Nowa trasa na Wawelu „Dzieje wzgórza wawelskiego - budowle i obrona”

Zamek Królewski na Wawelu zaprezentował dziś dziennikarzom nową trasę „Dzieje wzgórza wawelskiego - budowle i obrona”. Trasa oficjalnie zostanie udostępniona turystom jutro. Trasa przybliża obraz dawnej gęstej zabudowy, tak różnej od stanu dzisiejszego, z czasów kiedy Wawel był świetnie bronioną rezydencją, zamieszkałą przez kolejnych władców i ich dwory. Wiele miejsc jest dostępnych wyłącznie na tej trasie.

Wiele z tych miejsc przez wiele lat nie było dostępnych dla zwiedzających. Dlatego nasze zdjęcia są absolutnie wyjątkowe. Nowa trasa to oczywiście zmieni, ale jest ona dostępna wyłącznie w grupach zorganizowanych z przewodnikiem.

Trasa rozpoczyna się na wystawie „Wawel Zaginiony” przy modelu przedstawiającą urbanistykę wzgórza datowaną na XVIII w. Zwiedzający zapoznają się tam z historią zabudowy Wawelu, przemian i rozwoju jego elementów obronnych - od wałów drewniano-ziemnych poprzez ceglano-kamienne mury obronne, aż do wież, baszt i bastionów.

Kolejny punkt zwiedzania następuje na dziedzińcu arkadowym zamku. Trafia się tam idąc przez sień Berrecciego. Na dziedzińcu oprowadzający przybliży historię Zamku i wskaże lokalizację murów i budowli omawianych wcześniej przy makiecie.

Tzw. dziedziniec Batorego / fot. Wojtek Duch

Kolejny etap zwiedzania to dziedziniec zw. Batorego mieszący się pomiędzy murami zamku a katedrą. Nazwa dziedzińca prawdopodobnie wzięła się z faktu, że nagrobek Stefana Batorego mieści się pod murami katedry od strony tego dziedzińca. Jest on dostępny wyłącznie na tej trasie turystycznej. Mieściła się tam dawniej królewska łaźnia (jej zarys zaznaczony jest czerwonym zarysem). W tym niezwykle urokliwym miejscu zwiedzający poznają historię budowy kościoła pałacowego pod wezwaniem św. Gereona oraz murów obronnych chroniących dodatkowo tę część wzgórza, która mieściła siedzibę władcy (widoczny zachowany fragment pierwotnego muru obronnego). Tutaj też są obecne pozostałości średniowiecznego muru z zaznaczoną tzw. „dniówką”, czyli fragmentem muru zbudowanego w ciągu jednego dnia.

Pani przewodnik pokazuje tzw. „dniówkę” / fot. Wojtek Duch

Trasa prowadzi dalej dziedzińcem zewnętrznym (wzdłuż muru okalającego katedrę), przez bramę Wazów, w stronę północnych murów. W okolicy Bramy Herbowej turyści dowiedzą się o powstaniu i przeznaczeniu basteji, oraz odwiedzimy kaponierę (budowlę forteczną służącą do ostrzeliwania podejść), z której rozciąga się ciekawy widok na miasto. Przed bramą Wazów niegdyś znajdowały się trzy baszty. Obecnie na pozostałości jednej z nich znajduje się pomnik Tadeusza Kościuszki. Dwie pozostałe są zaznaczone na trakcie. Nie planuje się ich rekonstrukcji.

Zaakcentowany obrys dawnej baszty / fot. Wojtek Duch

Następnie, omawiając zmiany w obwarowaniach z czasów Jagiełły (zespół bramy dolnej, podwyższenie murów, budowa przedmurza), zwiedzający zostaną zaprowadzenie w miejsce zachowanych murów otaczających zamek dolny i jednej z najstarszych wawelskich wież – wieży Złodziejskiej.

Tzw. „wycieczka” w średniowiecznych murach, było to półoficjalne wyjście / fot. Wojtek Duch

Przejściem między basztą a budynkiem dawnego szpitala austriackiego turyści wchodzą ponownie na dziedziniec zewnętrzny. Tu można zapoznać się z pozostałościami zabudowy tzw. miasteczka wawelskiego - domami wikariuszy, szkołą katedralną, Psałterią, dwoma kościołami: św. Jerzego i św. Michała. Tam też znajduje się model Wawelu dostosowany do potrzeb niewidomych.

Oprowadzający przybliży historię wkroczenia wojsk austriackich i poczynionych przez nie działań na terenie wzgórza - zburzenia istniejących na dziedzińcu zewnętrznym zabudowań oraz powstania budynków, związanych z nową funkcją wzgórza jaką były koszary wojskowe (m.in. gmachów szpitala, z których do czasów dzisiejszych zachował się jeden).

W Baszcie Sandomierskiej okna wykonano dawną techniką, dlatego widok przez nie jest niewyraźny / fot. Wojtek Duch

Trasę kończy zwiedzanie nowo udostępnionej baszty Sandomierskiej. Baszta Sandomierska jest jedną z dwóch „baszt ogniowych„ Wawelu – powstała ok. 1460 r. za panowania Kazimierza Jagiellończyka. Wzniesiono ją dla wzmocnienia obrony rezydencji królewskiej od strony południowej, najbardziej zagrożonej na nieprzyjacielski atak, gdyż przedmieście Stradom nie posiadało własnych fortyfikacji. Baszta została przystosowana do użycia broni palnej (stąd nazwa ”baszta ogniowa”). By wejść na jej szczyt trzeba pokonać 137 schodów.

Widok na Wawel z Baszty Sandomierskiej / Fot. Wojtek Duch

Z górnej kondygnacji Baszty Sandomierskiej roztaczają się rozległe widoki na Kraków i okolice. Jej strop jest wykonany w trudnej technice stolarskiej. Obecnie mieszkańcem baszty jest nietoperz.

Trasa jest czynna codziennie od maja do września, w dni bezdeszczowe. Stałe przejścia o godz. 11:00, 13:00 i 15:00 w grupach max. 20 osób z przewodnikiem. Zwiedzanie trwa ok 1,5 godz.

Cena biletu normalnego to 18 zł, a ulgowego 10 zł (dzieci do lat 7 wstęp wolny).

Baszta Sandomierska jest czynna codziennie od maja do września (maj i wrzesień 10:00-18:00, czerwiec-sierpień 10:00-19:00).

Cena biletu to 4 zł (dzieci do lat 7 wstęp wolny).