Jarosław rozbił ich siły, łamiąc ich potęgę. Pozostałości Pieczyngów wycofały się na niziny naddunajskie.
Czytaj także → Jarosław Mądry. Książę Rusi Kijowskiej, który bratał się z wikingami
Walki Pieczyngów z Bizancjum
Mapa Europy pod koniec XI w.
Kolejnym polem aktywności Pieczyngów były terytoria między Dunajem i Dniestrem. Stamtąd w 1048 r. dokonali spustoszenia Bułgarii, Macedonii i Tracji (region historyczny i geograficzny obecnie leżący w granicach Bułgarii, Grecji i Turcji). W 1090 r. rzucili wyzwanie cesarzowi bizantyjskiemu i nawet zmusili go do zawarcia pokoju. Jednak już rok później zaatakowali Konstantynopol. Tam armia bizantyjska wsparta siłami Kumanów-Połowców, pod wodzą cesarza Aleksego I Komnena, zadała Pieczyngom druzgocącą klęskę. Niedobitki Pieczyngów uciekły na Wołoszczyznę (kraina historyczna w Rumunii).
W 1122 r. podjęli jeszcze jeden wysiłek zagrożenia Bizancjum. Atak Pieczyngów był na tyle niebezpieczny, że cesarz Jan II Komnen zdecydował się na natychmiastowy powrót z jednej wypraw do Konstantynopola ze swoją armią. Pod Beroją rozpoczął pertraktacje pokojowe z Pieczyngami, oferując im korzystne warunki. Zanim przyszła odpowiedź, Jan II zaatakował zaskoczonych Pieczyngów. Ci jednak po pierwszym szoku zwarli szyk taborowy i ostrzeliwali armię Bizancjum strzałami. Jedna z nich nawet dosięgła nogi cesarza. Ostatecznie opór Pieczyngów przełamała elitarna gwardia wareska, historycznie złożona początkowo z Waregów (wikingowie działający na Rusi), a potem także Anglosasów i Normanów. To jej udało się przełamać tabory Pieczyngów i dokonać ich rzezi.
Strzelec konny podczas bitwy, X w.
Nieliczni Pieczyngowie, który przeżyli bitwę zostali wcieleni do armii Bizancjum. W ten sposób już ostatecznie Pieczyngowie zostali zlikwidowani jako niezależna siła. Z czasem zasymilowali się z Węgrami i Bułgarami.
Bibliografia:
- K. Dąbrowski, T. Nagrodzka-Majchrzyk, E. Tryjarski, Hunowie europejscy, Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, Wrocław 1975.
- Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza, pod red. M. M. Salamon, A. Bieniek, Kraków 2017.
Te artykuły również mogą Cię zainteresować:
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
