EBC pomija Skłodowską. Spór o nazwisko polskiej noblistki na banknocie euro |
Europejski Bank Centralny rozważa umieszczenie wizerunku Marii Skłodowskiej‑Curie na nowym banknocie 20 euro. Pierwotny projekt przedstawiał ją jako „Marie Curie” - bez polskiego członu nazwiska. W Polsce wywołało to krytykę jako symboliczne zacieranie jej tożsamości narodowej, podobnie jak wcześniej stało się to w przypadku opisu jednego z zestawów LEGO.
Projekt EBC i kontrowersje
Europejski Bank Centralny planuje serię nowych banknotów euro, w tym 20 euro z wizerunkiem Marii Skłodowskiej‑Curie. Proponowana forma „Marie Curie” - bez nazwiska rodowego - spotkała się z krytyką, m.in. ze strony NBP i polskich europosłów. Wskazano, że pominięcie „Skłodowska” osłabia polskie korzenie uczonej. W odpowiedzi EBC zaproponował kompromisową wersję: „Marie Curie (z domu Skłodowska)”, choć ostateczna decyzja ma zapaść pod koniec 2026 roku.
Polskie postulaty i znaczenie nazwiska
Dyplom noblowski dla Marii Skłodowskiej-Curie
Marie wielokrotnie używała dwóch członów nazwiska - Skłodowska‑Curie - tak też została podpisana na jednym z dyplomów noblowskich. Pomijanie polskiej części jej nazwiska jest postrzegane jako przykład nierównego traktowania względem innych postaci europejskich, których pełne nazwiska są zachowywane w materiałach EBC
LEGO jako precedens
Podobną sytuację wywołał zestaw „The Evolution of STEM” od LEGO (seria Ideas), w którym figurka noblistki w anglojęzycznym opisie na początku występowała jako „Marie Curie”. W polskiej wersji widniała pełna forma „Maria Skłodowska‑Curie”, co doprowadziło do społecznego oburzenia i apeli o korektę. W reakcji LEGO zmieniło opis, dodając „(née Skłodowska)” do obcojęzycznych wersji produktów.
Dlaczego to istotne?
Tożsamość narodowa - Skłodowska-Curie była głęboko związana z Polską, sama nazwała pierwiastek polon na cześć Polski. Symboliczna próba „przejęcia” - używanie wyłącznie francuskiego wariantu imienia może sugerować zawłaszczanie tożsamości narodowej noblistki przez Francję.
Podsumowanie
Projekt banknotu euro daje okazję do symbolicznego uhonorowania postaci Marii Skłodowskiej‑Curie - ale tylko jeśli zachowane zostanie pełne nazwisko.
Podobny precedens z LEGO pokazuje, że społeczny nacisk może przynieść efekty, choć proponowana poprawka (forma „née Skłodowska”) nie oddaje w pełni osobistej tożsamości noblistki.
Spór trwa - ostateczna decyzja w sprawie banknotu zostanie podjęta do końca 2026 roku.
Lubisz czytać nasze historie?
Na historia.org.pl codziennie opowiadamy dzieje Polski i świata tak, jak na to zasługują - rzetelnie, pasjonująco, z szacunkiem do faktów. Ale żadna opowieść nie przetrwa bez tych, którzy chcą jej słuchać i ją wspierać.
Postaw nam wirtualną kawę - to darowizna, która realnie pomaga nam działać dalej. To dzięki takim gestom możemy nadal pisać o zwycięstwach, bohaterach i wydarzeniach, które zbudowały naszą tożsamość.
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
