„Historia kar cielesnych” - L. Lyons - recenzja

Ostatnią książką jaką recenzowałam były Narzędzia tortur Michaela Kerrigana. Teraz mamy do czynienia z książką o podobnej tematyce, ale dużo bardziej zaawansowaną w zakresie metodologii i szczegółowości przedstawianego zagadnienia.

Lewis Lyons podobnie jak Kerrigan swoje rozważania poświęcił fenomenowi kary, jednakże – w przeciwieństwie do autora Narzędzi tortur – podszedł do niego z dużo szerszej perspektywy. Omawia nie tylko sposób i rodzaj tortur, ale również zakres ich funkcjonowania, kontekst prawny, społeczny oraz psychologiczny.

Historię kar cielesnych można podzielić na dwie części – pierwszą, gdzie Autor omawia różnego rodzaju systemy prawne całego świata: od paleolitu po współczesność oraz drugą, w której zostały przedstawione przykłady różnorakich kar – zarówno cielesnych, jak i psychicznych. Na dużo większą uwagę zasługuje część pierwsza – Lyons w sposób przystępny, wręcz gawędziarski omawia najważniejsze formy prawa – prawo rzymskie, greckie, rodzenie się demokracji, prawo występujące w Chinach i Indiach, odwołuje się również do religijnych i kulturalnych kontekstów prawa – prawo Mojżesza czy Mahometa. Największą zaletą – ale również i wadą tej części jest jej zwięzłość – w żadnej mierze nie jest to podręcznik historii, ale dzięki temu możemy posiąść elementarną wiedzę dotyczącą funkcjonowania prawodawstwa, którą można poszerzać. Lyons daje nam zaplecze, co z nim dalej zrobimy to już nasza wola. Część druga jest również dobrze uporządkowana – opisywane kary są podzielone ze względu na ich rodzaj: mamy rozdział poświęcony karom cielesnym, uwięzieniu, karze śmierci i torturom. Dodatkowo w każdym z rozdziałów są wypunktowane rodzaje poszczególnych kar oraz ich forma współcześnie. I pisząc współcześnie mam na myśli lata ’70 XX wieku i później.

Książki Lyonsa i Kerrigana spokojnie można ustawić obok siebie na półce. Nawet sposób ich wydania jest podobny – identyczny rozmiar, podobna szata graficzna, paralelna tematyka. Jednak jeżeli ktoś  chce przeczytać opracowanie bardziej szczegółowe i kompetentne radzę sięgnąć do pozycji Historia kar cielesnych.

Nie znaczy to oczywiście, że jest ona pozbawiona wad – jest skrótowa i powierzchowna, ale sposób w jaki dotyka tej tematyki zasługuje na uznanie. Lyons z ogromnego materiału wybrał zagadnienia adekwatne do tematyki i przedstawił je w bardzo dobrej formie. Jeszcze raz podkreślam – nie jest to podręcznik, czy książka do nauki historii, ale jako wprowadzenie sprawdzi się doskonale. Do wad można jeszcze zaliczyć sposób wydania – format B5 jest wyjątkowo udany, ale reszta już nie – papier jest gazetowy, miękki, wycierający się, a tytuł na okładce po pierwszym czytaniu jest starty i niewidoczny.

Dużą zaletą pozycji są fiszki na marginesach w których autor zawarł nie tylko cytaty i streszczenia (jak było w przypadku Kerrigana), ale również fragmenty kodeksów prawnych, cytaty z dzieł antycznych (Homera czy Herodota), opisy stosowanych praw, relacje świadków, czy opisy stosowania danych tortur. W ten sposób nie czytamy tylko dat, nazwisk i suchych faktów, ale również mamy do czynienia z materiałem źródłowym, który cementuje opracowanie Lyonsa jako historyka. Taką samą role spełniają fotografie i ilustracje, których również jest nie mało. Tutaj jednak muszę zaznaczyć, że Lyons nie umieszcza żadnych informacji skąd pochodzi dana ilustracja, gdzie się obecnie znajduje – nie ma żadnego opisu. Podobnie rzecz ma się z cytatami – w całej książce nie ma ani jednego przypisu, bibliografia również jest bardzo skromna i właśnie te dwie rzecz dyskwalifikują pozycję Lyonsa jako książkę naukową – do rangi której pretenduje, a której siłą rzeczy nie może uzyskać.

Reasumując – mimo swoich wad warto przeczytać Historię kar cielesnych. Z czystym sumieniem mogę ją polecić jako literaturę ponadprogramową, rozwijającą, ale nie cytowałabym jej w pracy magisterskiej.

Plus minus:
Na plus:
+ uporządkowanie metodologiczne
+ wygodny format książki
+ ilustracje
+ fiszki na marginesach zawierające najważniejsze informacje, cytaty, przykłady stosowania danego prawa
Na minus:
- brak przypisów
- uboga bibliografia
- brak spisu ilustracji
- gazetowy papier

Tytuł: Historia kar cielesnych
Autor: Lewis Lyons
Wydawca: Wydawnictwo Bellona
Data wydania: 2010
ISBN/EAN: 978-83-11-11907-9
Liczba stron: 235
Oprawa: miękka
Cena: ok. 30 zł
Ocena recenzenta: 8/10