„Siły powietrzne świata od 1990 do dziś” - T. Newdick, T. Cooper - recenzja

W sierpniu 2011 r. nakładem poznańskiego wydawnictwa Versper, które w zamyśle swoich twórców jest „pomysłem na literaturę piękną, popularną, a także nietuzinkowe poradniki i ciekawe leksykony” ukazał się przewodnik encyklopedyczny Siły powietrzne świata od 1990 do dziś1. Autorami są Thomas Newdick i Tom Cooper.

Książka nie ma żadnej „deklaracji ideowej„ autorów, która choćby w zarysie przedstawiała grupę docelową. Jedynie na tylnej stronie okładki znajduje się informacja (nie wiadomo czy od autorów czy wydawnictwa), że jest to ”autorytatywny przewodnik po świecie współczesnych samolotów wojskowych niezbędny dla każdego modelarza oraz dla interesujących się lotnictwem po drugiej wojnie światowej”.

Forma i struktura

Książkę wydano w sztywnej, szytej oprawie – co jest niewątpliwą zaletą w przypadku książki, po którą w założeniu powinno się dość często sięgać. Również papier jest dobrej jakości, przez co książka czyni dobre wrażenie pod względem estetyki i jakości wydania.

Publikacja podzielona jest na osiem rozdziałów, każdy poświęcony jednemu regionowi (Ameryka Północna, Ameryka Środkowa i Południowa, Europa Zachodnia, Europa Wschodnia, Azja Środkowa i Zachodnia oraz Bliski Wschód, Azja Południowa, Wschodnia i Południowo-Wschodnia, Afryka i Austrazja). Pracę uzupełniają indeks oraz glosariusz. I tu pojawia się pierwsza niespodzianka – brak wstępu! Ani autorzy, ani wydawca nie napisali choćby w paru zdaniach jaki cel im przyświecał w wydaniu tej publikacji.

Brakuje również bibliografii czy jakichkolwiek wskazówek na temat źródeł, z których czerpali swą wiedzę autorzy. Uniemożliwia to nie tylko weryfikację ich wiarygodności, ale także utrudnia rozszerzenie swej wiedzy i ogranicza rolę tej książki jako punktu wyjścia w rozwijaniu zainteresowań.

Można się też zastanowić nad podziałem na rozdziały – np. Turcja znalazła się w „Europie Zachodniej„, Egipt zaś w „Afryce„, ale nie na ”Bliskim Wschodzie”, gdzie przecież był kilkakrotnie poważnie zaangażowany militarnie.

Ostatnią uwagą jest to, że w poszczególnych rozdziałach państwa są ułożone według tajemniczego klucza, którego nie udało się odszyfrować, a brak wstępu nie ułatwia tych działań. Generalnie obowiązuje kolejność według nazw – czyli alfabetyczna – ale według nazw państw w języku angielskim! Są jednak wyjątki – USA oczywiście jest pierwsze w „Ameryce Północnej” a np. Kostaryka jest przed Brazylią. Na szczęście każdy rozdział zaczyna się mapką, gdzie są wymienione wszystkie państwa i krótkim – liczącym ledwie fragment strony – wprowadzeniem. Można więc sprawdzić, jakie kraje zostały przez autorów uwzględnione i wertować rozdział cierpliwie lub zajrzeć do indeksu. Niestety w indeksie oprócz państw znajduje się cała masa nazw samolotów, więc odnalezienie nazwy kraju też nie jest takie szybkie.

Kilka uwag co do treści

Tłumacz nie mógł się zdecydować czy „Squadron” to dywizjon (s. 18) czy eskadra (s. 29) – zdaniem recenzenta to drugie tłumaczenie jest poprawne, mimo iż może nie tak bardzo rozpowszechnione.

Niektóre anglojęzyczne skróty zostały rozwinięte tylko w tłumaczeniu polskim, bez podania pełnego brzmienia oryginału, co może utrudnić ich poprawną identyfikację.

Pewną ciekawostkę polski czytelnik znajdzie na stronie 94, gdzie znajduje się informacja o katastrofie polskiego samolotu Tu-134 pod Smoleńskiem w kwietniu 2010 r.

Rumunia nie przystąpiła jako pierwszy kraj Europy Wschodniej do programu „Partnerstwo dla Pokoju”(s. 95), gdyż parę dni wcześniej zrobiła to Białoruś.

Na podanych początku każdego rozdziału mapkach kontynentu z wymienionymi państwami, brakuję trochę lokalizacji wymienionych w treści baz wojskowych – zamiast tego czytelnik otrzymuje szereg nazw, których lokalizację można ustalić jedynie albo wertując atlas albo przeszukując google maps.

Trochę brakuje też jasnego tabelarycznego zestawienia liczby maszyn poszczególnych typów – choćby w przypadku ważniejszych państw. Zamiast tego liczby te (o ile są) zostały wplecione w tekst, co utrudnia ich odnalezienie.

Jasne strony

Oprócz wspomnianej jakości wydania, do której można też dodać poprawność tłumaczenia, można spokojnie wymienić także inne dobre strony tej publikacji. Przede wszystkim atutem są ciekawe ilustracje – główne dobrze rozrysowane barwne sylwetki (widoki z boku) najróżniejszych samolotów i to często w bardzo egzotycznych malowaniach. Każdorazowo wizerunkowi towarzyszy mała tabelka z podstawowymi danymi na temat prezentowanej konstrukcji.

Należy także pochwalić tabelarycznie rozpisane struktury sił powietrznych ważniejszych państw, zawierające także informacje jakim typem samolotów dany pododdział dysponuje.

Kolejnym plusem jest to, że autorom udało się dotrzeć (faktem jest, że czasem do ogólnych i szczątkowych) informacji na temat sił powietrznych dużej liczby państw, także tych niewielkich i egzotycznych.

Niejako ubocznym efektem lektury tej książki może być orientacja w podziale świata na strefy wpływów – dzięki znajomości państw dysponujących samolotami produkcji amerykańskiej, chińskiej czy sowieckiej/rosyjskiej.

Dla kogo ta książka?

Wydaje się, że modelarze niekoniecznie są podstawową grupą docelową tej książki. Rysunki samolotów są bardzo dobre – przynajmniej zdaniem recenzenta – ale pokazują tylko jeden profil boczny, modelarze są bardziej wymagający – potrzebują rzutów z góry, z dołu, a także zdjęć wnętrza kabiny. Niewątpliwie jednak książka będzie dla nich pomocna.

Z pewnością zaś zadowoleni będą wszyscy zainteresowani współczesnym lotnictwem. W publikacji Thomasa Newdicka i Toma Coopera znajdą interesujące kompendium wiedzy, zawierające aktualne informacje.

Plus minus:
Na plus:
+ estetycznie wydanie
+ dobrze narysowane i liczne rysunki samolotów
+ omówienie także lotnictwa mniejszych państw świata
Na minus:
- brak wstępu
- brak bibliografii czy jakichkolwiek wskazówek co do dalszej lektury
- nieco dziwny układ treści

Tytuł: Siły powietrzne świata od 1990 do dziś
Autor: Thomas Newdick, Tom Cooper
Wydawca: Wydawnictwo Vesper
Data wydania: 2011
ISBN/EAN: 978-83-7731-036-6
Strony: 192
Oprawa: twarda
Cena: ok. 60 zł
Ocena recenzenta: 7.5/10

1. Oryginalny tytuł książki: The Essential Aircraft Iodentification Guide: Modern Military Airpower. [↩]