„Homo nobilis. Wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku” – Urszula Świderska-Włodarczyk – recenzja

O szlachcicach krążą bardzo różne historie. Próby ich rzetelnego przedstawienia podjęła się prof. Urszula Świderska-Włodarczyk, która na 200 stronach książki Homo nobilis. Wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku pokazała, jak ze tą szlachtą było naprawdę. Osoby, które zdecydują się sięgnąć po tę pozycję, z pewnością poszerzą swoją wiedzę i niejednokrotnie będą zaskoczone znalezionymi informacjami.

Żeby napisać książkę o wzorcu szlachcica, autorka musiała bardzo dobrze zapoznać się z tematem. Ilość materiałów, które musiała zebrać, robi wrażenie. Ogrom pracy Urszuli Świderskiej-Włodarczyk doskonale widać przy okazji bibliografii zawierającej zarówno wiele pozycji źródłowych, jak i opracowań. Jeżeli osoby zainteresowane tą tematyką po lekturze Homo nobilis. Wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku nadal będą czuły głód wiedzy, to powinny sięgnąć po jedną z książek wymienionych w bibliografii – to będzie znakomite uzupełnienie.

Cała treść książki została przejrzyście podzielona. W przedmowie Kilka słów zamiast wstępu autorka dzieli się swoimi spostrzeżeniami na temat pracy i zapowiada, co się pojawi w książce. Dzięki temu czytelnik jeszcze przed lekturą wie, czego może się spodziewać. Z kolei pierwszy rozdział stanowi wprowadzenie do tematu, np. poprzez wyjaśnienie zasadniczych definicji, m.in. udzielono w nim odpowiedzi na pytania: czym jest wzorzec, wzór i autorytet.

Za pomocą prostego, zrozumiałego języka autorka prowadzi czytelnika przez kolejne elementy składające się na wzorzec szlachcica. Wszystkie dzieli na cztery części: genealogiczne, osobowościowe, profesjonalne i społeczne. Osoba, która sięgnie po tę książkę, na pewno się nie zawiedzie, ponieważ autorka wzięła pod uwagę właściwie każdy możliwy punkt zagadnienia.

Trzeba też zwrócić uwagę na samo wydanie. Książka nie jest duża, raczej zmieści się do każdej torby/plecaka, a twarda oprawa sprawia, że ryzyko jej uszkodzenia jest bardzo małe. Sam druk też jest przejrzysty, strony nie są „zarzucone” czcionką, co korzystnie wpływa na jej lekturę.

Bardzo ciekawie została rozwiązana kwestia ilustracji. Książkę, ze względu na użyty papier, można podzielić na dwie części. 240 stron tekstu zawiera fotografie z opisami wyjaśniającymi to, co przedstawiają. Dodatkowo na końcu zamieszczono kilkustronicową wkładkę z fotografiami (na innym papierze). Można jednak poczuć pewien niedosyt, gdyż fotografii mogłoby być więcej. Jednak braki rekompensuje czytelnikom spis ilustracji zamieszczony tuż przed wkładką. To także może być inspirujące źródło dla tych, którzy chcieliby poszerzać swoją wiedzę.

Z przyjemnej lektury niekiedy mogą wybić łacińskie zwroty zawarte w treści. Z jednej strony dobrze wpisują się w klimat całej publikacji, ale z drugiej mogą wytrącać z rytmu. Jest to jednak na tyle drobny mankament, że dla niektórych może nie grać większej roli.

Homo nobilis. Wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku to przede wszystkim dowód na to, że Urszula Świderska-Włodarczyk jest doskonałym znawcą tematu. Autorka, która obecnie pracuje na Uniwersytecie Zielonogórskim, wykonała ogromną pracę nad materiałem, potem nad podzieleniem publikacji i nadaniem jej odpowiedniego charakteru (głównie przez ilustracje i samo wydanie). Trudno nie docenić takiej kopalni wiedzy.

Plus  minus:

Na plus:

+ gruntowne rozeznanie w temacie

+ prosty, czytelny język

+ dobrze przemyślana konstrukcja

+ uzupełnienia ilustracyjne

+ przejrzysty druk, dobre wydanie

+ bogata bibliografia

Na minus:

- łacińskie wstawki mogące niektórych wybijać z lektury

Tytuł: Homo nobilis. Wzorzec szlachcica w Rzeczypospolitej XVI i XVII wieku

Autor: Urszula Świderska-Włodarczyk

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN

Rok wydania: 2017

ISBN: 978-83-01-19164-1

Liczba stron: 240

Okładka: twarda

Cena: 49,00 zł

Ocena recenzenta: 8/10

^{Redakcja merytoryczna: Malwina Lange}

^{Korekta: Jagoda Marek}