Wystawa Obraz Złotego Wieku w Zamku Królewskim na Wawelu przenosi na dwór ostatnich Jagiellonów

Na potrzeby ekspozycji wykonano konserwację kilkudziesięciu dzieł sztuki, począwszy od grafik i rękopisów iluminowanych, przez wyroby złotnicze, na wielkich obrazach ołtarzowych skończywszy. Poznaj nieoczywiste oblicze wielkiej monarchii.

• Wielowątkowa ekspozycja, prowokująca do głębokiego namysłu nad epoką renesansu. 
• Zaskakująca aranżacja, która pozwoli stanąć oko w oko ze słynnymi, wawelskimi głowami, zdjętymi ze stropu sali Poselskiej po raz pierwszy historii zamkowych wystaw!
• Ponad czterysta starannie dobranych eksponatów sprowadzonych z kilkudziesięciu muzeów oraz bibliotek z kraju i zagranicy, w tym tak renomowanych jak The Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, The Bodleian Library w Oksfordzie, The British Library w Londynie, Luwr i Biblioteka Narodowa w Paryżu. 
• Szeroka panorama kultury wizualnej rozkwitającej w latach 1501–1572 na ogromnym terytorium monarchii polsko-litewskiej, za panowania ostatnich Jagiellonów: Aleksandra, Zygmunta I i Zygmunta Augusta.
• Wystawa monumentalna, ulokowana w siedemnastu salach na trzech kondygnacjach zamku wzniesionego przez Zygmunta I. 
• Obraz Złotego Wieku – od 15 września do 14 grudnia
• Wystawa została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Wystawa Obraz Złotego Wieku w Zamku Królewskim

Obraz Złotego Wieku / fot. wawel.krakow.pl

Z okazji wystawy Zamek Królewski na Wawelu otrzymał także hojny dar od Jerzego Wojciechowskiego – trzydzieści dzieł Gian Jacopa Caraglia. Włoch zatrudniony przez Zygmunta Augusta był świetnym grafikiem i genialnym gliptykiem, to znaczy twórcą miniaturowych portretów królewskich rzeźbionych w kamieniach półszlachetnych. Wśród arcydzieł mistrza zobaczymy m.in. kameę z portretem królowej Bony (The Metropolitan Museum of Art). Majestatyczny wizerunek Bony w bogatym stroju i klejnotach jest wyraźnie heroizowany przez broszę z głową Meduzy — atrybut bogini Minerwy i symbol „zwycięstwa nad złem”. Ujęcie, odmienne od konwencji znanej z wdowich portretów królowej po 1548, świadczy o jej zamiarach powrotu do władzy.

Koncepcja wystawy Obraz Złotego Wieku ma ukazać rewolucyjne przemiany zachodzące w kulturze Polski i Litwy za panowania ostatnich Jagiellonów.

- „Obraz Złotego Wieku” to wystawa monumentalna, rodzaj przeżycia, które w dobie współczesnych wystaw nie zdarza się często. To wystawa, która poruszy, zaskoczy i z pewnością unaoczni znaczenie panowania ostatnich Jagiellonów, ukazując szereg kulturowych, filozoficznych, naukowych, duchowych, a nawet fizjonomicznych kontekstów. To nie jest zwykła wystawa sztuki, to wystawa szeroko omawiająca kulturę wizualną doby Jagiellonów. Ekspozycja, zaaranżowana w imponujący sposób, na wszystkich piętrach renesansowego Zamku, dokładnie w siedemnastu salach, przeniesie nas w sposób naturalny do czasów panowania ostatnich Jagiellonów – ukazując na przykład sypialnię Zygmunta I jako intymną przestrzeń do modlitw – miejsce, w którym, jak świadczą źródła, władca zmarł w niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego w 1548 roku. Zaskoczeniem będzie scenografia sali Poselskiej, gdzie po raz pierwszy nasi goście staną „twarzą w twarz” naprzeciw słynnych głów wawelskich. Rezydencja była w końcu świadkiem wielu wydarzeń związanych z życiem i działalnością polskich królów. Wykorzystanie zamkowych przestrzeni stworzyło zatem jedyną w swoim rodzaju okazję do prezentacji zgromadzonych eksponatów w historycznym kontekście – mówi prof. Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.

Ponad 400 eksponatów sprowadzonych z całego świata

Obraz Złotego Wieku / fot. wawel.krakow.pl

Znaczną część ekspozycji zajmą znakomite pod względem artystycznym dzieła przeznaczone do wyposażenia kościołów. Stworzą one zarazem panoramę przemian stylowych dokonujących się na ziemiach Polski i Litwy między schyłkiem XV a trzecią ćwiercią XVI stulecia. Doskonałą ilustracją tego procesu będą również zestawione obok siebie dzieła pracującego dla Zygmunta I Hansa Dürera (m.in. nigdy w Polsce nieprezentowany portret młodzieńca z galerii Spada w Rzymie) i wspomnianego Gian Jacopa Caraglia. Pierwszy raz w naszym kraju pokazany zostanie portret kobiety w podeszłym wieku, identyfikowanej z królową Anną Jagiellonką, należący do zbiorów Rijksmuseum w Amsterdamie. Swoją polską premierę będzie miała też tłoczona w skórze tarcza z portretem Zygmunta Augusta (Livrustkammaren w Sztokholmie). To jedynie wybrane przykłady spośród znakomitych dzieł, które udało się sprowadzić z różnych stron Polski i świata.

Arcydzieła miniaturowego malarstwa

Na piętrze Kurzej Nogi, w dawnej sypialni Zygmunta I, zgromadzony będzie zespół przeznaczonych do prywatnego użytku luksusowych modlitewników, z ilustracjami mającymi ułatwić intymny kontakt modlącego się z Bogiem. Prawdziwymi  arcydziełami europejskiego miniatorstwa są zdobione przez Stanisława Samostrzelnika książeczki do nabożeństwa króla Zygmunta I (Londyn, The British Library) i jego małżonki Bony Sforza (Oksford, The Bodleian Library), a także możnowładców: Wojciecha Gasztołda (Monachium, Universitäts Bibliothek w Monachium) i Krzysztofa Szydłowieckiego (Mediolan, Archivio Storico Civico e Biblioteca Trivulziana). 

Oko w oko z głowami

Obraz Złotego Wieku / fot. wawel.krakow.pl

Ekspozycja w sali Poselskiej, będzie miała charakter podsumowania i kulminacji całej wystawy. Wrażenie na widzach zrobi  z pewnością trzydzieści rzeźbionych w drewnie głów ludzkich, specjalnie na tę okazję wyjętych z kasetonów stropu, tworzących krąg  pośrodku sali. Ekspozycja na wysokości wzroku zwiedzających umożliwi dosłownie stanięcie „twarzą w twarz” z wyobrażeniami realnych postaci z przeszłości (?), bohaterów historycznych i mitologicznych (?), personifikacji pojęć (?), a może wyobrażeń planet (?). 

tóry z zaprezentowanych tematów dotyczących czasów ostatnich Jagiellonów zaintryguje odwiedzających? Które spośród renesansowych arcydzieł oczaruje ich najbardziej?

Obraz Złotego Wieku w Zamku Królewskim na Wawelu 

Kurator: Krzysztof J. Czyżewski

Współkuratorzy: Natalia Koziara-Ochęduszko, Rafał Ochęduszko

Tekst: Krzysztof J. Czyżewski

Opracowanie noty: Urszula Wolak-Dudek