„Byłem szefem wywiadu u Naczelnego Wodza” - T. Modelski - recenzja

Jest to największa pomyłka wydawnicza z jaką w ostatnim czasie udało mi się spotkać. Zacznę od samego tytułu oryginału książki pana Modelskiego: Sufferers for Freedom and Democracy - co w żaden sposób nie można przetłumaczyć na Byłem szefem wywiadu Naczelnego Wodza, a co najwyżej „Cierpienia na rzecz Wolności i Demokracji”. Po tym wyjaśnieniu zupełnie inaczej patrzymy na całą książkę - nie szukamy już tajemnic wywiadu, szpiegów, zagadek i intryg - ponieważ poza kilkoma powszechnie znanymi informacjami o Enigmie i polskim wkładzie w rozszyfrowywanie niemieckiej korespondencji radiowej - nie ma tam wiele informacji o polskim wywiadzie i jego pracy.

Książka składa się z dwóch części. Pierwsza to kalendarium wydarzeń obejmujących okres od maja 1930 r. do maja 1990 r. Kalendarium najwięcej uwagi poświęca drugiej wojnie światowej, a więc latom 1939-45 z dość swobodną interpretacją wielu faktów.

Pisanie pod datą 8 września 1939 r. o upadku Westerplatte w której to bazie obronnej, batalion wojska liczący 470 wojskowych bohatersko walczył przeciwko 10 tysiącom niemieckich żołnierzy, a do niewoli pomaszerowało tylko 115 i to przeważnie rannych obrońców jest kompromitujące dla autora.

Takich błędów jest więcej - wspomnę tylko o dniu 15 września w którym to jakoby polscy piloci ujarzmili w 15 minut flotylle 739 niemieckich myśliwców i 328 bombowców, czy sugestia że 1 Dywizja Pancerna pod dowództwem Generała Maczka w bitwie pod Falaise rozbiła 7 niemieckich dywizji pancernych.

Bardziej interesujące wydają się informacje polityczne, szczególnie dotyczące rozmów „wielkiej trójki” i toczących się konferencji sprzymierzonych.

Druga część książki opisuje polski wysiłek w drugiej wojnie światowej, nasz wkład w zwycięskie zakończenie wojny oraz niewdzięczność naszego sojusznika Wielkiej Brytanii. Mam tutaj informacje o Enigmie, opis bojów Brygady Karpackiej, 1 Dywizji Pancernej, Bitwy o Monte Casino oraz o małą wzmiankę o Pomocniczej Służbie Kobiet. Opisy tych działań są bardzo pobieżne i mało interesujące, nacechowane jednak olbrzymim szacunkiem dla Żołnierza Polskiego i niezwykle patriotycznym tokiem narracji. Natomiast słowo zdrada pada pod adresem Brytyjczyków bardzo często i przy każdej okazji. Mażemy tutaj zaobserwować jak bardzo traumatycznym przeżyciem było zachowanie i traktowanie Sprawy Polskiej przez rząd brytyjski dla Polaków - którzy pozostali po drugiej wojnie światowej w Wielkiej Brytanii.

W drugiej części książki mamy też coś co autor nazywa „Krótkim przeglądem najważniejszych wydarzeń w historii Polski z wyjaśnieniami”. Jest to jakby historia Polski w wielkim skrócie, podkreślająca wybitne osiągnięcia naszego kraju takie jak np. prawne gwarancje indywidualnych swobód obywatelskich które zostały wprowadzone 250 lat przed Brytyjczykami, mamy tu też opis wojny 1920 r. z dość krytyczną oceną postaci Marszałka Piłsudskiego oraz informację, iż natarcie pod Radzyminem prowadzili wspólnie ksiądz Skorupka i kuzyn autora 22-letni doktor medycyny W. Świdwiński.

Jeżeli dodać do tego informację autora o tym, iż w dniu 10 lipca 1989 r. na komisariacie milicji w Krynicy Morskiej Ksiądz Sylwester Zych otrzymał 50 postrzałów 0 książka jawi się jako mało wiarygodne źródło informacji historycznych. Należy ją więc bardziej traktować jako cenne źródło wiedzy o widzeniu świata i Sprawy Polskiej przez przedstawiciela polskiej powojennej emigracji w Wielkiej Brytanii.

Ogólnie całość książki jest niezwykle chaotyczna, a wiele faktów podawanych przez autora mija się z prawdą historyczną lub innymi opracowaniami. Książkę czyta się szybko, natomiast nie ma w niej wielu ciekawych i rzetelnych informacji. W przypisach widać że do pewnego momentu redakcja usiłowała korygować błędy autora, ale w końcu i ona zrezygnowała. Na pewno nie można tej pozycji nazwać doskonałą, obszerną i bogato udokumentowaną, a ekolodzy powinni pozwać Wydawnictwo do sądu za niepotrzebne niszczenie drzew.

Plus minus:
Na plus:
+ bardzo ładna okładka i szata graficzna
Na minus:
- chaos
- błędnie podawane fakty historyczne
- brak przypisów i powoływania się na opublikowane źródła

Tytuł: Byłem szefem wywiadu u Naczelnego Wodza
Autor: Tadeusz Modelski
Wydawca: Bellona
Data wydania: 2009
ISBN/EAN: 978-83-11-11484
Liczba stron: 373
Oprawa: miękka
Cena: 35-45 zł
Ocena recenzenta: 1/10