Nagrody KLIO 2010 wręczone!

Wielkie święto miłośników książki historycznej - XIX Targi Książki Historycznej - rozpoczęło się w czwartek 25 listopada w Arkadach Kubickiego w Warszawie. Cztery dni, dziesiątki wydawnictw tych znanych wszystkim i tylko nielicznym, spotkania z autorami, panele dyskusyjne, pokazy historyczne. Jednak na sam początek organizatorzy przygotowali coś wyjątkowego. Wręczenie – po raz szesnasty już – nagród KLIO w czterech kategoriach: autorskiej, monografii naukowej, edytorskiej i varsavianistycznej.

Już za chwilę... / fot. Sebastian Pawlina

Uroczystość zgromadziła wielu znakomitych widzów. Można było spotkać prof. Tomasza Nałęcza, przybyłego w zastępstwie prezydenta Bronisława Komorowskiego, dyrektora Muzeum Historii Polski Roberta Kostro, rektor Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku prof. Adam Koseski, a także przedstawiciele m.in. Instytutu Książki, Domu Spotkań z Historią, Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Przybyłych powitał Waldemar Michalski, który jak sam przyznał, prowadził taką uroczystość po raz pierwszy. Po przywitaniu i podziękowaniu dla wszystkich tych, którzy przyczynili się do organizacji TKH, wystąpił przedstawiciel Porozumienia Wydawców Książki Historycznej. W swoim przemówieniu w sposób szczególny zaznaczył, że targi z roku na rok stają się coraz lepsze i ciekawsze. Być może spora w tym rola wartości, jakie niesie za sobą książka historyczna, a o które – jak mówił przedstawiciel PWKH – wszystkim nam chodzi. Z radością także oznajmił, że w tym roku po raz pierwszy targi będą gościć Salon Książki Muzealnej. Na co dzień trudno dotrzeć do publikacji wydawanych przez muzea, gdyż nie są one powszechnie dostępne w księgarniach i dlatego właśnie TKH stają się okazją do zaprezentowania dorobku muzeów szerszej publiczności.

Jako następny na podium pojawił się prof. Tomasz Nałęcz, który odczytał list Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego:

„Panie i Panowie!

Przesyłam serdeczne pozdrowienia wszystkim Państwu zgromadzonym na uroczystości otwarcia XIX Targów Książki Historycznej. Cieszę się, że to niezwykle ciekawe i wartościowe wydarzenie już po raz drugi odbywa się we wspaniałej scenerii odnowionych Arkad Kubickiego, u stóp warszawskiego Zamku.

Jestem przekonany, że tej królewskiej oprawie towarzyszyć będzie, jak co roku, uroczysta atmosfera wielkiego święta dziejopisarstwa – zarówno naukowego, jak też bardziej popularnego – oraz prawdziwej duchowej uczty dla wszystkich wyznawców dostojnej muzy historii. Oby Klio, która patronuje przyznawanym podczas targów zaszczytnym polskim „noblom dla historyków”, spojrzała życzliwie na prace tegorocznych laureatów nagród i wyróżnionych. Niech znajdą one godne miejsce w przebogatym dorobku polskiej historiografii.

Targi Książki Historycznej są zawsze wydarzeniem niezwykłym i oczekiwanym. Świadczy o tym liczba prezentowanych przez wydawców corocznie nowych tytułów, frekwencja na spotkaniach promocyjnych i dyskusjach, wreszcie – rozrzut podejmowanej przez autorów, a pasjonującej czytelników tematyki: od najodleglejszej starożytności aż po dzieje najnowsze.

Jest to dla mnie jako absolwenta i miłośnika studiów historycznych powód do radości, ale też otucha dla Prezydenta Rzeczypospolitej. Jeśli bowiem zważyć maksymę XX-wiecznego niemieckiego biografa Emila Ludwiga, iż „trzeba wpierw studiować historię, jeśli pragnie się dalej ją tworzyć”, to niezmiennie od lat wysokie zainteresowanie literaturą historyczną w naszym kraju uznać należy za pozytywny prognostyk. Przyszłość Polski znajduje się wszak w naszych rękach. Chciejmy zatem ją kształtować, chciejmy tworzyć polską historię wieku XXI. I chciejmy zarazem poznawać dawniejsze dzieje i czerpać z nich naukę na przyszłość.

Życzę Państwu, aby to wyjątkowe spotkanie z książką historyczną, w gronie jej twórców i miłośników, przyniosło Państwu wiele inspirujących wrażeń i ważnych przemyśleń.
Bronisław Komorowski

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej”

Prof. Tomasz Nałęcz / fot. Sebastian Pawlina

Kolejnym etapem tej uroczystości było wręczanie nagród, najpierw jednak głos zabrał przewodniczący jury, prof. Tomasz Szarota. Jak na historyka przystało, swoje wystąpienie rozpoczął od przypomnienia starożytnej maksymy „sine ira et studio„, którą jak podkreślił powinni kierować się nie tylko sami autorzy, ale także i jury. Wesoło na sali zrobiło się gdy Profesor zauważył, że skład jury jest wybitnie męski. Nie jest to jednak efekt – co sam zaznaczył – jakiegoś wrodzonego antyfeminizmu. Pod koniec pojawiły się dwa smutniejsze wątki. Najpierw przypominając kolejną łacińską sentencję ”historia magistra vitae” Profesor dodał, że dzisiaj nie możemy raczej uznać, że ta historia faktycznie była dla wielu nauczycielką życia. Zaapelował również do wydawców, aby przesyłali książki, które wydają, do oceny. Nie robiąc tego odbierają im szansę na nagrodę, jak to w tym roku stało się z Pamiętnikiem „Cezara”Zbigniewa Wernica.

Po przemówieniu prof. Szaroty zaczęto wręczać nagrody. I tak nagrodę I stopnia w kategorii autorskiej otrzymał Grzegorz Krzywiec za książkęSzowinizm po polsku. Przypadek Romana Dmowskiego (1886-1905) (Neriton i IH PAN). Nagrodę II stopnia otrzymała Justyna Olko za publikację Meksyk przed konkwistą (PIW), a nagroda III stopnia powędrowała do Tomasza Sylwiusza Cerana, autora książki Świat idei Jacka Kuronia (Wydawnictwo Naukowe PWN). W kategorii monografii naukowych nagrodą I stopnia wyróżniony został Maciej Mycielski za książkę Rząd Królestwa Polskiego wobec sejmików i zgromadzeń gminnych 1815-1830 (WUW), nagroda II stopnia przypadła w udziale Beacie Wojciechowskiej i jej pozycji pt. Ekskomunika w Polsce średniowiecznej. Normy i funkcjonowanie(Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego), natomiast nagroda III stopnia trafiła do Pawła A. Jeziorskiego za publikację Margines społeczny w dużych miastach Prus i Inflant w późnym średniowieczu i wczesnych czasach nowożytnych (Wydawnictwo Naukowe UMK i Towarzystwo Naukowe w Toruniu).

Laureaci nagród za monografie naukowe, z lewej dr Maciej Mycielski / fot. Sebastian Pawlina

Aż pięć wyróżnień przyznano w kategorii edytorskiej: Wydawnictwo Demart za książkiWojna o wszystko. Opowieść o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920, a także Atlas historii Żydów Polskich; Wydawnictwa Bellona i Oficyna Wydawnicza Rytm za książkę Boje polskie 1939-1945, red. Komorowski K.; Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego i AP w Łodzi za Kronikę getta łódzkiego/Litzmannstadt Getto 1941-1944(pięć tomów); Wydawnictwo Bosz za Książkę Mieczysława Tomaszewskiego Chopin; Muzeum Pałacu w Wilanowie i Fundacja Książąt Lubomirskich za Compendium Ferculorum albo zebranie potraw. Kolejne nagrody powędrowały do laureatów kategorii varsaviana. I tak miejsce pierwsze zajął Jacek Sawicki i Tomasz Sempowski i książka Oblężenie Warszawy w fotografii Juliena Bryana (IPN – KŚZpNP), nagroda II stopnia dla Jacka Kurczewskiego, Mariusza Cichomskiego i Krzysztofa Wilińskiego za publikację Wielkie bazary warszawskie (TRIO), a nagroda III stopnia dla Ryszarda Wolańskiego za książkę Już nie zapomnisz mnie. Opowieść o Henryku Warsie (Muza S.A.).

Specjalną nagrodę „Pro Memoria” przyznała Naczelna Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Została ona wręczona Zbigniewowi Hauserowi za jego czterotomowe dzieło Podróż po cmentarzach Ukrainy.