Okrągły Stół trafi do muzeum. Kulisy decyzji ujawnia były dyrektor MHP |
Przeniesienie Okrągłego Stołu z Pałacu Prezydenckiego do Muzeum Historii Polski wywołało gwałtowne reakcje polityczne i medialne. Dla jednych to symboliczny demontaż jednego z symboli III RP, dla innych - naturalny krok porządkujący przestrzeń państwową. W tle sporu pojawił się jednak głos, który znacząco zmienia perspektywę całej sprawy.
Kulisy decyzji sprzed lat
Obrady Okrągłego Stołu
Były dyrektor Muzeum Historii Polski, Robert Kostro, ujawnił, że przeniesienie Okrągłego Stołu nie jest decyzją nagłą ani politycznie doraźną. Jak przyznał, to on od lat zabiegał o przekazanie tego mebla do zbiorów muzeum. Starania rozpoczęły się jeszcze w czasie prezydentury Bronisław Komorowski, a konkretne ustalenia zapadły za kadencji Andrzej Duda.
Okrągły Stół od dawna figurował w scenariuszu wystawy stałej MHP jako kluczowy artefakt opowieści o schyłku PRL i transformacji ustrojowej. - Zniknięcie Okrągłego Stołu z Pałacu to w dużej mierze moja wina - przyznał Kostro, podkreślając, że obecna decyzja jest jedynie finalizacją wieloletniego procesu.
Prezydent Nawrocki domyka proces
Jak zaznaczył były dyrektor MHP, sprawa znalazła swój finał dopiero teraz - decyzją prezydenta Karola Nawrockiego. W tym sensie przeniesienie Okrągłego Stołu nie jest aktem zerwania z przeszłością, lecz realizacją wcześniejszych uzgodnień instytucjonalnych, niezależnych od bieżących sporów partyjnych.
- Niezależnie od tego, jak oceniamy Okrągły Stół, Pałac Prezydencki nie jest miejscem, gdzie nadal powinien stać. Miejscem, w którym powinien się znaleźć jest Muzeum Historii Polski, od roku 2027 będzie go można podziwiać jako eksponat historyczny. Wokół Okrągłego Stołu nadal będą mogły odbywać się debaty akademickie, naukowe – poinformował Prezydent.
Muzeum zamiast Pałacu - zmiana narracji
Okrągły Stół w przestrzeni muzealnej zyskuje zupełnie inny status. Przestaje być „żywym” symbolem politycznym, a staje się eksponatem poddanym historycznej interpretacji. W muzeum można opowiedzieć o nim wielowątkowo: jako o narzędziu negocjacji, elemencie kompromisu elit, ale też jako obiekcie obrosłym mitami i sporami.
Były dyrektor MHP przywołał znamienną anegdotę z czasów prezydentury Komorowskiego. Jeden z jego współpracowników miał wówczas stwierdzić: „My tego nie potrzebujemy. To legitymizowało Kwaśniewskiego.”
Nie jedyny taki eksponat
W swoim komentarzu Kostro zaznaczył również, że Okrągły Stół nie jest jedynym obiektem z najnowszej historii, który trafił do MHP i wzbudza emocje. Muzeum pozyskało m.in. pomnik tzw. Czterech Śpiących oraz sztandar PZPR ceremonialnie wyprowadzony podczas ostatniego zjazdu partii.
Czym był Okrągły Stół?
Okrągły Stół to nazwa rozmów prowadzonych od lutego do kwietnia 1989 r. pomiędzy przedstawicielami władz PRL a opozycją skupioną wokół Solidarności, przy udziale Kościoła katolickiego. Rozmowy miały na celu wypracowanie porozumienia w sprawie reform politycznych i społecznych w sytuacji głębokiego kryzysu gospodarczego oraz narastających napięć społecznych w kraju.
Obrady odbywały się w Warszawie, w tym w siedzibie władz państwowych, jaką był obecny Pałac Prezydencki. To właśnie tam ustawiono stół, przy którym prowadzono część rozmów plenarnych, a który z czasem stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych materialnych symboli wydarzeń z 1989 r.
Efektem ustaleń Okrągłego Stołu były m.in. częściowo wolne wybory do Sejmu, przywrócenie Senatu, legalizacja „Solidarności” oraz zapowiedź dalszych zmian ustrojowych. Porozumienia te zapoczątkowały proces pokojowej transformacji ustrojowej w Polsce, prowadzący do powstania III RP.
Po zakończeniu obrad stół, przy którym prowadzono rozmowy, pozostał w Pałacu Prezydenckim jako pamiątka wydarzeń z 1989 r. i materialny świadek procesu negocjacyjnego, który doprowadził do zasadniczych zmian ustrojowych w Polsce.
Lubisz czytać nasze historie?
Na historia.org.pl codziennie opowiadamy dzieje Polski i świata tak, jak na to zasługują - rzetelnie, pasjonująco, z szacunkiem do faktów. Ale żadna opowieść nie przetrwa bez tych, którzy chcą jej słuchać i ją wspierać.
Postaw nam wirtualną kawę - to darowizna, która realnie pomaga nam działać dalej. To dzięki takim gestom możemy nadal pisać o zwycięstwach, bohaterach i wydarzeniach, które zbudowały naszą tożsamość.
Znajdujące się w portalu artykuły nie zawsze prezentują opinie zgodne ze stanowiskiem całej redakcji. Zachęcamy do dyskusji nad treścią przeczytanych artykułów, by to zrobić wystarczy podać swój nick i wysłać komentarz. O naszych artykułach możesz także porozmawiać na naszym forum. Możesz także napisać własny artykuł i wysłać go na adres naszej redakcji.
