„Historia stosunków polsko-japońskich 1904-1945” - E. Pałasz-Rutkowski, A. T. Romer - recenzja

Przypadająca na 2009 rok dziewięćdziesiąta rocznica nawiązania oficjalnych stosunków między Polską, a Japonią stała się doskonałą okazją, by przybliżyć i przypomnieć Czytelnikowi niezwykle ciekawą historię stosunków, które zbliżyły do siebie nasze odległe kraje i połączyły je wszelkimi możliwymi węzłami. Zadania przedstawienia tychże kontaktów podjęto się w książce pod tytułem Historia stosunków polsko-japońskich 1904-1945.

Autorzy książki - Ewa Pałasz-Rutkowska1 i Andrzej T. Romer2 podjęli się napisania pracy, która ma na celu przedstawienie Czytelnikowi historii stosunków jakie wywiązały się między naszymi krajami w latach 1904-1945. Zawartość książki nie skupia się tylko na opisie kontaktów politycznych i wojskowych, poświęcono również trochę miejsca wymianie kulturowej. Po pierwszym zapoznaniu się ze spisem treści spostrzegamy od razu, iż autorzy zdecydowanie poświęcają się zagadnieniu dwóch spraw, być może najważniejszych we wzajemnych kontaktach, czyli polityce oraz czynniku wojskowym. Opracowanie tych właśnie stosunków stanowi fundament książki. Takie też było założenie autorów. I tak właśnie należy postrzegać ten tytuł. Jako pozycję, która dotyczy historii stosunków politycznych, w tym wojskowych. Kultura jest kwestią, która stanowi jedynie dodatek. Ale za to jest to bardzo przyjemny przerywnik, która pozwala na chwilę wytchnienia Czytelnikowi od wszelkich spraw stanowiących główny bieg wydarzeń.

Jak już zostało wcześniej wspomniane książka skupia się na 41-letnim okresie współpracy. Jednakże autorzy już w pierwszym rozdziale pokusili się o przekazanie Czytelnikowi wiadomości o kontaktach polsko-japońskich do 1904 r., co jest doskonałym punktem wyjścia do właściwego toku rozważań. Inna sprawa, iż po zapoznaniu się z tymi wstępnymi informacjami moja ciekawość odnoście dalszej zawartości wzrosła. Poszczególne zawartości rozdziałów powinny satysfakcjonować wielu Czytelników. Zarówno Czytelnik zainteresowany Krajem Kwitnącej Wiśni jak i Czytelnik, któremu jest bliska osoba np. Józefa Piłsudskiego czy też Czytelnicy zgłębiający działalność wywiadów podczas wojny lub kulisy polityki znajdą w tej książce coś dla siebie. To doprawdy niebywałe jak wiele losów ludzi czy też organizacji jakie istniały w tamtym czasie było związanych przez stosunki między naszymi odległymi państwami.

Styl jakim została napisana praca cechuje się bardzo wysoka kulturą języka. Nie nuży tym samym sprawiając, że chce się czytać dalej. Być może to sprawa drugorzędna, ale wszelkie wątpliwości Czytelnika, co do właściwego czytania słów japońskich zostają rozwiązane już na samym początku książki, co zdecydowanie ułatwia pełniejsze poznanie treści. Na szczególną uwagę zasługuje dobór źródeł. Są to często nigdy nie publikowane wspomnienia m.in ambasadorów czy też wojskowych. Stanowią one niezmiernie ciekawe źródło wiedzy o tamtych czasach i stosunkach jakie wówczas panowały. Bardzo ciekawym pomysłem okazało się pozostawienie większości cytatów z dokumentów i wypowiedzi bohaterów ówczesnych lat bez komentarza. Pozwala to nam Czytelnikom na samodzielną ocenę postępowania czy też chwilę refleksji. Osoby, które cenią sobie wielką ilość materiału źródłowego będę na pewno zadowolone. Ponadto praca obfituje w niezwykle liczny materiał ikonograficzny, który zawiera sporą liczbę niepublikowanych zdjęć. Tym samym uprzyjemnia to czytanie. Książka wydaje się być świetnym punktem wyjścia do dalszych, jeszcze głębszych badań. Bogata bibliografia daje nam możliwość zapoznania się z dorobkiem obu krajów.

W zawiłym świecie polityki czy też wojska przewija się wiele nazwisk. Dzięki aneksom oraz biogramom, które znajdują się na końcu pracy Czytelnik w każdej chwili jest określić kiedy dana osoba żyła i jakie pełniła funkcje. Wraz z kalendarium kontaktów polsko-japońskich stanowi to bardzo dobre uzupełnienie pracy. Szczególnie w przypadku nazwisk japońskich, które mają tendencje do powtarzania się.

Wydawnictwo Trio, które podjęło się wydania tejże pracy zasługuje na pochwałę. Książka została wydana na wysokiej jakości papierze. Wszystkie zdjęcia przedstawiają dobrą jakość, dzięki czemu jesteśmy w stanie jeszcze dokładniej poznać tamten okres.

Nie będzie przesadą, jeśli napiszę, iż stworzenie tej książki od autorów wymagało wiele wysiłku. Zarówno odległość i kwestie językowe nie ułatwiały pracy, pomimo to autorzy stanęli na wysokości postanowionego sobie zadania

W końcu komu polecić tą książkę? W pierwszym rzędzie osobom zainteresowanym Krajem Kwitnącej Wiśni. Osoby, które interesują się historią stosunków jakie tworzył nasz kraj również powinny być usatysfakcjonowane. Poza tym polecam ją każdemu Czytelnikowi, ponieważ - Rzecz się po prostu czyta!

Tytuł: Historia stosunków polsko-japońskich 1904-1945
Autor: Ewa Pałasz-Rutkowska, Andrzej Tadeusz Romer
Wydawca: Trio
Data wydania: 2009
ISBN: 978-83-7436-194-1
Liczba stron: 384
Cena: ok. 40-45 zł
Ocena recenzenta: 10/10

1. Doktor habilitowana, profesor UW, japonistka, autorka wielu prac i artykułów poświęconych historii i kulturze Japonii. Wśród bogatego zbioru publikacji można wymienić m.in. prace Cesarz Meiji-symbol nowych czasów czy Polityka Japonii wobec Polski 1918-1941. [↩]
2. Wieloletni współpracownik Tadeusza Sendzimira, interesował się Japonią od końca lat 50-tych. Odbył wiele podróży, w tym do Kraju Kwitnącej Wiśni, gdzie podjął się zadania zebrania materiałów do niniejszej pracy. Działacz na rzecz stosunków polsko-litewskich. [↩]